ترکیه در آستانه امضای توافقهای تازهای با آمریکا در حوزه انرژی قرار دارد؛ توافقهایی که به گفته منابع آگاه، میتواند شامل خرید بیشتر گاز طبیعی مایع (LNG) از این کشور باشد.
بلومبرگ در این رابطه نوشته است، همزمان، رئیسجمهور ترکیه، رجب طیب اردوغان، در تلاش است در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک با دونالد ترامپ دیدار کند. این تحولات بخشی از رویکرد جدید آنکارا برای بهبود روابط با واشنگتن پس از سالها تنش بر سر خرید تسلیحات روسی و اختلافنظر درباره جنگ داخلی سوریه ارزیابی میشود.
با وجود آنکه روسیه همچنان بزرگترین تامینکننده گاز ترکیه محسوب میشود و حدود ۴۱ درصد واردات سالانه این کشور را در اختیار دارد، آمریکا اکنون به اصلیترین منبع عرضه الانجی از طریق دریا به ترکیه تبدیل شده است.
بر اساس آمارهای رسمی، حجم صادرات گاز مایع آمریکا به ترکیه طی سالهای ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۴ تقریبا دو برابر شده و انتظار میرود پس از توافقهای تازه باز هم افزایش یابد.
در همین راستا، آنکارا در حال توسعه زیرساختهای پایانههای الانجی و ظرفیت بازگازسازی (فرآیند مایعسازی و دوباره گازسازی) در سواحل خود است که نیازمند سرمایهگذاریهای فنی و لجستیکی جدید خواهد بود.
تنوعبخشی به منابع انرژی
در حوزه هستهای نیز ترکیه رویکردی چندجانبه در پیش گرفته است. در حالی که ساخت نخستین نیروگاه اتمی این کشور در آککو بهطور کامل توسط روسیه انجام میشود، دولت اردوغان همزمان از شرکتهای آمریکایی برای سرمایهگذاری در رآکتورهای کوچک ماژولار (SMR) دعوت کرده است. این فناوری اگرچه هنوز به مرحله تجاریسازی گسترده نرسیده، اما میتواند در آینده بخشی از راهبرد ترکیه برای تنوعبخشی به منابع تولید برق باشد.
اهداف راهبردی
ترکیه با این اقدامات سه هدف کلی در نظر دارد: موازنه میان شرق و غرب، کم کردن فشار ناتو و آمریکا و گسترش نفوذ منطقهای.
تحلیلگران معتقدند این تحرکات ترکیه نشاندهنده سیاست «چندجانبهگرایی انرژی» است؛ راهبردی که از یکسو روابط سنتی با روسیه را حفظ میکند و از سوی دیگر، با تقویت همکاریهای انرژی با آمریکا، موازنهای در برابر فشارهای غرب ایجاد میسازد. چنین رویکردی میتواند ضمن کاهش ریسک وابستگی به یک کشور خاص، جایگاه ترکیه را در ناتو تقویت کرده و موقعیت این کشور را در معادلات ژئوپلیتیک خاورمیانه و شرق مدیترانه ارتقا دهد.
اهداف اجرایی؛ فرصت سرمایهگذاری و مححافظت در برابر تحریمها
برای سرمایهگذاران و شرکتهای انرژی، این تغییر رویکرد پیامآور فرصتهای تازه است. ورود بازیگرانی مانند «شورون» و «کنوکوفیلیپس» بازار ترکیه میتواند بخشی از سهم سنتی روسیه در حوزه گاز و انرژی را جابهجا کند.
همزمان، سیاستگذاران ترک با تنوعبخشی به منابع انرژی کشور، مقاومت بیشتری در برابر تحریمها یا نوسانات ژئوپلیتیکی کسب خواهند کرد.
در مجموع، توافقهای آتی میان ترکیه و آمریکا تنها یک همکاری انرژی ساده نخواهند بود؛ بلکه نشانهای از تغییر موازنه در روابط آنکارا با شرق و غرب و گامی تازه در مسیر تثبیت موقعیت ترکیه بهعنوان بازیگری کلیدی در بازار جهانی انرژی به شمار میآیند.