شاخص كه پس از 14ماه به زير 70هزار واحد سقوط كرده بود و افتي 6400 واحدي را طي دوهفته تجربه مي‌كرد، روز گذشته مثبت شد اما با نزول در ميانه بازار نشان داد اين روند مثبت ادامه‌دار نيست. ريزش بورس دلايل متعددي دارد كه بخش بزرگي از آن به افت قيمت فلزات جهاني و نفت و كسري بودجه درسال جاري و آينده مربوط مي‌شود. كاهش قيمت جهاني نفت بر روي محصولات پتروشيمي و كاهش قيمت فلزات جهاني روي سهام معدني‌ها اثر منفي داشته‌اند. انتظار مي‌رفت با كاهش شديد شاخص در روزهاي گذشته بورس يك برگشت مقطعي داشته باشد كه ديروز محقق شد، اما شاخص حتي يك‌روز هم نتوانست روند صعودي خود را حفظ كند و در ميانه بازار و گشايش نماد صنايع ملي مس روند نزولي به خود گرفت و با اندكي افت در كانال 69هزار واحد متوقف ماند. ديروز رييس جديد سازمان بورس نيز سرانجام تغيير پيدا كرد و پس از استعفاي علي صالح‌آبادي، با تصويب شوراي عالي بورس و حكم وزير امور اقتصادي و دارايي، محمد فطانت‌فرد به‌عنوان رييس سازمان بورس و اوراق بهادار منصوب شد. شايد بتوان روز مثبت بورس را به پاي خوشا‌مدگويي اين بازار به رييس جديد هم نوشت اگرچه اكنون وي با چالش‌هاي فراواني براي مديريت اين نهاد مالي روبه‌روست.
افزايش روند منفي با بازگشايي برخي نمادها
اكنون درحالي روند منفي بورس ادامه دارد كه برخي نمادهاي بزرگ متوقف هستند.
سه پالايشگاه اصفهان، تبريز و بندرعباس با ارزشي حدود 25هزارميليارد تومان نزديك به هشت درصد ارزش بورس را دراختيار دارند. گشايش اين سه نماد مي‌تواند در حدود سه هزار واحد شاخص را دچار ريزش كند. همچنين يكسري نمادهاي معدني مانند ملي مس و پتروشيمي خليج‌فارس نيز امكان ريزش تا 1000واحد را فراهم مي‌كنند و مجموع اين ريزش‌ها از شاخص تا 65هزار واحد خواهد كاست. آن‌طوركه به‌نظر مي‌رسد بازگشايي برخي نمادها روند بورس را منفي‌تر مي‌كند و اين روند تحت تاثير عوامل ديگر نيز خواهند بود.
دولت نگاهي به بازار سرمايه ندارد
يكي ديگر از موضوعاتي كه تاثير بسزايي در روند بورس دارد وضعيت لايحه بودجه 94 است. حسين صالحي، كارشناس بازار سرمايه اظهار داشت: در صورت انجام چند محاسبه بر بودجه سال 94، مي‌توان به كسري بودجه حدود 35هزارميليارد تومان رسيد با اين فروض كه:
1- طبق قانون پنجم توسعه سهم صندوق توسعه از درآمد نفتي كه در بودجه 20درصد گرفته شده را 32درصد و نفت 72دلاري را 55 دلار در نظر بگيريم و به‌جاي 1.3ميليون بشكه فروش نفت و ميعانات گازي 1.5ميليون بشكه درنظر بگيريم. در اين صورت 20هزارميليارد تومان كسري به‌دست مي‌آيد.
2- ماليات ارزش‌افزوده همان هشت درصد وضع شود يعني 1000ميليارد تومان. سه‌هزارميليارد تومان كسري هم براي ماليات اشخاص حقوقي و كسري ماليات بر واردات هم هركدام 1000ميليارد تومان در نظر گرفته شود كه دراين صورت مجموعا پنج هزارميليارد تومان كسري برآورد مي شود.
3 - كسري بخش فروش اوراق مشاركت و واگذاري شركت‌ها مجموعا پنج هزارميليارد تومان.
4- حدود پنج هزارميليارد تومان افزايش هزينه‌هاي جاري با رشد 15درصد كه فرض مي‌كنيم سرفصل اعتبارت يارانه‌يي نيز تغييري نداشته باشد. به‌گزارش بورس پرس، اين كارشناس افزود: با فرضيات و برآورد‌ها، انتظار مي‌رود 10هزارميليارد تومان كسري از محل 30درصد رشد بنزين و گازوييل جبران شود. در اين صورت مي‌توان گفت باتوجه به پيشبيني اعتبارات عمراني سال 93 حدود 30هزار ميليارد تومان، 12هزارميليارد تومان نيز بودجه عمراني كاهش خواهد يافت. اگر فرض شود پنج درصد دريافت‌كنندگان يارانه حذف شوند، دوهزارميليارد تومان از اين محل و 11هزارميليارد تومان مابقي نيز از افزايش دلار به 3500 (در بودجه دلار اتاق مبادلاتي 2850 لحاظ شده) قابل حصول است. لذا مي‌توان انتظار داشت كه قيمت دلار درسال آينده بين 3700 تا 3800 باشد. بودجه دولت كاملا انقباضي بوده و پيشبيني كاهش حاشيه سود فعاليت بانكي، افزايش فروش اوراق مشاركت و كاهش واگذاري سهام نه‌تنها نشان‌دهنده بالا باقي ماندن سود بانكي براي 94 هست بلكه گوياي اين است كه دولت چندان هم نگاهي به بازار سرمايه ندارد و اين بازار در تصميمات كلان دولت نقش بسزايي ندارد.
