روسیه در یکی از شدیدترین بمبارانهای ماه اوت، شهر کرمنچوک در مرکز اوکراین را هدف قرار داد. این حمله تنها چند ساعت پس از پایان نشست دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، با رهبران اروپایی در واشنگتن انجام شد.
به گفته نیروی هوایی اوکراین، مسکو در این حملات ۲۷۰ پهپاد و چندین موشک کروز پرتاب کرده است. اوکراین مدعی است که بیشتر آنها را رهگیری کرده و تنها ۱۶ پرتابه توانستهاند از سیستم دفاعی عبور کنند.
استاندار منطقه پولتاوا، که کرمنچوک در آن واقع شده، اعلام کرد که این حملات تلفات جانی نداشته اما نزدیک به ۱۵۰۰ خانوار بدون برق ماندهاند.
اهمیت استراتژیک کرمنچوک
رمنچوک یک مرکز صنعتی و لجستیکی مهم در قلب اوکراین است. این شهر در ساحل شرقی رود دنیپرو واقع شده و سالهاست به عنوان یک مرکز مهم تولید و حملونقل شناخته میشود.
کارخانه بزرگ کردماش برای تولید ماشینآلات جادهای و چندین واحد صنعتی دیگر که زیرساختها و بخش دفاعی اوکراین را پشتیبانی میکنند، در این شهر واقع شدهاند. کرمنچوک همچنین یکی از ایستگاههای اصلی و مهم راهآهن به شمار میرود که شرق و غرب کشور را به هم متصل میکند.
بزرگترین پالایشگاه نفت اوکراین، یعنی پالایشگاه کرمنچوک نیز در این شهر قرار دارد؛ تنها پالایشگاهی که در ابتدای تهاجم روسیه به اوکراین همچنان به پالایش فرآوردههای نفتی مشغول بود.
میخایلو گونچار، رئیس مرکز مطالعات جهانی «استراتژی ۲۱»، به بیبیسی اوکراینی گفت: «روسها در ابتدای جنگ به پالایشگاه کرمنچوک حمله نکردند. آنها فکر میکردند همه چیز را خواهند گرفت، از جمله این پالایشگاه را. اما وقتی عملیات تصرف 'کییف در سه روز' شکست خورد، پالایشگاه را هدف قرار دادند چون منبع تولید فرآوردههای نفتی بود.»
نخستین حملات موشکی به پالایشگاه کرمنچوک در آوریل ۲۰۲۲ رخ داد و حمله دیگری نیز در ماه مه همان سال صورت گرفت.
در ژوئن ۲۰۲۲، یک موشک روسی به مرکز خریدی شلوغ در کرمنچوک اصابت کرد که به گفته مقامهای اوکراینی، بیش از ۲۰ نفر در آن کشته شدند.
روسیه بارها گفته است که زیرساختهای غیرنظامی را هدف قرار نمیدهد و مدعی است انبارهای نزدیک این مراکز را هدف گرفته که به گفته مسکو تجهیزات نظامی غربی در آنها ذخیره میشده است.
حملات به پالایشگاه در سالهای ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴ ادامه یافت. روز ۱۵ ژوئن ۲۰۲۵، وزارت دفاع روسیه اعلام کرد یکی از بزرگترین حملات به پالایشگاه کرمنچوک را انجام داده است. روسیه مدعی شد که این پالایشگاه، سوخت نیروهای اوکراینی در منطقه دونباس را تامین میکرده و حمله به آن موفقیتآمیز بوده است.
با وجود این در ماه اوت بار دیگر حملات موشکی و پهپادی به این تاسیسات از سر گرفته شد.
سرگی کویون، مدیر گروه مشاورهای ای-۹۵ و کارشناس انرژی، به بیبیسی گفت: «این پالایشگاه دیگر فعال نبود. آنها فقط میخواهند باقیماندهاش را به صورت کامل ویران کنند تا بازسازی آن یا غیرممکن شود یا بسیار پرهزینه. در واقع دارند کارش را تمام میکنند.»
به گفته او، این حملات بیشتر باید به عنوان نوعی انتقام از ضربات اوکراین به زیرساختهای نفتی روسیه و همچنین اقدامی روانی تلقی شود، زیرا پالایشگاه کرمنچوک مدتهاست از کار افتاده است.
او برآورد میکند که از آغاز جنگ، این پالایشگاه با دهها موشک و صدها پهپاد هدف قرار گرفته است.
آیا این وضعیت باعث بحران سوخت در اوکراین خواهد شد؟
با وجود حملات مکرر، تخریب پالایشگاه تاثیری بر وضعیت بنزین و گازوئیل در اوکراین ندارد، چرا که این محصولات مدتهاست از طریق تانکرهای سوخترسان از اروپا وارد میشوند.
پالایشگاه کرمنچوک با ظرفیت فرآوری ۱۹ میلیون تن نفت در سال، تاسیسات بزرگی است. با این حال کارشناسان میگویند پیش از آغاز جنگ تنها حدود سه میلیون تن نفت در سال در آن پالایش میشد، رقمی که به گفته کویون حدود ۵۰ درصد نیاز بنزین اوکراین را تامین میکرد.
اما در حال حاضر اوکراین دیگر هیچگونه تولید داخلی سوخت ندارد.
در ابتدای جنگ، کشور برای مدتی با اختلال در تامین سوخت مواجه شد اما این بحران سریعا با تنوع دادن به مسیرها برطرف شد.
میخایلو گونچار توضیح میدهد: «تامین سوخت سپس به جاده و راهآهن منتقل شد. سوخت با تانکر از اروپا وارد میشد. نابود کردن هزاران تانکری که به سمت اوکراین حرکت میکنند عملا غیرممکن است.»
او میگوید پس از بازگشایی مسیرهای دریایی، واردات بنزین از طریق دریا نیز آغاز شد.