بورس تهران این هفته، پنج روز پرفراز و نشیب را پشت سر گذاشت؛ روزهایی میان امید و هراس، رشدهای جهشی و اصلاح‌های طبیعی. شاخص کل بازار سرمایه توانست برای نخستین‌بار از سقف تاریخی خود عبور کند و رقم بی‌سابقه ۳ میلیون و ۲۶۵ هزار واحد را در کارنامه‌اش ثبت کند.
بورس طی پنج روز فعالیت خود در هفته‌ای که گذشت، مثل نبض بیماری بود که گاهی تند می‌تپید و گاهی فرو می‌نشست؛ روزهای پر از امید و یاس، خروج کلان پول تا صف های ممتد خرید و فروش؛ اما در مجموع، شاخص هنوز در ارتفاعی ایستاده که تا بارها از آن فاصله گرفت و سهامداران را به سمت یاس و ناامیدی کشاند.
شاخص این هفته حتی رکورد اردیبهشت و روزهای قبل از جنگ ۱۲ روزه را هم شکست، رکورد جدیدی ثبت کرد، اگرچه روز بعد به همان میزان رشد، عقب نشینی کرد.
اما همان‌قدر که این صعود چشمگیر بود، بازگشت‌های سریع بعد از آن نیز نشان داد بازار سرمایه ایران در مسیر بلوغ و تصمیم‌سازی قرار دارد، بازاری که دیگر فقط به رنگ تابلو نگاه نمی‌کند، بلکه رفتار گروه‌های شاخص‌ساز را می‌سنجد.
نبض تند و کند بورس در پنج روز معاملاتی
شنبه در نخستین روز هفته دوم آبان، هوای تالار بورس سنگین بود. شاخص کل افتی جزئی داشت و با یک هزار و ۷۰۴ واحد کاهش روی مرز سه میلیون و ۲۰۰ هزار واحد ایستاد؛ نه سقوط، نه صعود.
هم‌زمان شاخص هم‌وزن با رشد سه هزار و ۲۱۴ واحدی از جنبش زیرپوستی بازار خبر داد. ارزش معاملات خرد به ۱۵ همت رسید و نبرد پول حقیقی‌ها آغاز شد؛ ولی تراز خروج با حدود ۱,۳۰۰ میلیارد تومان منفی بسته شد.
بانک‌ها و فلزات اساسی بیشترین خروج پول را داشتند، اما دارویی‌ها تنها برندگان خُرد بودند.
دومین روز هفته با بازگشت امید آغاز شد؛ شاخص از افت صبحگاهی ۱۷ هزار واحدی رها شد، ۱۰هزار واحد رشد کرد و در تراز سه میلیون و ۲۱۷ هزار واحد ایستاد. گروه فرآورده‌های نفتی ستاره معاملات بود؛ ۲۰۰ میلیارد تومان ورود پول حقیقی فقط در این گروه ثبت شد. ارزش معاملات خرد بیش از ۱۵ همت و ۱۴۵ میلیارد تومان پول تازه حقیقی وارد بازار شد.
شپنا و وغدیر رقابت میلی‌متری برای جذب نقدینگی داشتند که در نهایت شپنا پیروز شد.
دوشنبه ۱۲ آبان روز رکوردشکنی بود؛ شاخص کل با جهش ۴۷ هزار ۷۲۴ واحدی از سد تاریخ گذشت.
فارس و فملی فرماندهان این صعود بودند و معاملات حقیقی سنگین‌ترین روز خود را تجربه کرد، در وتجارت ۳.۷ میلیارد سهم، در وبملت ۲.۵ میلیارد سهم و در خودرو ۲.۹ میلیارد سهم خرید شد.
ارزش کل معاملات به ۵۸۸ هزار میلیارد تومان رسید؛ پنج برابر میانگین ماه قبل. بازاری که می رفت تا بار دیگر سهامداران را به آینده خود امیدوار کند.
