دونالد ترامپ این هفته گفت که خاورمیانه در آستانه «عصر جدیدی از صلح» قرار دارد و در این میان از ایران هم نام برد و گفت که فضا برای مذاکرات جدید با تهران «باز» است. آیا اکنون پنجره‌ای از فرصت‌های بزرگ گشوده شده است؟
قطعا شنیدن چنین سخنانی از رئیس‌جمهور ترامپ بسیار دلگرم‌کننده بود. فراموش نکنید که او این حرف را در کنست (پارلمان اسرائیل) زد، جایی که به ایران اشاره کرد و گفت به راه‌حل دیپلماتیک باور دارد؛ تنها چهار ماه پس از عملیات نظامی مشترک اسرائیل و ایالات متحده علیه ایران. این موضع‌گیری، پیام بسیار قدرتمندی از سوی رئیس‌جمهور آمریکا بود. ما نمی‌توانیم آنچه را اتفاق افتاد نادیده بگیریم - اینکه خشونت به کار گرفته شد - اما اگر طرف‌ها دوباره بر سر یک میز بنشینند، از خطر دور جدیدی از بمباران‌ها و حملات جلوگیری می‌شود. نگرانی‌ها درباره گسترش بالقوه تسلیحات هسته‌ای هنوز کاملا از میان نرفته است. هنوز این پرسش مطرح است که سرنوشت حدود ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده تا سطح ۶۰درصد که ایران همچنان در اختیار دارد، چه خواهد شد.
چقدر احتمال دارد بتوانید این حدود ۴۰۹ کیلوگرم اورانیوم را دوباره شناسایی کنید؟
کاملا ممکن است. ما می‌توانیم حدس بزنیم - در واقع خیلی خوب می‌دانیم -که این مواد کجا قرار دارند. مساله اصلی این است که آیا به آنها دسترسی خواهیم یافت یا نه. و بعد، سوال بعدی این است که با آن چه باید کرد؟ آیا ایران می‌خواهد آن را نگه دارد؟ آیا قصد دارد میزان غنی‌سازی را پایین بیاورد؟ یا شاید تصمیم بگیرد آن را به خارج از کشور منتقل کند؟ گزینه‌های متعددی وجود دارد.
آیا این مواد در سراسر کشور پراکنده شده‌اند یا در یک مکان هستند؟
ممکن است بخش کوچکی از آن جابه‌جا شده باشد، اما نه چندان زیاد. بخش عمده این اورانیوم، طبق اطلاعات ما، همچنان در تاسیسات هسته‌ای اصفهان و فردو و تا حدی در نطنز قرار دارد. البته این تاسیسات بمباران شده‌اند، خسارات سنگینی دیده‌اند و بخش‌هایی از آنها در زیر زمین قرار دارند. برای دسترسی به آنها، همکاری کامل ایران ضروری است؛ و این فقط زمانی رخ خواهد داد که تهران آن را در راستای منافع ملی خود بداند. در‌حال‌حاضر نشانه‌‌های زیادی از همکاری ایران دیده نمی‌شود. شما در اوایل سپتامبر در قاهره با عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، برای ازسرگیری بازرسی‌ها به توافق رسیدید؛ اما چند هفته بعد، با بازگشت تحریم‌ها علیه ایران، تهران به‌شدت خشمگین شد و اعلام کرد که همکاری با آژانس بی‌فایده است. ایران به بازگشت تحریم‌ها واکنش نشان داد، اما به نظر من نه به‌صورت کاملا منفی. مقام‌های ایرانی گفتند که هنوز فضای دیپلماسی وجود دارد. ایران همچنین از پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) خارج نشده است، هرچند پیش‌تر چنین امکانی را مطرح کرده بود. در عمل، ما هنوز تعدادی بازرسی در ایران انجام می‌دهیم، اما همکاری‌ها در سطحی نیست که مورد نیاز است.
آیا به بهبود اوضاع امیدوارید؟
این بستگی به شرایط روز دارد؛ گاهی احساس می‌کنم که به راه‌حل نزدیک می‌شویم. دیپلماسی نیازمند صبر و درک متقابل است، و فهمیدن اینکه در کل چه اتفاقی در حال وقوع است. مساله ایران را نمی‌توان جدا از بافت کلی منطقه دید. وضعیت امنیتی خاورمیانه به‌سرعت در حال تغییر است و چندین کشور درگیر آن هستند. در نهایت اما، سرنوشت منطقه به دو موضوع گره خورده است: مساله فلسطین و آینده ایران.