ایران در حالی با کمبود برق و خاموشی‌های فزاینده دست‌وپنجه نرم می‌کند که توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر، به خصوص انرژی خورشیدی می‌تواند کلید حل بحران باشد.
اما شتاب در رفع ناترازی، نیازمند تامین سریع صفحات با کیفیت و در عین حال توجه جدی به تقویت تولید و فناوری بومی است. در تابستان‌های چند سال اخیر، کشور بارها با خاموشی‌های پراکنده و فشار شدید بر شبکه برق مواجه شده است.
این بحران نشان می‌دهد دیگر نمی‌توان به‌تنهایی روی نیروگاه‌های حرارتی حساب باز کرد. هم‌اکنون فرصتی طلایی پیش آمده تا با استفاده از انرژی خورشیدی، گامی در مسیر کاهش آلایندگی برداریم و هم پایداری انرژی کشور را تضمین کنیم.
با این همه، تحقق سریع این هدف نیازمند یک راهبرد دو وجهی شامل واردات هدفمند و پشتیبانی جدی از تولید داخلی است.
البته توسعه‌ی انرژی خورشیدی به معنای غفلت از بهبود زیرساخت‌های قبلی و افزایش بازدهی نیروگاه‌های قدیمی‌تر(تبدیل نیروگاه‌های حرارتی به سیکل ترکیبی با بازدهی بالاتر) نیست؛ چرا که بیشتر برق کشور از طریق نیروگاه‌های حرارتی تولید می‌شود.
واردات، راه کوتاه مدت ولی ضروری
صنایع علاقه‌مند به توسعه نیروگاه‌های خورشیدی با کمبود صفحات با بازدهی بالا و مطابق با استانداردهای جهانی مواجه‌اند.
واردات و تامین صفحات از چین، که اکنون بزرگترین تولید کننده صفحات مقرون‌به‌صرفه و باکیفیت است، امکان نصب سریع ده‌ها مگاوات نیروگاه جدید را فراهم می‌کند.
این صفحات علاوه بر قیمت مناسب، از نظر بازدهی و گارانتی نیز استانداردهای بین‌المللی را داراست و زمینه انتقال فناوری را هموار می‌سازند.
حمایت از تولید داخل؛ سرمایه‌گذاری در آینده
از جهتی واردات نباید عرصه را بر تولیدکنندگان داخلی تنگ کند. در سال‌های گذشته بنگاه‌های کوچک ایرانی موفق شده‌اند در طراحی سلول‌های خورشیدی، ساخت صفحه و توسعه مبدل DC به AC(اینورتر) پیشرفت‌هایی به دست آورند.
اکنون زمان آن رسیده که با تخصیص تسهیلات کم‌بهره، مشوق‌های صادراتی و تضمین خرید تجهیزات داخلی، این شرکت‌ها را وارد زنجیره تامین طرح‌های بزرگ کنیم. این حمایت واقعی، پل گام‌به‌گام رسیدن به خودکفایی فنی خواهد بود.
قرارداد ۷۰۰۰ مگاواتی با چین؛ نقطه عطف
در قرارداد سال جاری ایران و چین، مقرر شده تا به اندازه‌ی ۷۰۰۰ مگاوات صفحات خورشیدی تامین شود و منابع مالی آن از صندوق توسعه ملی تأمین گردد.
بر اساس آمار معاونت وزارت اقتصاد، نیروگاه خورشیدی در فهرست بیشترین تقاضای سرمایه‌گذاری خارجی ایران قرار داشته و طبق این آمار قرارداد تامین ۷۰۰۰ مگاوات صفحات خورشیدی بزرگترین قرارداد رسمی در این حوزه است.
اگر روند اجرایی طرح طبق برنامه پیش برود، تا پایان سال ۱۴۰۵ علاوه بر کاهش بار پیک تابستان در سال‌های آتی، نقشه راهی برای خروج از بحران کمبود برق ترسیم خواهد شد.
بزرگترین چالش پیش رو، جلوگیری از ایجاد دوقطبی میان «واردات» و «حمایت داخلی» است.
تجربه جهانی نشان داده هر دو رکن باید همراه و هماهنگ اجرا شوند: واردات با هدف تسریع نصب و انتقال فناوری، و پشتیبانی از شرکت‌های دانش‌بنیان برای خودکفایی در تولید. تنها در این صورت است که ایران می‌تواند از بحران ناترازی برق عبور کند.
برای ایران امروز، ترکیب هوشمندانه واردات هدفمند صفحات خورشیدی و حمایت مستمر از تولید دانش‌بنیان بهترین راهکار گذر از بحران انرژی و حرکت به سمت اقتصاد سبز است.
طرح ۷۰۰۰ مگاواتی با چین فرصتی کم‌نظیر در اختیار می‌گذارد؛ مشروط بر آن‌که به جای شعار، سیاست‌گذاران قدم‌های عملی و مستمر برای تقویت بنیه فنی کشور بردارند. تنها در این صورت است که می‌توان آینده‌ای پایدار و روشن در حوزه انرژی تجدیدپذیر برای ایران متصور شد.