برق و آب هر دو در شبکه‌های شهری، خدمات حیاتی هستند، اما تجربه قطع و وصل آن‌ها کاملاً متفاوت است؛ وقتی برق به دلایل تعمیر یا مشکل فنی قطع می‌شود، بازگشت جریان معمولاً فوری است. اما در شبکه آب‌رسانی، جریان آب باید مسیر فیزیکی خود را در لوله‌ها طی کند و بازگشت آن کمی زمان می‌برد.
به گزارش ایران جیب از ایسنا، در حالی‌که تهران برای ششمین سال پیاپی با خشکسالی مواجه است، کاهش شدید ذخایر سدها، افت فشار در شبکه و قطعی‌های پراکنده آب به یکی از دغدغه‌های اصلی شهروندان تبدیل شده است. کارشناسان می‌گویند وضعیت منابع آبی پایتخت در شرایط هشدار قرار دارد و اگر بارش مؤثری در ماه‌های آینده رخ ندهد، مدیریت مصرف تنها راه پیشگیری از بحران جدی‌تر خواهد بود.
بر اساس گزارش‌های رسمی شرکت آب و فاضلاب تهران، میزان بارندگی در سال آبی جاری نسبت به سال گذشته بیش از ۷۰ درصد کاهش یافته و ذخایر سدهای تأمین‌کننده آب تهران هم‌اکنون در کمترین میزان ۶۰ سال اخیر قرار دارد، به طوری که تاکنون چنین وضعیتی را تجربه نکرده بودیم و هم‌اکنون وضعیت منابع سطحی قرمز و بسیار شکننده است.
در چنین شرایطی، برخی مناطق تهران در روزهای اخیر با افت فشار یا قطعی‌های موقت آب مواجه شده‌اند؛ موضوعی که نگرانی شهروندان را در آستانه فصل کم‌بارش افزایش داده است. با این حال، کارشناسان تأکید می‌کنند که بسیاری از این قطعی‌ها جنبه فنی دارد و برای حفظ تعادل فشار شبکه انجام می‌شود.
داریوش عمادی - کارشناس حوزه آب - در گفت‌وگو با ایسنا، درباره تفاوت ماهیت شبکه‌های آب و برق و دلایل فنی زمانبر بودن وصل مجدد آب توضیح داد.
وی با بیان اینکه در شبکه برق، به‌محض رفع نقص، جریان بلافاصله وصل می‌شود و همه مشترکان هم‌زمان برق‌دار می‌شوند. اما در شبکه آب‌رسانی، شرایط متفاوت است، اظهار کرد: بعد از هر قطعی، لوله‌ها خالی از آب می‌شوند و برای جلوگیری از ترکیدگی یا شکستگی خطوط، باید آب مرحله‌به‌مرحله و با کنترل فشار وارد شبکه شود. به همین دلیل، وصل شدن آب گاهی چند ساعت تا حتی یک روز زمان می‌برد.
او با اشاره به ورود هوا به خطوط در زمان قطعی افزود: در هنگام قطع آب، هوا درون لوله‌ها جمع می‌شود و باید از طریق شیرهای هواگیر تخلیه شود. تا زمانی که این هوا خارج نشود، آب در همه نقاط جاری نمی‌شود. معمولاً مناطق پایین‌دست زودتر و مناطق مرتفع دیرتر آب‌دار می‌شوند.
این کارشناس حوزه آب با تأکید بر اینکه تهران اکنون در مرحله تنش آبی پایدار قرار دارد، ادامه داد: افزایش مصرف، توسعه شهر و کاهش بارش، باعث شده تولید و مصرف آب در پایتخت به مرز برابری برسد. در چنین شرایطی، کوچک‌ترین اختلال در شبکه می‌تواند باعث افت فشار گسترده شود.
عمادی همچنین هشدار داد که اگر بارش‌های زمستانه کمتر از حد انتظار باشد، احتمال محدودیت‌های جدی‌تر در تابستان آینده وجود دارد و گفت: تهران روی خط باریک پایداری قرار گرفته است. مدیریت مصرف، اصلاح الگوی استفاده از آب شرب و بازچرخانی آب در بخش‌های غیرشرب باید در اولویت باشد.
به گفته وی، قطع یا افت فشار آب تصمیم سلیقه‌ای نیست، بلکه اقدامی فنی برای حفظ پایداری شبکه است. شهروندان باید بدانند وصل شدن آب فرآیندی زمانبر و تدریجی است و همکاری مردم در این شرایط حیاتی‌ترین نقش را دارد.
در مجموع، تفاوت ساختاری شبکه آب و برق باعث می‌شود وصل شدن آب کمی زمانبر باشد. فشار شبکه، مسیر طولانی لوله‌ها و نیاز به تخلیه هوا از خطوط، همه عواملی هستند که تعیین می‌کنند جریان آب درنهایت به همه نقاط برسد. بنابراین حتی وقتی همه مراحل فنی با سرعت انجام می‌شوند، بازگشت کامل آب یک فرآیند تدریجی است و به‌تدریج در همه مناطق برقرار می‌شود.