«تسليح دولت اوكراين يا تن دادن به راه‌حل سياسي با پذيرش هزينه‌هاي آن» دو انتخابي است كه رهبران اروپايي و امريكايي بايد درباره آن تصميم بگيرند. از نظر بسياري از اروپايي‌ها اگر واشنگتن به كي‌يف كمك تسليحاتي كند، دامنه جنگ در شرق اوكراين گسترده‌تر خواهد شد. اما كساني هم در واشنگتن هستند كه معتقدند راه‌حل سياسي پاسخگوي شرايط موجود نيست و روسيه بايد هزينه گزافي براي تجاوز خود به اوكراين بپردازد.
بسياري از دولتمردان اروپايي معتقدند، منافع امريكا در اين زمينه با منافع اروپا يكي نيست. به همين دليل است كه در چند روز گذشته فرانسوا اولاند، رييس‌جمهوري فرانسه و آنگلا مركل، صدراعظم آلمان در اقدامي كم‌سابقه با سفر به كي‌يف و مسكو در جهت برقراري آتش‌بسي فوري و بيش از آن دست يافتن به يك صلح پايدار در شرق اوكراين تلاش كرده‌اند. تلاشي كه با وجود افق نه چندان روشن آن، همچنان ادامه دارد.
راه‌حل اروپايي در برابر امريكا
برخي سناتورهاي امريكايي با دادن اختيار به باراك اوباما براي ارسال سلاح به اوكراين، اقدام سريع وي را براي ارسال كمك‌هاي نظامي بيشتر اين كشور به اوكراين خواستار شده‌اند. ازجمله جان مك‌كين، رييس كميته خدمات نظامي سناي امريكا كه معتقد است ارسال كمك‌هاي تسليحاتي براي كمك به ارتش اوكراين خطر افزايش هزينه‌ها و احتمال ضرر بيشتر از ادامه اين حملات را براي روس‌ها به‌همراه خواهد داشت.
با اين حال يان برمر، كارشناس علوم سياسي و رييس گروه اوراسيا مي‌گويد: «راه‌حل ديپلماتيك تنها راه ممكن براي پايان دادن به بحران اوكراين است.» از اين منظر ابتكارِ عملِ اولاند و مركل آسان‌تر درك مي‌شود: اعطاي خودمختاري به مناطق شرقي اوكراين براي خاموش كردن توپ‌ها و پرهيز از گسترده‌تر شدن جنگ در شرق اروپا. با اين حال دولت اوكراين حاضر نيست صلح را در ازاي بخشي از خاك خود يا از دست دادن كنترل سياسي بر آن به‌دست آورد. آرسني ياتسه نيوك، نخست‌وزير اوكراين پس از مذاكرات انجام گرفته با رهبران فرانسه و آلمان در اين باره بسيار روشن سخن گفت: «ما پيش از اين توافقنامه مينسك را امضا كرده‌ايم؛ حال از توافقنامه ديگري صحبت مي‌كنيم بي‌آنكه قبلي را به اجرا بگذاريم؛ اين دامي بيش نيست. از نظر من بهترين راه آن است كه امريكا، آلمان، فرانسه، اتحاديه اروپا و اوكراين موضع واحد، روشن و استواري در اين زمينه اتخاذ كنند.»
در توافقنامه مينسك دولت اوكراين و جدايي‌طلبان بر سر ايجاد منطقه‌يي غيرنظامي در شرق اوكراين موافقت كرده بودند. هر دو طرف بايد تسليحات سنگين را دست‌كم تا 15كيلومتري منطقه درگيري به عقب مي‌بردند تا منطقه امني به وسعت 30كيلومتر تشكيل مي‌شد. همچنين قرار بود سازمان امنيت و همكاري اروپا بر اين منطقه حائل نظارت كند.
