فارس: بازار پنهان فیلترشکن در ایران حالا آنقدر بزرگ شده که چندین فروشنده علنی آن از شرکت هایی در بستر گوگل،کانالهای تلگرامی و حتی پیجهای اینستاگرام در این گزارش شناسایی شدهاند.
نامه ۱۳۶ نماینده مجلس به شورای عالی فضای مجازی برای بررسی پشتپرده فروش فیلترشکنها، همراه با ادعاهای مطرحشده در زمان انتخابات از سوی رئیسجمهور پزشکیان و همچنین اظهارات وزیر ارتباطات و سخنگوی دولت درباره گردش مالی ۲۰ هزار میلیاردی این بازار ـ که دهقانی نماینده مجلس آن را تا ۵۰ هزار میلیارد تومان برآورد کرده ـ نشان میدهد موضوع فیلترشکنفروشی به یکی از جدیترین چالشهای اقتصادی و نظارتی کشور بدل شده است.
در یک بررسی گسترده از منابع عمومی فضای مجازی، شامل وبسایتها، کانالها و رباتهای تلگرامی و همچنین صفحات اینستاگرامی، نمونهای از صفحه و کانال فعال که بهصورت علنی اقدام به ارائه یا فروش سرویسهای VPN، پروکسی، کانفیگهای V2Ray یا آیپی ثابت و آیپی ایران میکنند، گردآوری شده است.
این فهرست یک تصویر نمونهای از طیفی از ارائهدهندگان فعال در این بازار را ترسیم میکند؛ بازاری که بنا به ماهیت خود همواره متغیر است و تعداد فعالان آن میتواند بیشتر یا کمتر از این نمونه باشد.
در بخش نخست این نمونهبرداری، مجموعهای از وبسایتهای شناختهشده در این حوزه مشاهده میشود. وبسایتهایی مانند ParsVPN، VPN-Iran، Dastyar365، SurfTunnels و V2rayVPN بخشی از بدنهٔ اصلی فروشندگان هستند که خدماتی همچون اشتراکهای V2Ray، OpenVPN، IKEv2 و آیپی ثابت را ارائه میکنند.
این گروه عمدتاً از شیوههای پرداختی مانند درگاه آنلاین، شاپرک، کارتبهکارت، رمزارز یا پرداخت بینالمللی مانند پیپال و ویزا/مستر استفاده میکنند. روش پرداخت معمولاً بر اساس گروه مخاطب، یعنی کاربران داخل ایران یا خارج از کشور، متفاوت است.
در ادامهٔ این فهرست، فروشندگان دیگری مانند IRANOVPN، CoverTrader، IPEiran، Iran-IP، TurboVPN، MayaVPN، SimorghAzadi، Keriomaker، IP-Iran، IPVPN، Webiyan، Noovix و MehrVPN قرار دارند.
این سرویسها هر یک به شکلهای مختلفی فعالیت میکنند: از ارائهٔ پلنهای ماهانه و سالانه تا عرضهٔ آیپی ثابت برای ترید، فروش VPNهای چندکاربره، یا ارائهٔ پنل نمایندگی برای فروشندگان دیگر.
بعضی از این خدماتدهندگان مانند Noovix اساساً ارائهکنندهٔ سورس ربات فروش برای سایر عرضهکنندگان هستند که نشاندهندهٔ نقش زیرساختی آنها در بازار است.
در بخش مربوط به پلتفرمهای شبکههای اجتماعی، مجموعهای از کانالها و رباتهای تلگرامی نیز در فهرست دیده میشوند. از جمله ai_duet، v2rayngsupbot و SmartVPN که معمولاً مدل فروش آنها بر پایهٔ رباتهای تحویل فوری، پرداخت داخل ربات، ارسال رسید کارتبهکارت یا گفتگو با پشتیبانی است.
گروهی از کانالهای تلگرامی نیز بدون نام تجاری مشخص، مستقیماً اقدام به فروش کانفیگ و اشتراک میکنند و عملیات فروش آنها کاملاً داخل تلگرام انجام میشود.
