ایلان ماسک از زمان رونمایی اپتیموس در سال 2022 بارها گفته است که این ربات میتواند به بخشی مهم از خانهها و زندگی مردم در سراسر جهان تبدیل شود.
در کنار تاکسیهای خودران و سایبرتراکها، ماسک معتقد است رباتهای تسلا نقشی اساسی در تثبیت جایگاه این شرکت در دنیای هوش مصنوعی دارند. بهنظر میرسد سرمایهگذارانی که اخیرا با بسته حقوقی عظیم او به ارزش هزار میلیارد دلار موافقت کردند، با این دیدگاه همنظرند. یکی از شروط اصلی برای دریافت آن پاداش هنگفت این است که ماسک طی دهه آینده یک میلیون ربات هوش مصنوعی تولید و عرضه کند.
اما پرسش اینجاست: آیا سرمایهگذاری عظیم تسلا روی رباتهای انساننما بر پایه واقعیت است یا بر پایه رویایی علمی-تخیلی؟
گزارش اخیر مورگان استنلی پیشبینی کرده است که اپل (که گفته میشود در حال بررسی ورود به عرصه رباتهاست) میتواند تا سال ۲۰۴۰ به درآمد سالانهای معادل ۱۳۳ میلیارد دلار از آنها دست یابد.
گفته میشود شرکت فاکسکان در کارخانه انویدیا در تگزاس از این رباتها استفاده میکند.
ترکیب هوش مصنوعی پیشرفته در قالبی انساننما به لحاظ نظری، ترکیبی فوقالعاده قدرتمند است؛ چرا که به این فناوری امکان میدهد با دنیای فیزیکی پیرامون خود، از جمله با ما انسانها، تعامل داشته باشد.
ربات خبرساز «نئو» از شرکت فناوری وانایکس (1X)، که قرار است در سال ۲۰۲۶ روانه بازار شود، میتواند کارهای سادهای مانند خالی کردن ماشین ظرفشویی، تا کردن لباسها و آوردن وسایل را انجام دهد.
قیمت این ربات ۲۰ هزار دلار است، اما نکته اینجاست که طبق گزارش والاستریت ژورنال، در واقع فردی با هدست واقعیت مجازی آن را از راه دور کنترل میکند.
برایان هاپکینز، تحلیلگر موسسه فورستر، میگوید کاهش قیمت قطعات در کنار پیشرفت در چابکی و توانایی حرکتی رباتها و هوش مصنوعی، باعث شده ساخت رباتهای انساننما برای محیطهای گوناگون به واقعیت نزدیکتر شود.
او در یادداشتی وبلاگی نوشت: «از انبارها و رستورانها گرفته تا مراقبت از سالمندان و امور امنیتی، کاربردهای تازه رباتهای انساننما بهسرعت در حال گسترش است.»
اگر روند کنونی ادامه پیدا کند، تا سال ۲۰۳۰ رباتهای انساننما میتوانند بسیاری از صنایع خدمات فیزیکی را دچار تحولی اساسی کنند.
ماسک پیشتر به سرمایهگذاران گفته بود رباتهایش «در آینده میتوانند حتی از کسبوکار خودروهای تسلا نیز اهمیت بیشتری پیدا کنند».
او پا را فراتر گذاشت و گفت معتقد است این ربات میتواند «بزرگترین محصول تاریخ باشد؛ بزرگتر از تلفنهای همراه و بزرگتر از هر چیز دیگری».
ماسک همچنین گفته است این ربات میتواند نقش مهمی در تحقق اهداف تسلا در زمینه هوش مصنوعی داشته باشد، بهویژه در توسعه سامانههای هوش عمومی مصنوعی که تواناییهای انسان را بازآفرینی میکنند.
«هوش مصنوعی تسلا میتواند در شکلگیری هوش عمومی مصنوعی نقش داشته باشد، زیرا با دنیای واقعی تمرین میکند، بهویژه حالا که اپتیموس وارد صحنه شده است.»
در همین عرصه، ربات هیدرولیکی انساننمای «اطلس» ساخته شرکت بوستون داینامیکس با اجرای حرکات ژیمناستیک و رقص خود میلیونها بیننده را در یوتیوب شیفته کرده است.
ویدئوهای پربازدید از پرشها، پشتکها و حرکات آکروباتیک «اطلس» نشان میدهد که فناوری رباتیک تا چه اندازه پیشرفت کرده است؛ اکنون دانشمندان با بهرهگیری از رونق هوش مصنوعی میکوشند توانایی رباتها را برای انجام کارهای پیچیدهتر افزایش دهند.
وقتی «اطلس» سال گذشته بازنشسته شد، نسخهای جدید و تمامبرقی جایگزین آن شد که به گفته سازندگان، میتواند اسکلت فلزی خود را با انعطاف بیشتری در جهتهای مختلف حرکت دهد.
اما بسیاری از متخصصان رباتیک که بیبیسی در سالهای گذشته با آنها گفتوگو کرده، با نگاهی انتقادی به تلاش شرکتهای فناوری برای ساخت رباتهای انساننما مینگرند.
از نظر کاربردی چندان دلیلی وجود ندارد که رباتها پا داشته باشند.
طراحی و ساخت پاهای مکانیکی نیازمند سازوکار و سختافزاری بسیار پیچیده و پرهزینه است.
به گفته یکی از دانشمندان: «چرخ بسیار کارآمدتر از پا است.»
و اگر از آنها بپرسید چرا ربات باید سر داشته باشد، مطمئن باشید بحث مفصلی راه میافتد.
اما از دیدگاه روانشناسی، انسانها سالهاست شیفته رباتهای انساننما هستند، و این دلبستگی در آثار علمیتخیلی چندین دهه گذشته بازتاب یافته است.
کافی است به شخصیتهایی مانند «سیتریپیاو» (C-3PO) در مجموعه جنگ ستارگان، «بندر» در انیمیشن فوتوراما و «ترمیناتور» نگاه کنید تا ببینید انسانها اغلب در کنار موجوداتی که شباهت زیادی به خودشان دارند، احساس راحتی و صمیمیت بیشتری میکنند.
در واقعیت اما، رباتهای انساننما تاکنون بسیار ابتداییتر، پرنقصتر و دست و پاگیرتر از همتایان تخیلی خود بودهاند.
اما این وضعیت در حال تغییر است؛ رباتهایی مانند اپتیموس و مدلهای پیشرفتهتر و ظریفتر، ما را هرچه بیشتر به مرز «دره وهمانگیز» نزدیک میکنند. «دره وهمانگیز» اصطلاحی در رباتیک و روانشناسی است که به احساس ناخوشایند انسان هنگام مواجهه با رباتهایی اشاره دارد که بیش از حد به انسان شبیهاند، اما هنوز کاملاً طبیعی به نظر نمیرسند.
ربات انساننمای تسلا در ماههای اخیر بیشتر در انظار عمومی ظاهر شده است؛ از جمله در غذاخوری این شرکت در هالیوود که برای مشتریان همبرگر و پاپکورن سرو میکند.
سم آلتمن، مدیرعامل اوپنایآی، در ماه مه گفته بود جهان هنوز برای پذیرش رباتهای انساننما آماده نیست، اما همزمان تاکید کرد که دوران ورود آنها به زندگی بشر بهزودی فرا میرسد.
اگرچه رابطهای دوستانه میان او و ایلان ماسک وجود ندارد، اما در این زمینه هر دو همنظرند که رباتهای انساننما در راهاند، و ماسک بدون تردید توان، نفوذ و سرمایه لازم برای تحقق این آینده را دارد.




