هما كبيري: سال گذشته حوالی مهر ماه بود که بازار لوازم خانگی با افزایش قیمت‌های ناگهانی مواجه شد. هنوز یک سال از زمانی که برخی فروشندگان از افزایش چندباره تعدادی از لوازم خانگی خبر می‌دادند، نگذشته که باز هم بازار لوازم خانگی با اتفاقات تازه‌ای مواجه شده است.
پس از اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها در آذرماه 89، لوازم خانگی از آن دست کالاهایی بود که هیچ‌گونه مجوز افزایش قیمتی دریافت نکرد و این فشارها در حدی برای تولیدکنندگان و توزیع‌کنندگان این کالاها ادامه داشت که این موضوع بارها مورد انتقاد رسانه‌ها قرار گرفت. اما نتیجه چیزی جز این نشد که وزارت صنعت، معدن و تجارت در یکی از طرح‌های حمایتی‌اش از لزوم حمایت از تولید کارخانه‌های داخلی یاد کرد. اما این موضوع چند ماهی بیشتر دوام نداشت و همزمان با نوسانات نرخ دلار، کنترل بازار و قیمت‌ها عنان خود را از دست داد و تقریبا هیچ‌گونه کنترلی بر بازار لوازم خانگی وجود نداشت؛ به طوری که برخی کالاهای لوازم خانگی با افزایش 100درصدی قیمت همراه بودند. پس از اینکه ثبت سفارش کالاهای اولویت 10 ممنوع شد، عملا ورود لوازم خانگی به طور رسمی ممنوع شد و افزایش قیمت یکی از نخستین آثار آن در بازار بود.
پیش از این و در دولت دهم، گشایش «ال.سی» با 130درصد آورده ریالی امکان‌پذیر بود، اما حسن روحانی در نخستین گفت‌وگوی تلویزیونی خود با مردم اعلام کرد که این رقم باید به 30 درصد کاهش یابد. پس از آن بود که سخنگوی دولت نیز به این موضوع تاکید کرد و در نهایت دوشنبه هفته گذشته بخشنامه بانک مرکزی مبنی بر گشایش «ال.سی» 30 درصدی ابلاغ شد.
روز گذشته رییس اتحادیه کشوری لوازم خانگی نیز از آغاز ثبت سفارش لوازم خانگی با «ال.سی» 30 درصدی خبر داد. محمد طحان‌پور در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد»، با اعلام اینکه خبرهای خوبی در بازار لوازم خانگی در راه است، گفت: چند روزی است که اعلام شده امکان ثبت سفارش لوازم خانگی با گشایش «ال.سی» 30 درصدی امکان‌پذیر است، اما هنوز ثبت سفارشی در این زمینه انجام نشده و با توجه به اینکه این اتفاق با آخر هفته همراه شد، باید ببینیم هفته جاری چه اتفاقی می‌افتد.
وی با ابراز امیدواری در این رابطه، افزود: با توجه به اینکه قرار است رقابت در بازار وجود داشته باشد و برخی کالاها را باید وارد کرد، به گشایش «ال.سی» 30 درصدی بسیار امیدوار هستیم.
رییس اتحادیه کشوری لوازم خانگی همچنین از ورود ماشین‌آلات ساخت کشور‌های مختلف برای تولید لوازم خانگی با برند معروف به ایران بعد از لغو برخی تحریم‌ها خبر داد و گفت: یک کارخانه ایتالیایی و یک کارخانه کره‌ای برای تولید یخچال فریزر، مایکروویو، ظرفشویی، جاروبرقی و لوازم برقی دیگر راه‌اندازی شده‌اند و دو برند لوازم خانگی ترکیه‌ای در راه هستند. یک کارخانه کره‌ای نیز در حال نصب تجهیزات برای راه‌اندازی کارخانه است و تا پایان سال جاری، محصولات آنها با نام برند خودشان وارد بازار خواهد شد.
وی افزود: این اتفاق طبیعی است که در ابتدا مونتاژ این کالاها در کشور صورت گیرد و پس از آن سازندگان داخلی در ساخت این کالاها مشارکت داشته باشند. پژو نیز در ابتدا فقط مونتاژ می‌شد، اما پس از گذشت زمان مناسب، بسیاری از قطعات آن در کشور ساخته شد.
افزایش 400 درصدی قیمت‌ها؛ از تایید تا تکذیب
با وجود آنکه رییس اتحادیه کشوری لوازم خانگی ورود لوازم خانگی خارجی را به کشور تایید می‌کند و دلیل ادامه توزیع لوازم خانگی خارجی را راه‌اندازی همین کارخانه‌ها در کشور می‌داند، اما رییس کمیسیون واردات اتاق بازرگانی ایران تاکید می‌کند که هیچ کارخانه ساخت برندهای خارجی لوازم خانگی در ایران وجود ندارد.
