ایران با قیمت 270 تومان برای هر کیلووات ساعت برق، نهتنها ارزانترین نرخ برق در منطقه را دارد، بلکه از کشورهایی با منابع نفتی مشابه، یا حتی کشورهای فقیرتر نیز عقبتر است و در تمام جهان رکورددار ارزانترین نرخ برق است.
این گزارش با اتکا به دادههای رسمی، نشان میدهد چرا ادامه این وضعیت، مصرف بیضابطه و بحران قطعی برق را تشدید میکند و اصلاح تعرفه، نه یک انتخاب، بلکه یک ضرورت برای نجات فردای ایران است.
قطعیهای مکرر برق، تبدیل به کلاس درس فشردهای شده که واقعیات اقتصادی را برای کسانی که دل در گرو کمونیسم دارند، روزانه تدریس میکند. همزمان با شروع خاموشیها، کافی است قدمی در خیابانها بزنید تا صدای روشن شدن موتور برقها را بشنوید. صدای گوشخراشی که همان صدای آشنای شکست کمونیسم، برای هزارمین بار است. با کسبه که صحبت میکنی از خاموشیها کلافهاند اما همچنان معتقدند که قیمت برق نباید زیاد شود. چند استدلال هم دارند. اول آنکه قیمت برق همین الان هم زیاد است و دوم آنکه کشور ما نفت و گاز دارد پس انرژی هم باید ارزان یا رایگان باشد. وقتی هم در جواب استناد میکنی به اینکه برق ایران، ارزانترین برق در جهان است، دلیل سوم را روی میز میگذارند که البته محکمه پسندتر نیز است. میگویند درآمد مردم در کشورهای دیگر بالاتر است، پس طبیعی است که قیمت برقشان هم بالاتر باشد. اما چون درآمد مردم ما کم است، قیمت برق و گاز و بنزین هم باید پایین باشد. در این گزارش اما به هر سه استدلال با نمودار پاسخ داده شده است.
در نگاه نخست، ممکن است به نظر برسد که کشورهای همسایه ایران نیز مانند ما برق را با قیمت پایینتری عرضه میکنند. اما دادههای واقعی خلاف این تصور را نشان میدهند. در میان همه کشورهای منطقه، ایران با نرخ ۲۷۰ تومان در هر کیلووات ساعت، ارزانترین برق را عرضه میکند. نکته مهم آن است که بسیاری از این کشورها از نظر اقلیم، وضعیت گرمایشی، یا حتی مصرف فصلی انرژی، مشابه ایران هستند. با این حال، در سیاستگذاری انرژی رفتاری کاملاً متفاوت دارند. برای درک بهتر این وضعیت، کافی است به مقایسه با برخی کشورهایی بپردازیم که از نظر اقلیمی، اقتصادی یا جمعیتی مشابهت هایی با ایران دارند.
حتی کشورهای کوچکتر مانند بحرین (۴۳۲۰ تومان)، آذربایجان (۴۲۳۰ تومان)، کویت (۳۳۳۰ تومان)، ازبکستان (۳۰۶۰ تومان) و قطر (۲۸۸۰ تومان) نیز برق را با نرخی بسیار بالاتر از ایران به فروش میرسانند. مقایسه با عراق (۱۳۵۰ تومان) و سوریه (۱۲۶۰ تومان) نیز که وضعیت اقتصادیشان به شدت متزلزل است، نشان میدهد که حتی این کشورها هم گامهایی در جهت واقعیسازی قیمت برق برداشتهاند.