آرمان امروز: با شروع جنگ ایران و اسرائیل، سازمان هواپیمایی فدرال آمریکا (FAA)، یاتا (IATA) و چند کشور اروپایی هشدار رسمی دادند و پروازها بهسمت جنوب خلیج فارس، آسیای مرکزی و شرق آفریقا مسیر خود را به سمت آسمان ترکیه، ترکمنستان یا عربستان سعودی تغییر دادند.
این در حالی است که طبق آمارهای رسمی، روزانه حدود ۹۵۰ پرواز عبوری از آسمان ایران ثبت میشد که درآمد مستقیم هر پرواز بین ۵۰۰ تا ۹۰۰ دلار برای دولت ایران بود.
پس از جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل که از ۲۳ خرداد آغاز شد و با حملات بیسابقه دو طرف به زیرساختهای نظامی و غیرنظامی همراه بود، ابعاد خسارتهای اقتصادی این درگیری فراتر از حوزه انرژی و مبادلات تجاری گسترش یافت.
یکی از مهمترین این تبعات، اختلال در صنعت حملونقل هوایی کشور است؛ چه در بخش بینالمللی با لغو پروازهای عبوری از آسمان ایران و چه در حوزه داخلی با توقف گسترده پروازها و سردرگمی میلیونها مسافر. این گزارش نگاهی دارد به دو بعد اصلی این بحران: زیانهای حاصل از قطع پروازهای جهانی و وضعیت بازپرداخت بلیتهای لغوشده برای شهروندان. با آغاز جنگ ۱۲ روزه بین ایران و اسرائیل در بامداد ۲۳ خرداد ۱۴۰۴ و افزایش خطرات امنیتی، بسیاری از شرکتهای هواپیمایی خارجی بهسرعت پروازهای عبوری خود از آسمان ایران را لغو کردند.
در همین حال، به گزارش اقتصاد ۲۴، با شروع جنگ، سازمان هواپیمایی فدرال آمریکا (FAA)، یاتا (IATA) و چند کشور اروپایی هشدار رسمی صادر کردند و مسیر پروازها به سمت جنوب خلیج فارس، آسیای مرکزی و شرق آفریقا تغییر یافت؛ بهطوریکه مسیرهای پروازی به جای مسیرهای قبلی، از آسمان ترکیه، ترکمنستان یا عربستان سعودی عبور میکنند. این در حالی است که طبق آمارهای رسمی، روزانه حدود ۹۵۰ پرواز عبوری از آسمان ایران ثبت میشد که درآمد مستقیم هر پرواز بین ۵۰۰ تا ۹۰۰ دلار برای دولت ایران بود. حال به ارقام زیر توجه کنید که حتی با فرض توقف ۸۰ درصد پروازها طی ۲۰ روز نخست (۱۲ روز جنگ و ۸ روز پس از آن):
میانگین زیان روزانه به رقمی حدود ۶۰۰ هزار دلار رسیده است.
زیان تقریبی در یک دوره ۲۰ روزه نیز به رقمی حدود ۱۲ میلیون دلار میرسد.
حال تصور کنید اگر ۱۰۰ درصد پروازها کنسل شود و با میانگین رقم کنسلی یعنی ۷۰۰ دلار فقط محاسبه شود؛ به رقمی حدود ۶۶۵ هزار دلار میرسیم که این رقم در ۲۰ روز به رقمی حدود ۱۴ میلیون دلار خواهد رسید و این در حالی است که پروازها به صورت میانگین حساب شده نه بالاترین رقم برای هر پرواز که حدود ۱۰۰۰ دلار است. هم چنین با تداوم وضعیت در تیر ماه نیز برآورد شده که دستکم ۳۰ درصد از پروازهای عبوری هنوز بازنگشتهاند، که زیان را به بیش از ۲۰ میلیون دلار در کمتر از دو ماه میرساند.
در کنار زیان مالی مستقیم، کاهش عبور پروازها ضربه مهمی به اعتبار امنیت هوایی ایران وارد کرده که بازیابی آن نیاز به مذاکرات گسترده با آژانسهای بینالمللی، سرمایهگذاری در زیرساختها و تضمینهای امنیتی جدی دارد. برآورد ارقام نیز در حالی است که امیررضا اعتمادی، عضو اتاق بازرگانی ایران هم اخیرا گفته است که تعلیق کامل پروازهای تجاری بر فراز ایران از ۲۴ خرداد تا ۱۳ تیر ۱۴۰۴، که به مدت ۲۰ روز به طول انجامید، خسارتی بالغ بر ۹۶۰۰ میلیارد تومان به اقتصاد کشور تحمیل کرده و ضعفهای ساختاری در دو صنعت کلیدی هوانوردی و گردشگری را آشکار ساخته است.