مجیدرضا حریری همچنین افزایش قیمت لوازم خانگی را در یک سال گذشته 400 درصد عنوان می‌کند که مورد انتقاد رییس اتحادیه کشوری لوازم خانگی قرار گرفت. طحان‌پور در این رابطه به «دنیای اقتصاد»، می‌گوید: افزایش قیمت 400 درصدی را ما نمی‌پذیریم، اما معتقدیم کالاهایی که در این مدت با افزایش قیمت همراه بوده‌اند، در ساخت آنها از یک تکنولوژی جدید استفاده شده است. به عنوان مثال یکی از برندهای آلمانی تنها با دلار بازار آزاد وارد می‌شود. مدل‌های سال‌های گذشته ماشین‌های ظرفشویی این برند 14 لیتر آب مصرف می‌کرد که این تکنولوژی جدید مصرف آب را به 2/6لیتر رسانده است. این در حالی است که ما موضوع سوءاستفاده عده‌ای را از افزایش نرخ ارز در این بازار رد نمی‌کنیم.
بر اساس این گزارش روز گذشته مجیدرضا حریری، رییس کمیسیون واردات اتاق بازرگانی ایران درباره ادعاهای مطرح شده در رابطه با ایجاد خط تولید لوازم خانگی با برندهای خارجی در ایران به «ایسنا» گفت: تا آنجا که ما می‌دانیم و آمار گمرک نشان می‌دهد به جز ماژول تصویری که با آن تلویزیون‌های «ال.ای.دی» و «ال.سی.دی» را می‌سازند قطعه دیگری از سایر لوازم خانگی وارد کشور نمی‌شود. وی ادامه داد: در آمار گمرک واردات قطعات منفصله یخچال‌های ساید بای ساید دیده نمی‌شود که بخواهد در ایران مونتاژ شود.
وی با بیان اینکه اگر ادعایی مبنی بر ساخت یخچال‌های خارجی در ایران وجود دارد تولیدکنندگان آنها باید ادعای خود را ثابت کنند، افزود: این کالاها مدل‌های بسیار جدید و مربوط به سال 2013 میلادی است و به تازگی به بازارهای بین‌المللی عرضه شده، بنابراین نمی‌تواند ساخت داخل باشد مگر اینکه کسی خلاف این موضوع را ثابت کند.
به گفته حریری، وجود لوازم خانگی با برندهای خارجی در بازار از سه حالت خارج نیست یا به صورت قاچاق وارد کشور می‌شود یا از قبل در انبارها ذخیره شده که دراین شرایط عرضه‌کنندگان باید پاسخگو باشند که چرا قیمت این کالاها با این شدت افزایش یافته یا در نهایت این احتمال وجود دارد که این کالاها از قبل ثبت سفارش شده که باز هم این دلیل نمی‌شود که قیمت این کالاها در بازار تا این مقدار افزایش پیدا کند. همچنین قیمت لوازم خانگی در بازار از سال گذشته تاکنون بیش از 400 درصد افزایش داشته که حتی قیمت ارز آزاد نسبت به ارز مرجع نیز تا 300 درصد افزایش پیدا نکرده است.
حریری بیان کرد: سود هنگفت در روند واردات این کالاها در جابه‌جایی آنها است و مشخص نیست که این سود را واردکنندگان می‌برند یا توزیع‌کنندگان. وی با بیان اینکه به کسانی که مدعی هستند این کالاها در داخل تولید می‌شوند باید گوشزد کرد که باز هم تولید داخل باعث نمی‌شود که قیمت این کالا تا این حد افزایش یابد، گفت: این افراد اگر مدعی هستند قطعات این کالاها وارد کشور می‌شود، باید گفت با فرض این موضوع قطعات با دلار مبادله‌ای وارد می‌شود پس نباید قیمت تمام شده آن تا این حد افزایش یابد.
به گفته وی، پیش از اولویت‌بندی کالاها، لوازم خانگی با ارز مرجع وارد می‌شد. اگر اکنون این کالاها با ارز مبادله‌ای نیز وارد شود، قیمت یخچال دو میلیون تومانی باید حداکثر تا چهار میلیون تومان افزایش می‌یافت؛ ولی عده‌ای از واردکنندگان این کالا باید پاسخگو باشند که چرا قیمت این کالا در بازار تا 10 میلیون تومان افزایش یافته است! وی با تاکید بر اینکه تمام سیاست‌های اعمال شده در سال گذشته ضد رفاه مصرف‌کننده بوده است، گفت: دلار که هیچ وقت 10 هزار تومان نبوده است که قیمت لوازم خانگی تا این حد افزایش یافته است. اینکه چرا قیمت این کالاها تا این حد افزایش یافته را باید تولیدکنندگان، توزیع‌کنندگان و واردکنندگان این کالاها پاسخگو باشند.
در مقابل، محمدحسین برخوردار، رییس مجمع واردات کشور معتقد است همان طور که تلویزیون‌ها و ال‌سی‌دی‌ها با برندهای خارجی در ایران تولید می‌شوند، لوازم خانگی نیز به این طریق تولید و در بازار عرضه می‌شوند. از سوی دیگر ذخیره‌سازی این کالاها در انبارها نیز به نحو مطلوب انجام شده است. حالا باید منتظر بود و دید که آیا ثبت سفارش لوازم خانگی با «ال.سی» 30 درصدی در هفته جاری گره از کار فعالان این بازار می‌گشاید یا خیر؟