جان كري، وزيرخارجه امريكا اگرچه روز يك‌شنبه هرگونه اختلاف‌نظر ميان امريكا و اروپا درباره بحران اوكراين را رد كرد اما موضعي آشتي‌ناپذير پيشين وي در برابر روسيه در تضاد است با آنچه كه رهبران اروپايي بيان كرده‌اند. كري گفته بود: «براي حل اين بحران چند گام بايد برداشته شود: روسيه بايد اقداماتي به اجرا گذارد و جدايي‌طلبان بايد آنها را بپذيرند. نخست اينكه برقراري يك آتش‌بس فوري و واقعي مورد قبول قرار گيرد و به اجرا گذاشته شود؛ در اين زمينه به امضا يك تكه كاغذ يا حرف‌هايي كه عمل به‌دنبال نداشته باشد نمي‌توان اكتفا كرد. بايد تسليحات سنگين از خط مرزي دور شود به نحوي كه غيرنظاميان ديگر در تيررس آنها قرار نداشته باشند. ديگر اينكه كليه نيروهاي خارجي و تسليحات سنگين آنان بايد از اوكراين خارج شوند و مرز بين‌المللي ميان دو كشور روي آنان بسته شود. اين چنين است كه مي‌توان به حاكميت اوكراين احترام گذاشت.» به‌گفته كري، باراك اوباما در روزهاي آينده درباره تحويل سلاح به دولت اوكراين تصميم خواهد گرفت.
با اين حال جو بايدن، معاون رييس‌جمهور امريكا در پاسخ به پرسشي درباره احتمال ارسال سلاح به اوكراين با تاكيد بر تعهد امريكا براي دفاع از اوكراين گفته است كه امريكا به كمك «امنيتي» خود به اوكراين نه با هدف تشويق به جنگ بلكه با هدف كمك به اين كشور براي دفاع از خود ادامه خواهد داد. بايدن گفته است: «واضح بگويم، ما اعتقادي به راه‌حل نظامي در اوكراين نداريم اما پوتين بايد انتخاب سختي را انجام دهد. يا از اوكراين بيرون مي‌رود يا با انزواي بيشتر و هزينه‌هاي اقتصادي آن مواجه خواهد شد.»
اروپا با امريكا همراهي مي‌كند؟
حال در شرايطي كه سرگئي لاوروف، وزيرخارجه روسيه تاكيد كرده كه امكان صلح در شرق اوكراين وجود دارد هنوز اين پرسش به قوت خود باقي است كه در صورت عدم توافق، دامنه بحران كنوني به كجا كشيده خواهد شد. آيا اروپايي‌ها در اين راه با هم‌پيمان امريكايي خود همراه خواهند شد؟
نيكلا ساركوزي، رييس‌جمهوري سابق فرانسه در اين باره گفته است: «جدايي ميان اروپا و روسيه يك فاجعه است. اينكه امريكايي‌ها خواستار اين جدايي هستند، مشكل آنها و حق آنهاست اما منافع امريكا در رابطه با روسيه با منافع اروپا متفاوت است؛ ما خواستار ظهور يك جنگ سرد ميان اروپا و روسيه نيستيم. كريمه پيوستن به روسيه را انتخاب كرده است؛ نمي‌توان از آنان ايراد گرفت. من جدا شدن كوزوو را به ولاديمير پوتين تحميل كردم. چگونه مي‌توان حق مردم كريمه را براي جدا شدن از اوكراين و پيوستن به روسيه نفي كرد به‌ويژه آنكه الحاق كريمه به اوكراين، يك تصميم اداري بود كه توسط خروشچف گرفته شد.»
به گزارش كميسارياي عالي حقوق بشر سازمان ملل متحد در درگيري‌‌هاي نيروهاي ارتش اوكراين و جدايي‌طلبان مناطق شرقي بيش از 5 هزار نفر كشته و 12هزار نفر مجروح شده‌اند. در همين مدت نيز نزديك به يك ميليون نفر از ساكنان مناطق شرقي مجبور به ترك خانه‌هاي خود شدند.