قیمت طلا به رکوردی بی‌سابقه رسیده: بیش از 4 هزار دلار آمریکا به ازای هر اونس. این افزایش ناشی از جستجوی سرمایه‌گذاران برای پناهگاه‌های امن در بحبوحه بی‌ثباتی‌های سیاسی و اقتصادی جهانی است.
طلا از دهه ۱۹۷۰ تاکنون، بزرگ‌ترین روند صعودی خود را تجربه کرده و از آوریل، زمانی که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، تعرفه‌هایی را اعلام کرد که تجارت جهانی را مختل کرد، حدود یک‌سوم افزایش یافته است.
به گفته تحلیل‌گران، یکی دیگر از عواملی که باعث نگرانی سرمایه‌گذاران شده، تأخیر در انتشار داده‌های کلیدی اقتصادی در هنگام تعطیلی دولت است.
تعطیلی دولت آمریکا زمانی رخ می‌دهد که کنگره نتواند بودجه فدرال را به‌موقع تصویب کند و نهادهای دولتی ناچار به تعلیق عملیات‌های غیرضروری می‌شوند.
طلا به‌عنوان یک پناهگاه امن شناخته می‌شود؛ چیزی که در زمان‌های آشفتگی بازار یا رکود اقتصادی می‌تواند ارزش خود را حفظ کند یا حتی افزایش دهد.
به این ترتیب، طلا مانند دماسنجی خاموش، ترس‌های بازار را نشان می‌دهد.
رجینا هامرشمید، از مدیران بانک وونتوبل، می‌گوید: «قیمت طلا از مرز معروف ۴ هزار دلار به ازای هر اونس تروا عبور کرده و هر روز رکوردهای جدیدی ثبت می‌کند. تنها در سال جاری، طلا ۵۲ بار به رکورد جدیدی رسیده است.»
او اضافه می‌کند: «بازده تجمعی تا اینجای سال نزدیک به ۵۴ درصد بوده که بالاترین بازده سالانه از سال ۱۹۷۹ تاکنون است.»
قیمت لحظه‌ای طلا، یعنی ارزش بازار این فلز گران‌بها برای تحویل فوری، در سه سال گذشته دو برابر شده است.
مارکو منچینی، رئیس تحلیل در شرکت سرمایه‌گذاری پلنیسفر، به بی‌بی‌سی موندو می‌گوید: «این یک روند صعودی نادر است. مورد مشابه قبلی پس از تعلیق توافق‌نامه‌های برتون وودز در دهه ۱۹۷۰ رخ داد؛ زمانی که قابلیت تبدیل دلار به طلا لغو شد.»
کارستن منکه، مدیر تحقیقات بانک ژولیوس بائر، دلایل این رکورد تاریخی را «کاهش سرعت اقتصاد آمریکا، همراه با چشم‌انداز کاهش نرخ بهره و تضعیف دلار» می‌داند.
او می‌گوید این شرایط «می‌تواند باعث جذب بیشتر سرمایه‌گذارانی شود که به دنبال دارایی‌های امن هستند» و نشان می‌دهد که این روند ممکن است ادامه پیدا کند.
تعطیلی دولت
تعطیلی دولت آمریکا که در پی بن‌بست‌های مکرر بر سر هزینه‌های عمومی رخ داده، در روزهای اخیر باعث افزایش بیشتر قیمت‌ها شده است و این نخستین بار نیست که چنین اتفاقی می‌افتد.
در تعطیلی‌های قبلی نیز سرمایه‌گذاران به طلا پناه بردند. برای مثال، این فلز گران‌بها در جریان تعطیلی یک‌ماهه دولت در نخستین دوره ریاست‌جمهوری ترامپ، نزدیک به ۴ درصد افزایش یافت.
کلودیو وول، استراتژیست ارز در شرکت سرمایه‌گذاری پایدار جی. سفرا سارازین، می‌گوید: «حملات دولت ترامپ به استقلال بانک مرکزی آمریکا و حاکمیت قانون، احتمالا محرک بیشتری برای افزایش قیمت طلا فراهم کرد.»
