افزایش هزینه ساخت‌وساز در تهران می‌تواند سازندگان را به جای گران‌تر کردن خانه‌ها به سمت ساخت بیشتر سوق بدهد؛ راهکاری که اگر جدی گرفته شود، می‌تواند هم سود سازندگان را حفظ کند و هم قیمت مسکن را در بازار بشکند.
گزارش شاخص قیمت نهاده‌های ساختمانی مرکز امار ایران در بهار ۱۴۰۴ نشان می‌دهد هزینه ساخت در تهران با شیب تندی افزایش یافته است.
شاخص کل نهاده‌ها به ۳۹۶۳.۷ رسید و تورم فصلی آن ۲۲.۳ درصد گزارش شد؛ رقمی که بیش از دو برابر فصل قبل است. همچنین، تورم نقطه به نقطه به ۴۹.۷ درصد و تورم سالانه به ۳۷.۲ درصد صعود کرد.
این روند بیانگر فشار جدی بر سازندگان در تأمین مصالح و اجرای پروژه‌هاست؛ فشاری که در شرایط عادی می‌تواند منجر به کاهش انگیزه سرمایه‌گذاری ساختمانی شود.
بررسی جزئیات نشان می‌دهد گروه‌های اصلی مانند سیمان، بتن، شن و ماسه با تورم فصلی ۳۸.۱ درصد و گروه گچ و گچ‌کاری با تورم نقطه به نقطه ۷۳.۷ درصد بیشترین افزایش قیمت را تجربه کرده‌اند.
این اقلام که در مراحل ابتدایی و نازک‌کاری ساختمان نقش محوری دارند، مستقیماً هزینه تمام‌شده ساخت را بالا برده‌اند. در مقابل، گروه آهن‌آلات و میلگرد با تورم سالانه ۲۱.۲ درصد کمترین رشد را داشت که نشانه‌ای از ثبات نسبی در بازار فلزات است.
افزایش هزینه‌ها به این معناست که حاشیه سود سازندگان در پروژه‌های مسکونی کوچک‌تر می‌شود و این موضوع می‌تواند رکود ساخت را تشدید کند.
اما تجربه‌های جهانی و حتی سیاست‌های اخیر دولت در ایران نشان می‌دهد یکی از راه‌های مقابله با این فشار، افزایش مقیاس ساخت‌وساز است.
سازندگانی که پروژه‌های بزرگ‌تر را اجرا می‌کنند، به دلیل صرفه‌های ناشی از مقیاس و خرید عمده مصالح، می‌توانند هزینه‌ها را مدیریت کنند. در عین حال، افزایش تعداد واحدهای تولیدی به توزیع بهتر هزینه‌های ثابت منجر شده و سودآوری پروژه را حفظ می‌کند.
از سوی دیگر، افزایش عرضه مسکن در مقیاس بالا می‌تواند در نهایت بر قیمت بازار تأثیر کاهشی بگذارد. اگرچه رشد هزینه نهاده‌ها عامل تورمی در سمت عرضه است، اما افزایش تیراژ ساخت باعث می‌شود فشار قیمتی در سمت تقاضا تعدیل شود.
به بیان دیگر، سود سازندگان نه از طریق گران‌تر کردن واحدها، بلکه از طریق افزایش تعداد واحدهای ساخته‌شده تأمین خواهد شد. این رویکرد، هم توازن بازار را حفظ می‌کند و هم از تشدید بحران affordability برای خانوارها جلوگیری می‌نماید.