این الگو، به دلیل محدودیتهای موجود روی وبسایتها و سهولت دسترسی کاربران، در میان فروشندگان کوچک بهشدت رایج است.
در بخش اینستاگرام نیز صفحات فروش فعالاند. برای نمونه، صفحهٔ WINVPN یکی از موارد شناختهشده است که عمدتاً مشتریها را از طریق پیام مستقیم یا ارجاع به کانال تلگرام هدایت میکند.
علاوه بر آن، دهها صفحهٔ مشابه وجود دارد که صرفاً در نقش «ویترین» فعالیت میکنند و خرید نهایی را از طریق کارتبهکارت یا پیام خصوصی انجام میدهند.
در دستهٔ دیگری از این نمونهبرداری، گروهی از فروشندگان روی عرضهٔ آیپی ثابت ایران یا آیپی مخصوص ترید تمرکز دارند؛ از جمله CoverTrader، IPEiran، Iran-IP، IP-Iran و مجموعهای از سایتهای مشابه. مشتریان این گروه عمدتاً کاربران خارج از کشور هستند که برای دسترسی به خدمات بانکی یا صرافیها نیازمند آیپی ایران هستند.
پرداخت در این سرویسها غالباً از طریق پیپال، رمزارز و کارتهای بینالمللی انجام میشود و کمتر از روشهای ریالی استفاده میگردد.
در میان فهرست، برخی نامهای دیگر نیز وجود دارند که بیشتر جنبهٔ آموزشی یا کمکی دارند و کاربران را به صفحات فروش متصل میکنند، مانند Google Sites نمونههای قدیمی، صفحات آموزشی Keriomaker، وبلاگهای فروش VPN یا صفحات پراکندهٔ معرفی روش خرید.
این گروه معمولاً از مدلهای سادهتری مانند کارتبهکارت استفاده میکنند و ساختار فروش پیشرفتهای ندارند.
در کنار اینها، چند گروه نیز در فهرست وجود دارند که ارائهکنندهٔ زیرساخت فروش به دیگران هستند. مواردی مانند Dastyar365 یا سورس ربات فروش Noovix نشان میدهد که بخشی از بازار حول «ارائهٔ ابزار فروش» شکل گرفته است و نه صرفاً فروش سرویس نهایی به مشتری.
در پایان این فهرست، برای مقایسه، اشارهای نیز به سرویسهای بینالمللی از جمله ExpressVPN و NordVPN شده است. این سرویسها بهطور مستقیم فروش ریالی ندارند اما کاربران ایرانی، بهویژه از طریق رمزارز یا کارتهای بینالمللی، از آنها استفاده میکنند.
در مجموع، این فهرست نمونهای از فروشنده یا صفحهٔ فعال شامل نامهایی همچون ParsVPN، VPN-Iran، Dastyar365، SurfTunnels، V2rayVPN، IRANOVPN، CoverTrader، IPEiran، Iran-IP، TurboVPN، MayaVPN، SimorghAzadi، Keriomaker، IP-Iran، IPVPN، Webiyan، Noovix، MehrVPN، WINVPN، SmartVPN و دهها کانال و صفحهٔ مشابه است که فعالیت آنها گسترهٔ متنوعی از وب، تلگرام و اینستاگرام را پوشش میدهد.
تنوع این پلتفرمها، نوع خدمات ارائهشده و روشهای پرداخت، تصویری روشن از ساختار غیرمتمرکز و پویا در بازار فروش VPN و آیپی ایران ارائه میکند؛ بازاری که تحت تأثیر نیاز کاربران و شرایط اینترنت در ایران، همواره در حال تحول است و سازوکارهای فروش آن از مسیرهای رسمی تا روشهای ساده و مستقیم همچون کارتبهکارت متغیر است.
همچنین گستره این بازار نمایانگر وجود مافیایی خارج از ایران است که به وسیله تعدد روشهای پرداخت سعی در شناسایی نشدن و مسدود نشدن صفحات و فعالیتشان دارند که حتی تا چندین دست هم حلقه برای گردش مالی خود برای عدم شفافیت این بازار ایجاد کردهاند.