«افت قيمت به زير 90 دلار» «افت قيمت به زير 80 دلار» «افت قيمت به زير 70 دلار» و حالاافت قيمت نفت به زير 50 دلار. با وجود افزايش 89 سنتي، قيمت نفت اوپك به 45.74 دلار در ازاي هر بشكه رسيد. اين درحالي است كه اعضاي سازمان اوپك همچنان بر توليد روزانه 30 ميليون بشكه نفت پافشاري مي‌كنند. از زماني‌كه اوپك تصميم خود را مبني بر حفظ سقف توليد خود در 27 نوامبر 2014 اعلام كرد بسياري از تحليلگران اين تصميم را جنگي عليه شيل‌اويل امريكا براي خارج كردن اين توليدكننده نفتي از دايره رقابت‌هاي بازار جهاني نفت قلمداد كردند. عربستان سعودي، امارات متحده عربي و كويت ازجمله كشورهايي هستند كه همچنان از اين تصميم اوپك دفاع مي‌كنند و آن استراتژي مناسبي براي خارج كردن توليدكنندگان پرهزينه از رقابت توليد نفت مي‌دانند. آنها تلاش مي‌كنند با كاهش آني و سريع قيمت نفت، توليدكنندگان شيل اويل را تحت تاثير قرار دهند تا توليد خود را متوقف كنند. در عين‌حال برخي از تحليلگران معتقدند بازار عرضه و تقاضا به‌كندي به تغييرات قيمت واكنش نشان مي‌دهد و ممكن است اين كاهش قيمت همچنان ادامه پيدا كند.
اگر كوچك‌ترين ترديدي در مورد استراتژي سازمان كشورهاي صادركننده نفت وجود داشت، اعضايي كه بهترين وضعيت را دارند اين ترديد را مسكوت نگه‌داشته‌اند.
به گزارش بلومبرگ، نمايندگان عربستان سعودي، كشورهاي امارت متحده عربي و كويت در 6 هفته گذشته بارها و بارها تاكيد كرده‌اند كه توليد خود را براي متوقف كردن بزرگ‌ترين افت قيمت نفت‌خام از سال 2008 تاكنون، كاهش نخواهند داد. در ميان كشورهاي توليدكننده، تخمين قطر براي مازاد عرضه جهاني از همه بيشتر است. براساس اطلاعات به‌دست‌آمده از باركليز پي‌ال‌سي و كامرز بنك‌اي‌جي، اين كشورها درحقيقت خواستار كاهش قيمت زودتر نفت‌خام هستند تا بتوانند جلوي سود توليدكنندگان شيل‌اويل امريكا را بگيرند و تاكنون نيز تاحدودي در اين امر موفق شده‌اند. قيمت نفت‌خام در سال 2014 حدود 48 درصد كاهش داشته و پس از اعلام تصميم اوپك مبني بر حفظ سقف توليد 30 ميليون بشكه نفت در روز در 27 نوامبر، 35 درصد ديگر نيز كاهش يافته‌است. هدف از اين تصميم در‌حالي‌كه درآمد اعضاي اوپك را در سال 2015 به‌شدت كاهش خواهد داد اين است كه سازمان اوپك بتواند در اين سال و سال‌هاي پيش رو سهم خود را در بازار حفظ كند.
جيمي وبستر، تحليلگر مركز مشاوره‌يي اچ‌اس در واشنگتن مي‌گويد: «هرچه سريع‌تر بتوانيد قيمت نفت را پايين بياوريد، جنب‌و‌جوش در توليدات ايالات متحده امريكا زودتر ايجاد خواهد شد؛ اين‌گونه انتظار مي‌رود و اميد آنها نيز اين است.» وي مي‌افزايد: «من به خاطر نمي‌آورم كه زماني چندين عضو هم در حرف و هم در عمل قيمت نفت را پايين كشيده باشند.»علي النعيمي، وزير نفت عربستان سعودي در مصاحبه‌يي با ميدل‌ايست‌اكونوميك سروي در 21 دسامبر سال 2014 اظهار داشت كه حتي اگر بهاي نفت به 20 لار در ازاي هر بشكه برسد يا اگر كشورهاي غيراوپك پيشنهاد بدهند تا توليدات نفتي كاهش پيدا كند باز هم اوپك اين تصميم خود را تغيير نخواهد داد. وي حتي ادعا كرد در‌صورتي‌كه كشورهاي غيراوپك دست به چنين كاري بزنند، اين امپراتوري توليد را تقويت خواهد كرد. قطر پيش‌بيني مي‌كند مازاد عرضه جهاني نفت 2ميليون بشكه در روز يا 7،6 درصد از توليدات اوپك باشد. وزير انرژي امارات متحده عربي، سهيل المزروعي در روز 14 دسامبر گفته بود كه هر‌چقدر قيمت نفت كاهش پيدا كند اعضاي اين سازمان بر تصميم خود ايستادگي خواهند كرد و توليد خود را كاهش نخواهند داد و حداقل تا سه‌ماه پيش از نشست اضطراري صبر خواهند كرد. براساس گزارش روزنامه ابوذبي در 6ژانويه، وي ادعا كرده كه برطرف‌كردن مازاد عرضه جهاني ممكن است سال‌ها به طول بينجامد. وزير نفت كويت، علي العمر نيز روز 16 دسامبر اعلام كرد كه اوپك برنامه‌يي براي ملاقات پيش از نشست برنامه‌ريزي‌شده براي ماه ژوئن ندارد. وي مدعي شد كه قيمت‌ها در نيمه دوم سال دوباره افزايش خواهند داشت چرا كه بسياري از كشورهاي توليدكننده نفت كه با هزينه بالايي نفت را توليد مي‌كنند مجبور مي‌شوند از ميدان رقابت كناره بگيرند.
