اگرچه رئیس‌جمهور به گواه آمار و ارقام بار دیگر اعلام کرد اقتصاد ایران از رکود خارج شده و در ابتدای جاده رونق اقتصادی قرار گرفته است اما فعالان اقتصادی، کسبه بازار و کاسبان جزء می‌گویند هنوز منتظر رونق کسب‌وکار هستند. حسن روحانی، رئیس‌جمهور بار دیگر به گواه آمارهای تازه انتشار یافته بانک مرکزی اعلام کرد اقتصاد ایران از رکود خارج شده، تورم از سوی دولت کنترل شده و قطار اقتصاد ایران در ابتدای جاده رونق اقتصادی قرار گرفته است.
او بر این نکته تاکید کرد که اکنون تورم ۱۷ درصد شده و آمارهای رشد اقتصادی نشانگر این است که اقتصاد ایران از رکود خارج شده است. رئیس‌جمهور همچنین به این نکته اشاره کرده که در سال‌های گذشته، رشد اقتصادی کشور منفی بوده و نه تنها حرکتی رو به جلو صورت نگرفته بلکه در مواردی نیز عقب‌رفت صورت گرفته، در حالی که طبق اعلام رسمی بانک مرکزی، میزان رشد اقتصادی کشور در 6 ماه نخست سالجاری نسبت به 6 ماه سال قبل، حدود ۴ درصد بوده است در حالی که ما دو سال گذشته را با رشد منفی سپری کردیم.
دولتمردان می‌گویند وقتی کشوری ۶ ماه را با رشد اقتصادی سپری می‌کند به معنای آغاز رونق اقتصادی است که اکنون اقتصاد ایران در چنین شرایطی قرار گرفته است اما در این میان، کسبه بازار و فعالان اقتصادی بر این باورند که این رشد اقتصادی مرتبط با صنایع بزرگ است؛ به این معنا که بیشترین رشدی که در دو فصل ابتدای سالجاری حادث شده که البته ملاک افزایش رشد اقتصادی و خروج از رکود نیز قرار گرفته، به دلیل افزایش رشد حاصل در صنایع بزرگ و عمدتا نفتی بوده است.
اوضاع واحدهای تولیدی خوب نیست
احمد پورفلاح، رئیس کمیسیون فضای کسب و کار اتاق بازرگانی، صنایع و معادن ایران در این رابطه در گفت‌وگو با مهر می‌گوید: رشد صنعتی که اعلام شد، عمدتا مرتبط با بنگاه‌های صنعتی بزرگ است یا افزایش تولید خودرو، سیمان و فولاد است اما متاسفانه باید اعلام کرد که تحولی در واحدهای کوچک و متوسط صنعتی مشاهده نمی‌شود؛ همانطور که مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی اعلام می‌کند ۱۲ هزار واحد صنعتی ورشکسته شده‌اند و تولید آنها خوابیده است. وی افزود: این موضوع، رکورد منفی در دستاوردها ایجاد می‌کند. وی می‌گوید: خوشحال می‌شویم که از دهان آقای رئیس‌جمهور می‌شنویم رکود رفع شده و ما به توسعه می‌رسیم ولی واقعیت این است که من به‌عنوان یک فعال صنعتی که با بنگاه‌های زیادی در ارتباط هستم، دقیقا وقتی اوضاع را رصد می‌کنم، می‌بینم همه واحدهای صنعتی کوچک و متوسط مشکل دارند و متاسفانه مشکل نسبت به سال قبل، شدیدتر شده است چراکه در سال گذشته، حس خوش‌بینی ایجاد شده بود و جو روانی حاصل از روی کار آمدن دولت یازدهم با عنوان تدبیر و امید، منجر به این مساله شده بود که همه امیدوارتر حرکت می‌کردند. پورفلاح گفت: واقعیت این است که دولت به‌خاطر اینکه سیاست‌های ضد تورمی را که البته مورد تایید همه فعالان اقتصادی است، پیاده کند، آنقدر تورم را با شیب تند کاهش داد که به خاطر آن، نقدینگی از گردش خارج شد و تسهیلات به واحدهای تولیدی داده نشد، بنابراین امروز این واحدها، همه سر به گریبان مشکلات هستند و من خروج از رکود را در بخش صنایع کوچک و متوسط نمی‌بینم.