66 واحد رشد براي شاخص
اما شاخص بورس كه در سه روز گذشته بيش از 1830واحد را از دست داده بود، تا ميانه معاملات ديروز 171واحد رشد كرد اما به‌دليل بازگشايي نماد ملي مس و اثر منفي 73 و 23 واحدي اين شركت و همچنين گل‌گهر، در پايان معاملات با 66 واحد رشد در عدد 69 هزارو 608 واحدي ايستاد. حجم معاملات هم با دادوستد 145 ميليارد توماني بيش از 645 ميليون سهم به ثبت رسيد. شاخص 30 شركت بزرگ يك واحد، آزاد شناور 153واحد، بازار اول 60 واحد، بازار دوم 32واحد رشد كردند، شاخص صنعت 48 واحد با افت مواجه شد. بورس تهران درحالي به روند منفي خود ادامه مي‌دهد كه عدم رخداد مثبت در حوزه سياسي در كنار تداوم كاهش قيمت نفت و ابهامات لايحه بودجه 1394 و نيز تغيير رييس سازمان بورس موجب شكل‌گيري روند منفي بازار سرمايه شده است. تجربه نشان مي‌دهد بورس تهران در زمان بررسي لايحه بودجه تا تصويب قانون، همواره نوسانات منفي را شاهد بوده و با سردرگمي سهامداران مواجه است. اين شرايط درحالي فضاي ترديد و ابهام را در بورس تهران تشديد كرده است كه كارشناسان معتقدند بورس تهران در انتظار محرك قوي سياسي و اقتصادي بوده و در صورت كاهش نرخ سود سپرده بانكي، انتشار اخبار مثبت پيرامون مذاكرات هسته‌يي كشور و نيز توقف روند نزولي قيمت نفت مثبت مي‌شود.
بانك و خودرو همچنان مورد توجه
در بازار ديروز و با مثبت شدن نسبي اوضاع بورس گروه‌هاي بانكي و خودرويي بار ديگر مورد توجه اهالي تالار شيشه‌يي قرار گرفتند زيرا صنعت خودرو و ساخت قطعات از گروه‌هايي هستند كه باتوجه به انعقاد قرارداد با شركتهاي خارجي مي‌توانند در مسير رشد سودآوري حركت كنند و بانك‌ها نيز در صورت رفع تحريم‌ها وضعيت مطلوبي پيدا مي‌كنند. بر اين اساس در بازار ديروز شركتهاي بانك ملت، بانك صادرات، سايپا، بانك تجارت، مپنا، ايران خودرو، بانك انصار، توسعه معادن و فلزات، ايران ترانسفو و غدير بيشترين تاثير را در رشد شاخص گذاشتند و موجب شدند تا دماسنج بازار سرمايه بعد از يك هفته مثبت شود. اين درحالي است كه افت قيمت شركتهاي ملي مس، گل‌گهر، چادرملو، ارتباطات سيار، تاپيكو، فولاد مباركه و مخابرات با افت قيمت خود مانع از رشد بيشتر شاخص بورس شدند.
بر اين اساس در بازار ديروز شركتهاي ايران ترانسفو، سايپا و گلوكوزان از بيشترين تقاضاي خريد برخوردار شده و نوسازي و ساختمان تهران، گسترش سرمايه‌گذاري ايران خودرو و سرمايه‌گذاري ساختمان ايران با بيشترين تقاضاي فروش مواجه شدند.
فرابورس
در فرابورس هم شاخص كل با افزايش هفت واحدي به رقم 794واحد رسيد كه گروه پتروشيمي سرمايه‌گذاري ايرانيان، پتروشيمي جم، بانك ايران‌زمين، بانك گردشگري و بانك دي بيشترين تاثير مثبت را داشتند. در اين بازار بيش از 113 ميليون برگه سهم به ارزش 34ميليارد و445ميليون تومان دادوستد شد و ارزش بازار اول و دوم هم به 65هزارميليارد تومان رسيد. در اين بازار نرخ انواع سررسيد‌هاي اوراق امتياز تسهيلات خريد مسكن با كاهش متوسط يك درصدي قيمت به محدوده 84هزارتومان رسيد.