بازگشت طبیعی پس از جهش روز دوشنبه، در سه‌شنبه رقم خورد و شاخص بورسی ۴۱ هزار واحد افت کرد و در تراز سه میلیون و ۲۲۴ هزار واحد قرار گرفت. ارزش معاملات خرد همچنان بالا بود (۱۵ همت)، ولی خروج یک هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان پول حقیقی نشانه تغییر رفتار معامله‌گران بود. صف‌های خرید جایشان را به صف فروش دادند و صف فروش با ۹۴۴ میلیارد تومان پیشی گرفت.
چهارشنبه در آخرین روز معاملات، بورس نفس‌نفس‌زنان میان سقوط و مقاومت قرار گرفت.
شاخص کل با افت ۲۱ هزار و ۳۷۴ واحدی به سه میلیون و ۲۰۲ هزار واحد بازگشت، اما توانست لبه کانال سه میلیون و ۲۰۰ هزار واحدی را حفظ کند. نیمه نخست بازار با ریزش ۳۷ هزار واحدی همراه بود، ولی از حوالی ساعت ۱۰:۴۵ نمادهای خساپا و مهرگان با صف‌های خرید تازه، مسیر معاملات را تغییر دادند و بخشی از افت جبران شد.
حجم معاملات خرد ۱۲ هزار میلیارد تومان بود و با وجود خروج یک هزار و ۱۹۴ میلیارد تومان نقدینگی حقیقی، ورود سرمایه به صندوق‌های درآمد ثابت با یک هزار و ۶۷۳ میلیارد تومان افزایش همراه شد که نشانه‌ای از انتقال نقدینگی به پناهگاه‌های کم‌ریسک بود.
اصلاح طبیعی پس از صعود تاریخی
امیر تقی‌خان تجریشی تحلیلگر و فعال بازار سرمایه در همین زمینه با اشاره به آغاز روند صعودی از اوایل آبان به خبرنگار ایرنا گفت: بازار پس از عبور از سقف تاریخی خود در نیمه ماه، اکنون در مرحله استراحت و تصمیم‌سازی است و افت اخیر نباید منشاء نگرانی باشد.
وی افزود: گزارش‌های میان‌دوره‌ای مطلوب شرکت‌ها کف بنیادی محکمی برای بورس ساخته‌اند و شاخص پس از صعود سه میلیون و ۲۵۵ هزار واحدی، به شکل طبیعی نیازمند بازتنظیم جریان نقدینگی است.
تجریشی یادآورشد: این دوره از بازار، یکی از پیچیده‌ترین مقاطع چند سال اخیر است؛ چون در کنار ریسک‌های برون‌زا مانند تنش‌های منطقه‌ای، برخی تصمیمات داخلی از جمله قیمت‌گذاری دستوری و نرخ بهره بالا نیز مسیر بورس را تحت تاثیر قرار داده‌اند.
به گفته این تحلیلگر، در موضوع ارز نیمایی، محدودیت نرخ تسعیر درآمد شرکت‌های بورسی را فشرده کرده است، ولی هر اقدام در جهت واقعی‌تر شدن نرخ‌ها به سرعت در بازار اثر مثبت می‌گذارد.
افزود: اگر تصمیم‌های درست پولی و مالی در پایان پاییز اتخاذ شود، می‌توان انتظار داشت که شاخص کل بالای سقف تاریخی تثبیت گردد.
در پایان هفته؛ بازاری میان امید و احتیاط
بورس تهران در پایان هفته گذشته شبیه نبض بیماری بود که گاه تند می‌تپد و گاه فرو می‌نشست. اما شاخص هنوز در ارتفاعی ایستاده که تا چند ماه پیش رویایی دور بود.
با رکوردشکنی دوشنبه و اصلاح محتاطانه سه‌شنبه و چهارشنبه، نشانه‌های بلوغ رفتاری بازار آشکارتر شد؛ خریداران در نیمه منفی ایستادگی کردند و سرمایه‌گذاران حرفه‌ای حالا بیش از هر چیز به واکنش گروه‌های شاخص‌ساز نگاه می‌کنند، نه فقط رنگ تابلو معاملات.