خبری از خروج از رکود نیست
یکی از عمده‌فروشان خیابان مولوی در گفت‌وگو با ما می‌گوید: خبری از خروج از رکود نیست و به نظر می‌رسد رونق بازار، تنها یک شعار است؛ شاید هم در بخش‌های دیگری اتفاق افتاده باشد ولی حداقل در بازار تهران که به نوعی مرکز تعاملات اقتصادی کشور به شمار می‌رود، خبری از رونق اقتصادی نیست. وی می‌افزاید: همه ساله خریدهای عمده مغازه‌داران از آذرماه برای ایام پایانی سال به مرور آغاز می‌شد اما متاسفانه اکنون هیچ خبری نیست و باز هم کاسبان با نااطمینانی از بازار، خریدهای عمده خود را کم‌کم و با احتیاط بیشتری صورت می‌دهند. او معتقد است نقدینگی در دست مردم کم شده و به همین دلیل، خریدهای کمتری انجام می‌دهند بنابراین کاسبان هم با احتیاط بیشتری جنس می‌خرند. یکی دیگر از عمده‌فروشان بازار بزرگ تهران می‌گوید: به هرحال خرید و فروش در بازار به تناسب انجام می‌شود اما به‌طور قطع، مغازه‌داران از آن راضی نیستند، مثلا اگر در گذشته اجناس با چک و به صورت اقساطی میان کسبه فروخته می‌شد اما اکنون که نقدینگی کم است، هیچ‌کس حاضر نیست به این صورت کار کند و به نوعی نااطمینانی در بازار به وجود آمده است. او می‌گوید: خروج از رکود را هنوز حس نمی‌کنیم، چراکه مردم باید خرید کنند و چرخ تولید و فروش بچرخد اما به نظر نمی‌رسد رونق اقتصادی در راه باشد، چراکه به هرحال ما کسبه عمده‌فروش، آثار آن را قبل‌تر از مردم در بازار حس می‌کنیم اما اکنون چنین اتفاقی رخ نداده است. این کاسب بازار بزرگ تهران می‌گوید: رکود همچنان هست و بسیاری از مغازه‌داران در برخی ساعات روز، بیکار در مغازه‌های خود می‌نشینند و منتظرند یک مشتری به آنها مراجعه کند.
به این زودی‌ها رونق اقتصادی را شاهد نخواهیم بود
یکی دیگر از کسبه بازار بزرگ رضا می‌گوید: توان همیشگی خرید از سوی مردم در بازار وجود ندارد و کاسبی هم رونق چندانی ندارد، این در حالی است که به ازای همین کاسبی که رونق ندارد، باید مالیات را به صورت مرتب بپردازیم و هزینه‌های جانبی را تحمل کنیم؛ در حالی که دولت می‌گوید خروج از رکود صورت گرفته، به نظرم این طور نیست. وی می‌افزاید: برخی صاحبان مغازه که در سال‌های گذشته فعال بودند، به دلیل کسادی بازار ترجیح دادند مغازه‌های خود را بسته نگه دارند تا حداقل مالیات ندهند و پول خود را به بانک‌ها برده‌اند و از سود آن استفاده می‌کنند. این در حالی است که به نظر نمی‌رسد اوضاع به این زودی‌ها هم به رونق اقتصادی منجر شود، چراکه پول دست مردم نیست که بخواهند خرید کنند و تولید و بازار را رونق دهند. به گزارش مهر، حال و روز بازار و البته حرف‌های فعالان اقتصادی نشانگر این است که دولت باید تمرکز بیشتری در بخش خرد اقتصاد ایران صورت دهد و حال که دو فصل از سال را با رشد اقتصادی مثبت سپری کرده است، حداقل در ادامه راه تمرکز بیشتری بر خروج از رکود واحدهای کوچک و متوسط و بازار و اقتصاد خرد صورت دهد تا این بخش‌ها هم بر قطار رونق اقتصادی سوار شوند.
همچنان باید منتظر رونق اقتصادی باشیم
نایب‌رئیس اتاق بازرگانی، صنایع و معادن تهران می‌گوید: موضوع اقتصاد خرد و کلان با هم متفاوت است. ممکن است زمانی در سطح اقتصاد خرد، احساس رونق و فعال بودن بازار به وجود آید ولی در مجموع، شرایط کل اقتصاد کشور دچار عدم تعادل بوده و اقتصاد کشور مساله داشته باشد البته ممکن است برعکس هم باشد و در سطح اقتصاد خرد، رونق احساس نشود و بنگاه‌ها از رکود خارج نشوند ولی در کلان اقتصاد، اتفاقاتی رخ داده باشد که نشانگر خروج کشور از رکود باشد. سیدحمید حسینی افزود: قاعدتا اگر در سه فصل پیاپی، آمارها نشان دهد رشد اقتصادی کشوری مثبت شده است، آن کشور از رکود خارج شده است. البته ممکن است آثار این خروج از رکود، در شرکت‌های بزرگ و دولتی و در قالب فعالیت‌های دولتی باشد همانطور که الان رشد حادث شده، متعلق به بخش نفت و گاز بوده است. به اعتقاد حسینی، این رشد اقتصادی خیلی با بخش خصوصی کشور درگیر نیست و ظرفیت تولیدی داخلی کشور را فعال نمی‌کند، چراکه در حوزه نفت و گاز، افزایش تولید صورت گرفته و آثار آن در سطح وسیعی در کشور مشاهده می‌شود اما چون این پروژه‌ها عمدتا دولتی بوده و پروژه‌هایی هستند که چند سال پیش، بخش تولیدی کشور درگیر آنها بوده است، هم‌اکنون چندان تاثیری بر واحدهای تولیدی پایین‌دستی خود ندارد که آنها را از رکود خارج کند. حسینی معتقد است هنوز قضاوت برای شروع رونق اقتصادی در کشور زود است و باید حداقل یک فصل دیگر نیز صبر کرد تا آمارها منتشر شود.