بررسی‌ها نشان می‌دهد که چند عامل به‌صورت هم‌زمان موجب افزایش قیمت برنج در بازار شده‌اند. نخست، قیمت‌گذاری سلیقه‌ای فروشندگان به دلیل نبود سقف قیمتی مشخص در زنجیره تأمین باعث شده تا قیمت نهایی برنج از کنترل خارج شود.
عامل مهم دیگر احتکار و دپوی برنج توسط دلالان است. این افراد با نگه‌داشتن برنج در انبارها و عرضه نکردن آن در زمان مناسب، عملاً کمبود مصنوعی ایجاد کرده و زمینه‌ساز افزایش قیمت شده‌اند. در همین حال، ممنوعیت واردات برنج در مقاطعی با هدف حمایت از تولیدکننده داخلی، باعث نگرانی از کمبود در بازار و رشد تقاضا برای برنج داخلی شده که این خود به گرانی بیشتر دامن زده است.
افزون بر این، بازار برنج خارجی نیز که می‌توانست عامل تعدیل‌کننده‌ای برای قیمت برنج داخلی باشد، به دلیل کاهش واردات و افزایش نرخ ارز، نتوانسته تعادل را حفظ کند. در نتیجه، تقاضای فزاینده برای برنج ایرانی موجب تشدید گرانی شده است.