عربستان به دنبال تكرار تاريخ
اين نخستين‌بار نيست كه توليدكنندگان امريكايي درگير جنگ با اوپك براي سهم بيشتر در بازار مي‌شوند. در سال 1986 عربستان‌سعودي بيشترين ميزاني كه مي‌توانست توليد كرد و منجر به افت 67 درصدي قيمت نفت شد كه قيمت اين كالا را به زير10دلار در ازاي هر بشكه رساند. به همين خاطر اين صنعت در امريكا ورشكسته شد كه نتيجه آن كاهش توليد براي 25 سال بود. به اين ترتيب سعودي‌ها دوباره توانستند نقش رهبري‌كننده خود را در بازار جهاني نفت به‌دست بياورند.
ميسوين ماهش، تحليلگر باركليز در لندن مي‌گويد: «به نظر مي‌رسد يك كاهش قيمت ناگهاني بيشتر به نفع آنهاست و آنها به‌دنبال كاهش آني قيمت هستند چرا‌كه كاهش ناگهاني در قيمت نفت مي‌تواند منجر به تغييرات ناگهاني در توليد كشورهاي غيراوپك شود. در‌حالي‌كه كاهش قيمت تدريجي باعث مي‌شود ساير شركت‌هاي توليدكننده نفت به‌تدريج ظهور پيدا كنند و كارايي بيشتري از خود نشان دهند.»
واكنش دير هنگام عرضه و تقاضا به تغييرات قيمت
البته همه چنين ديدگاهي ندارند. يك تحليلگر يو‌بي‌اس مي‌گويد كاهش آني قيمت نفت يك استراتژي كاربردي نيست زيرا عرضه و تقاضاي نفت خيلي كند و آرام به تغييرات قيمت نفت واكنش نشان مي‌دهد. تحليلگر ديگري از يو‌بي‌اس از زوريخ مي‌گويد: «من شك دارم كه هدف آنها قيمت كمتر باشد. عرضه و تقاضا در تغييرات كوتاه‌مدت چندان خود را نشان نمي‌دهند.»ايمي‌ميرز، رييس كل موسسه انرژي مي‌گويد وزير نفت عربستان سعودي تلاش داشت در دهه80 و 90ميلادي با اظهارنظرهاي عمومي خود قيمت نفت را تحت تاثير قرار دهد. اين تاكتيك براي تحت فشار قرار‌دادن اعضاي اوپك براي اعلام موافقت با تغييرات سهم بود. به نظر مي‌رسد رويكرد اوپك در حال جواب‌دادن است. فيت‌بيرول، رييس امور اقتصادي آژانس بين‌المللي انرژي در پاريس در 22دسامبر گفت كاهش قابل‌توجهي در سرمايه‌هاي شيل‌اويل امريكا براي سال2015 به‌وجود خواهد آمد. يوگان وينبرگ، رييس موسسه تحقيقاتي كامرزبنك‌اي‌جي از فرانكفورت مي‌گويد: «برخي كشورهاي عضو اوپك، به‌ويژه كشورهاي حاشيه خليج تصور مي‌كنند كه بهتر است زودتر همه اين مسايل ناخوشايند را كنار بگذارند. اظهارات اخير نشان مي‌دهد كه آنها هنوز در مورد اين استراتژي مصمم هستند.»