تاكنون درباره آثار مثبت گردشگري در زمينههاي فرهنگي؛ اقتصادي، سياسي و اجتماعي سخن فراوان گفته شده است اينكه گردشگري ميتواند منافع اقتصادي و اجتماعي زيادي به خصوص در مناطق روستايي و كشورهاي درحال توسعه بهدنبال داشته باشد، به جاي خود درست است اما گردشگري جمعي همواره ميتواند آثار منفي نيز بههمراه داشته باشد. دولتها و كنشگران محيطزيست و اجتماعي همواره بهدنبال راههايي براي كاهش آثار منفي گردشگري بر جامعه ميزبان بودهاند. در برخي اوقات ارزش اقتصادي گردشگري براي دولتها آنچنان حياتي است كه آنها به آثار سوء اين صنعت توجه نكرده و شاهد كژكاركردي آن در جامعههاي ميزبان بهويژه در كشورهاي درحال توسعه بودهايم. گردشگري درصورتي ميتواند تاثير مثبت پايدار داشته باشد كه به دقت مديريت شود.
آثار اقتصادي مثبت
وقتي گردشگران دستمزدشان را براي خدمات و كالاها صرف ميكنند، منجر به «اثر ضريب فزاينده» شده و شغلهاي بيشتري توليد ميكند. صنعت گردشگري همچنين فرصتهايي براي كسبوكارهاي كوچك فراهم ميكند كه بهويژه در جوامع روستايي مهم است و درآمدهاي مالياتي اضافي ايجاد ميكند، مانند مالياتي كه هتلها و فرودگاهها و ساير خدمات گردشگري ميپردازند كه ميتواند براي مدارس، مسكن و بيمارستانها استفاده شود.
آثار اقتصادي منفي
گردشگري موفق به ايجاد زيربنايي ازجمله جادهها و هتلها بستگي دارد. اين هزينهها معمولا به گردن دولت ميافتد كه بايد از طريق درآمدهاي مالياتي بازگردد. شغلهايي كه بهوجود ميآورد، معمولا فصلي و كمدرآمد است، با اين حال توريسم ميتواند موجب افزايش قيمت املاك و هزينه كالاها و خدمات شود. درآمد گردشگري هميشه بهنفع جوامع محلي نيست، چون بخش عظيمي از آن به كمپانيهاي بينالمللي بزرگ مانند مالكان هتلهاي زنجيرهيي برميگردد. ازسويي مقصدهاي گردشگري به سرعت تحت تاثير رخدادهايي ازجمله تروريسم، فاجعههاي طبيعي و ركود اقتصادي قرار ميگيرند.
آثار اجتماعي مثبت
رشد زيربناها و وسايل رفاه كه در اثر گردشگري بهوجود آمده است، بهنفع جوامع محلي نيز هست. گردشگري باعث تقويت حفظ رسوم سنتي، صنايع دستي و جشنهاي ملي ميشود. تعامل ميان ميهمانها و ميزبانها موجب افزايش درك فرهنگي شده و ميتواند آگاهي جهاني از مسايلي همچون فقر و حقوق بشر را افزايش ميدهد.
آثار اجتماعي منفي
رفتارهاي گردشگران ميتواند آثار منفي بركيفيت زندگي جامعه ميزبان داشته باشد. براي مثال مشكلاتي ازجمله ازدحام و شلوغي، مواد مخدر و الكل، فحشا و افزايش سطح جرم و جنايت ميتواند رخ دهد. گردشگري ميتواند موجب تجاوز به حقوق بشر شود و محليها را از زمينها و سواحل دريا و ماهيگيري آنها براند. تعامل با گردشگران همچنين ميتواند موجب افول ارزشها و فرهنگهاي سنتي شود.
آثار زيست محيطي مثبت
گردشگري به خصوص طبيعت و طبيعتگردي به حفاظت از حيات وحش و منابع طبيعي ازجمله جنگلهاي باراني كمك ميكند. همچنين به تامين بودجه براي حفاظت از حيوانات كمك ميكند. از طريق ايجاد منابع جايگزينِ اشتغال، مسايلي ازجمله صيد بيش از حد و جنگلزدايي در ملتهاي درحال توسعه كاهش مييابد.
آثار زيست محيطي منفي
گردشگري استفاده بيش ازحد، تهديدهايي براي منابع طبيعي و فرهنگي منطقه ازجمله دسترسي به آب، سواحل، صخرههاي مرجاني ميراث باستاني ايجاد ميكند. همچنين بهخاطر افزايش ترافيك و ريختن زباله، فاضلاب و توليد سروصدا آلودگي ايجاد ميشود.