آمریکا با کارسازی آذربایجان و وعده پایان مناقشه باکو-ایروان، حق انحصاری کنترل کریدور راهبردی TRIPP را هدف گرفته، کارشناسان اقتصادی میگویند این توافق صلح نمیآورد و نقشه واشنگتن برای بازپسگیری قفقاز از روسیه و تغییر معادلات منطقهای است.
در شرایطی که غرب آسیا درگیر تنشهای ناشی از سیاستهای آمریکا و رژیم صهیونیستی است، دونالد ترامپ وارد عرصه قفقاز شده است اما پشت این چهره دیپلماتیک، اهداف استراتژیک نهفته است.
ترامپ قصد دارد، کنترل یک کریدور حیاتی در ارمنستان را تحت عنوان صلح، اما با انگیزههای اقتصادی و ژئوپلیتیکی به نفع جبهه غرب در قفقاز مصادره و از این مسیر به ایران و روسیه فشار وارد کند.
حق انحصاری آمریکا بر کریدور ترانزیتی TRIPP
بر اساس طرح ترامپ، آمریکا حق انحصاری توسعه و مدیریت یک مسیر ترانزیتی حیاتی در ارمنستان را کسب میکند.
این کریدور که TRIPP (مسیر ترامپ برای صلح و شکوفایی جهانی) نامیده میشود، آذربایجان را به نخجوان متصل میکند و جایگزین کریدور زنگزور خواهد شد.
همچنین آمریکا از طریق یک کنسرسیوم بینالمللی، کنترل عملیاتی و امنیتی این مسیر را در دست خواهد گرفت، هرچند حاکمیت رسمی آن متعلق به ارمنستان باقی میماند.
این طرح بخشی از پیمان ابراهیم تلقی میشود و نشاندهنده تلاش واشنگتن برای کاهش نفوذ روسیه و نهادهای بینالمللی مانند گروه مینسک و فشار بر ایران است.
واکنش بازیگران منطقه و چالشهای پیشرو
روسیه: احتمال واکنش تند مسکو به حذف نقش سنتیاش در قفقاز وجود دارد، پیش از این کرملین این طرح را بازی ترامپ نامیده بود.
ایران: این توافق تهدیدی برای امنیت مرزهای شمالی ایران است، تهران بارها نسبت به پیامدهای تغییر ژئوپلتیک منطقه هشدار داده است.
کارشناسان اقتصادی هشدار میدهند، طرح ترامپ در زنگزور به جای تحقق صلح پایدار، نظامیتر شدن منطقه و رقابت قدرتهای بزرگ را رقم میزند.
این توافق، بیش از آنکه راهحلی برای مناقشه دیرینه باشد، نشانهای از بازگشت تهاجمی آمریکا به قفقاز است.
کنترل کریدور TRIPP نهتنها توازن قدرت را تغییر میدهد، بلکه حاکمیت ارمنستان را تضعیف کرده و ممکن است تنشهای جدیدی ایجاد کند. در واقع، صلح ترامپ، پوششی برای پیشبرد اهداف ژئوپلیتیک واشنگتن است./ فارس