عضو هیأت‌مدیره انجمن واردکنندگان برنج، با انتقاد از اعلام نادرست آمار تولید و تأخیر طولانی تخصیص ارز، دلایل اصلی التهاب بازار برنج و جهش قیمت‌ها را تشریح کرد و هشدار داد بدون اصلاح فرمول‌ها، کنترل بازار ممکن نیست.
به گزارش تسنیم، «کریم اخوان» عضو هیأت‌مدیره انجمن واردکنندگان برنج ایران، در بیست و هشتمین جلسه هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران گفت: برنج به عنوان دومین کالای اساسی کشور با چالش‌های جدی مواجه شده و بخشی از اظهارنظرها درباره تنش بازار ناشی از ناآگاهی درباره واقعیت‌های بازار و فرایند واردات است.
او توضیح داد: در سال زراعی 1403 معاونت وزارت جهاد کشاورزی آمار تولید را به اشتباه 2/7 میلیون تن اعلام کرد، در حالی که بر اساس روند ده‌ساله، تولید واقعی حدود 2 میلیون تن و مصرف 3/4 میلیون تن است و این 1/4 میلیون تن کسری باید از طریق واردات جبران می‌شد.
او ادامه داد: تولید برنج در سال‌های کم‌آبی تا 10 درصد کمتر و در سال‌های پُرآبی تا 10 درصد بیشتر می‌شود، اما وزارت جهاد بر رقم 2/7 میلیون تن اصرار داشت.
به گفته او، مرکز آمار با اعلام سطح زیرکشت 500 هزار هکتار تأیید کرد که برآورد واردکنندگان درست بوده است.
اخوان افزود: همین خطای آماری پایه اشتباهی ایجاد کرد که باعث شد قیمت برنج ایرانی به بالای 300 هزار تومان برسد و بازار برنج وارداتی نیز ملتهب شود. او گفت کاهش واردات از شهریور 1403 زمینه کمبود را فراهم کرد. ما از سال پیش اعلام کردیم ارز ترجیحی برای برنج نمی‌خواهیم؛ تولیدکننده هم همین را می‌گوید. اما با وجود 50 هزار توزیع‌کننده، امکان رصد کامل وجود ندارد و بدون اصلاح فرمول، بگیر و ببند بازار را درست نمی‌کند.
لازم به ذکر است اکنون با تأخیر 10ماهه در تخصیص ارز مواجه‌ایم. 65 درصد بازار برنج وارداتی متعلق به هند و 35 درصد متعلق به پاکستان است. تا دو ماه پیش برنج هندی مشکلی نداشت اما برنج پاکستانی که 25 درصد سهم بازار را گرفته بود، به‌دلیل تأخیر طولانی تخصیص ارز آسیب دید. برنج پاکستانی نقدی خرید می‌شود اما برنج هندی اعتبار‌ی هم دارد و همین تأخیر ورودی برنج پاکستانی را کاهش داد.
اخوان افزود برنج پاکستانی از نظر شباهت به برنج ایرانی اهمیت ویژه‌ای دارد و وقتی قیمت برنج ایرانی بالای 300 هزار تومان است، قیمت برنج پاکستانی نیز طبیعتاً 60 هزار تومان نمی‌ماند و افزایش پیدا می‌کند.
اخوان تأکید کرد: سه سامانه فعالیت واردکنندگان را رصد می‌کند و «ما برنجی را در انبار نگه نمی‌داریم.»
او گفت: تقاضا برای برنج پاکستانی افزایش یافته اما سازمان برنامه هزینه واردات هر تن برنج را به 900 یورو کاهش داد که واردات برنج پاکستانی را دشوارتر کرد.
او توضیح داد: هزینه‌های ته‌لنجی، دموراژ، انبارداری و… قیمت تمام‌شده برنج پاکستانی را بالا برده و «حتی با پدیده قاچاق معکوس روبه‌رو شده‌ایم.» به گفته او، شرایط جنگی اخیر نیز موجب شد خانوارها اقدام به ذخیره خانگی کنند و کمبود تشدید شود. «فاصله زیاد قیمت برنج پاکستانی و ایرانی باعث بروز ناملایمات شد.»
اخوان در پایان افزود: واردکنندگان به رئیس‌جمهور و معاون اول نامه نوشته‌اند و درخواست کرده‌اند ارز ترجیحی برنج حذف شود. «ما دنبال رانت نیستیم.»