فایننشالتایمز در گزارشی با اشاره به تلاش بخشی از مردم که هنوز به زیر خط فقر سقوط نکردهاند برای تبدیل سرمایه خود به طلا برای جلوگیری از افت بیش از پیش آن مینویسد، قیمت طلا در ایران طی یک سال گذشته از افزایش جهانی پیشی گرفته است، چرا که کسبوکارها برای دور زدن تحریمها و مردم عادی برای حفظ ارزش پسانداز خود در برابر تهدید جنگ با آمریکا و اسرائیل، به خرید طلا روی آوردهاند.
به گزارش فایننشالتایمز، قیمت سکه طلا در ایران در یک سال گذشته بیش از ۸۰ درصد افزایش یافته و از ۴۰ میلیون تومان به ۷۳ میلیون تومان (حدود ۹۰۰ دلار) رسیده است. این در حالی است که شاخص جهانی طلا طی همین دوره حدود ۴۵ درصد افزایش داشته است.
این نوسانات قیمتی همزمان با تورم افسارگسیخته اتفاق افتاده که تا پایان ماه مه بیش از ۳۰ درصد رشد داشته است. به نوشته این روزنامه بریتانیایی، برخی تحلیلگران نگران هستند که یک حباب ناپایدار شکل گرفته باشد، زیرا اقتصاد ایران بیش از پیش به طلا وابسته شده است.
فایننشالتایمز مینویسد، برخی ایرانیها پس از آغاز مذاکرات هستهای با آمریکا و امید به کاهش تحریمها، که منجر به اصلاح قیمت از سطوح رکوردشده شد، ضرر کردهاند.
با این حال، در شرایطی که بازار جهانی طلا یک رالی تاریخی را تجربه میکند، تقاضای ایران — که پنجمین مصرفکننده بزرگ شمش و سکه طلا در جهان است — به این بازار رونق بیشتری بخشیده است.
بر اساس آمار رسمی، ایران در ۱۲ ماه منتهی به پایان سال مالی حدود ۱۰۰ تُن طلا به ارزش ۸ میلیارد دلار وارد کرده است. تحلیلگران میگویند حجم واقعی ممکن است دو برابر این رقم باشد و عمدتا از بازارهای مجاور مانند امارات متحده عربی و ترکیه وارد شده باشد.
مجیدرضا حریری، رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین، طلا را به سلاحی تشبیه کرد که ایران میتواند برای دفاع از اقتصادش استفاده کند: «اگر کشورهای دیگر اقتصادشان را مانند ارتشهای کلاسیک اداره میکنند، ما مثل چریکها عمل میکنیم. امروز ممکن است طلا باشد، فردا تتر یا چیز دیگر.»
فایننشالتایمز مینویسد، تحلیلگران همچنین معتقدند بانک مرکزی ایران ذخایر طلای قابلتوجهی انباشته کرده است. بانک مرکزی از اظهار نظر درباره این موضوع خودداری کرده است.
یک اقتصاددان (که نخواست نامش فاش شود) گفت: «هیچ کشوری در جهان نمیتواند جلوی واردات طلا توسط ایران را بگیرد. بازار جهانی طلا شفاف نیست. طلا فضای کمی اشغال میکند و بیشتر آن از طریق کشورهای همسایه وارد میشود.»
تا همین اواخر، دولت بهطور فعالانه صادرکنندگان غیرنفتی را تشویق میکرد تا با دریافت طلا، از محدودیتهای بانکی عبور کنند.
اما به نظر میرسد مقامات طی ماههای اخیر این حمایت را بیسروصدا متوقف کردهاند و گفته میشود واردات بدون تعرفه طلا را از اواخر مارس تعلیق کردهاند، هرچند دلیلی برای آن اعلام نشده است.
فایننشالتایمز مینویسد، نوسان شدید قیمتها به برخی پساندازکنندگان نیز آسیب زده است.
قیمت سکه طلا در اواخر اسفند برای مدتی از ۱۰۰ میلیون تومان فراتر رفت، اما آغاز مذاکرات با آمریکا باعث اصلاح قیمتی شد.
با این حال، با وجود موانع فراوان بر سر راه توافق هستهای با آمریکا، تقاضا برای طلا ادامه دارد، هرچند با سرعتی کمتر.
این در حالی است که طلافروشان میگویند تقاضا برای طلای زینتی — که از دیرباز در فرهنگ ایرانی نقش مهمی داشته — نیز مانند سایر بخشهای اقتصاد کاهش یافته است.
علی، یک طلافروش در بازار تهران گفت: «هزار سال پیش هم در اصفهان بازار طلا بوده. الان مشکل این نیست که زنان علاقهشان را از دست دادهاند — بلکه قدرت خریدشان را از دست دادهاند.»