هنک کن هاو، رئیس استراتژی بازار در بانک یو او بی، می‌گوید: «روند صعودی بی‌سابقه طلا در ماه گذشته فراتر از انتظارات تحلیل‌گران بوده است.»
او اضافه می‌کند که این افزایش همچنین با تضعیف دلار آمریکا و رشد خرید از سوی خریداران غیرحرفه‌ای، موسوم به سرمایه‌گذاران خرد، مرتبط است.
گرگور گرگرسن، بنیان‌گذار شرکت سیلور بالیون، تأمین‌کننده فلزات گران‌بها و جعبه‌های امانات، می‌گوید تعداد مشتریانش در سال گذشته بیش از دو برابر شده است.
او می‌گوید سرمایه‌گذاران خرد، بانک‌ها و خانواده‌های ثروتمند بیش از پیش به سمت طلا رفته‌اند و آن را محافظی در برابر بی‌ثباتی اقتصادی جهانی می‌دانند.
گرگرسن اضافه می‌کند: «بیشتر مشتریان ما سرمایه‌گذاران بلندمدت هستند.»
او توضیح می‌دهد که بیشتر آن‌ها طلای خود را برای بیش از چهار سال نگه می‌دارند.
او می‌گوید: «طلا در مقطعی سقوط خواهد کرد، اما به نظر من با توجه به شرایط اقتصادی، روند صعودی آن حداقل پنج سال ادامه خواهد داشت.»
قطع وابستگی به دلار
در حالی که افزایش کنونی قیمت طلا ناشی از بی‌ثباتی‌های کوتاه‌مدت است، قدرت کلی این فلز عمدتاً به دلیل خرید آن از سوی بانک‌های مرکزی است؛ راهبردی برای فاصله گرفتن از اوراق قرضه خزانه‌داری آمریکا و کاهش وابستگی به قدرت دلار.
طلا یکی از اصلی‌ترین دارایی‌های ذخیره بانک‌های مرکزی است که برای محافظت در برابر تورم و ریسک‌های بازار استفاده می‌شود. طبق گزارش شورای جهانی طلا، این نهادها در حال افزایش ذخایر خود هستند.
بانک‌های مرکزی از سال ۲۰۲۲ تاکنون، هر سال بیش از ۱۰۰۰ تن طلا خریداری کرده‌اند؛ در حالی که میانگین خرید سالانه آن‌ها بین سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۱ حدود ۴۸۱ تن بوده است. لهستان، ترکیه، هند، جمهوری آذربایجان و چین از جمله خریداران اصلی در سال گذشته بوده‌اند.
هنک می‌گوید در سال ۲۰۲۲، پس از آن‌که بانک مرکزی آمریکا برای مقابله با تورم ناشی از همه‌گیری کووید ۱۹ نرخ بهره را افزایش داد، ارزش طلا از ۲۰۰۰ دلار به ۱۶۰۰ دلار به ازای هر اونس سقوط کرد.
او اضافه می‌کند که یکی از ریسک‌های کلیدی برای قدرت طلا، جهش ناگهانی تورم است؛ وضعیتی که می‌تواند بانک مرکزی ایالات متحده را وادار به افزایش نرخ بهره کند.
وونگ می‌گوید افزایش اخیر قیمت طلا بازتابی از انتظارات کاهش نرخ بهره از سوی بانک مرکزی ایالات متحده است؛ عاملی که طلا را برای سرمایه‌گذاران جذاب‌تر می‌کند.
در همین حال، ترامپ فشارها بر بانک مرکزی را افزایش داده و رئیس آن، جروم پاول، را به‌دلیل عدم کاهش سریع نرخ بهره مورد انتقاد قرار داده و همچنین تلاش کرده لیزا کوک، یکی از مدیران این نهاد، را برکنار کند.
وونگ می‌گوید راهبرد رئیس‌جمهور در قبال بانک مرکزی می‌تواند «اعتماد به توانایی این نهاد برای عمل به‌عنوان یک بانک مرکزی معتبر با هدف‌گذاری تورم را تضعیف کند.»
او می‌افزاید: «در این شرایط، نقش طلا به‌عنوان محافظی در برابر بی‌ثباتی، اهمیتی دوباره پیدا می‌کند.»