بانک جهانی در تازه‌ترین گزارش خود تصویری از 10 شاخص کسب‌وکار در ایران ارایه داده است. براساس این گزارش، وضعیت ایران در شش‌شاخص همچنان نزولی است و در چهارشاخص فضای کسب‌وکار ایران در یک‌سال منتهی به ژوئن 2014 بهبود یافته است. نکته قابل‌توجه این است که بهبود ایران در شاخص‌های کسب‌وکار چندان قابل‌توجه نیست و در مواردی که جایگاه ایران رشد یافته، این رشد در حد چندپله و صعود از ردیف‌های انتهایی جدول به بالا بوده است.
در این گزارش آمده است فضای کسب‌وکار در ایران بهبود نسبی یافته و ایران با دو پله صعود در میان 189کشور جهان در جایگاه 130 قرار گرفته است. شاخص کلی فضای کسب‌وکار بر پایه 10شاخص کوچک‌تر با عناوین آغاز کسب‌وکار، کسب مجوز ساخت‌وساز، ثبت دارایی‌ها، کسب اعتبارات، حمایت از سرمایه‌گذاری، مالیات، تجارت، اجرای قراردادها و ورشکستگی و دریافت انرژی برق محاسبه می‌شود. این شاخص در واقع نشان‌دهنده سهولت و مناسب‌بودن هرکشور برای انجام فعالیت‌های اقتصادی و تجاری است. در عین حال بانک جهانی ارزیابی خود از جایگاه ایران در رده‌بندی سهولت کسب‌وکار در سال گذشته را نیز اصلاح کرده است. این نهاد بین‌المللی در گزارش سال گذشته خود رتبه 152 را برای ایران در نظر گرفته بود اما در گزارش جدید رتبه ایران برای سال قبل را 132 اعلام کرده است.
آغاز کسب‌وکار در ایران آسان‌تر شد
براساس این گزارش، آغاز کسب‌وکار در ایران طی یک‌سال گذشته آسان‌تر شده است. ایران از لحاظ شاخص آغاز کسب‌وکار در رتبه 62 قرار دارد که نسبت به سال گذشته، هشت‌رتبه صعود داشته است. ایران از این نظر در گزارش سال گذشته در رتبه 70 جهان قرار داشت. شاخص آغاز کسب وکار بر پایه چهار فاکتور محاسبه می‌شودکه عبارتند از: تعداد رویه‌های قانونی لازم برای آغاز کسب‌وکار، زمان لازم برای آغاز و راه‌اندازی یک کار، هزینه متوسط آغاز یک‌کار و حداقل سرمایه لازم برای آغاز یک کار. تعداد رویه‌های قانونی لازم برای آغاز کسب‌وکار شش‌فقره، زمان لازم برای آغاز کسب‌وکار در ایران 12 روز و هزینه آغاز کسب‌وکار در ایران معادل 3.1 درصد درآمد سرانه ملی محاسبه شده است. به علاوه حداقل سرمایه لازم برای راه‌اندازی کسب‌وکار معادل صفردرصد درآمد سرانه اعلام شده است.
تجارت با ایران تسهیل شد
کیفیت تجارت کالا در ایران بهبود داشته است و رتبه جهانی ایران از این نظر هفت‌پله صعود داشته است. ایران از نظر کیفیت تجارت کالا در سال گذشته رتبه 155 را به‌دست آورده بود که در سال‌جاری به رتبه148 ارتقا پیدا کرده است. برای صادرات کالا از طریق مرزها در ایران به هفت‌مدرک معتبر نیاز است. زمان صادرات در ایران نیز 25 روز برآورد شده است. هزینه صادرات برای هر کانتینر نیز هزار و 350 دلار برآورد شده است. برای واردات کالا از طریق مرزهای ایران نیز به 11 مدرک و سند نیاز است. زمان لازم برای واردات کالا به ایران 37 روز و هزینه واردات کالا به ایران نیز برای هر کانتینر هزار و 555 دلار اعلام شده است.
ارتقای رتبه سهولت اجرای قراردادها
برای نهایی‌شدن و اجرای قراردادهای تجاری در ایران 40 مرحله وجود دارد. برای نهایی‌شدن قراردادهای تجاری در ایران نیز بیش از 505 روز زمان نیاز است. رتبه ایران از نظر سهولت اجرای قراردادهای تجاری در سطح جهان یک‌پله ارتقا یافته و از 67 در سال گذشته به 66 در گزارش امسال رسیده است.
دریافت اشتراک برق آسان‌تر شد
ایران از نظر شاخص دریافت انرژی برق توسط شرکت‌ها نیز رتبه 107 را به خود اختصاص داده است. ایران در گزارش سال قبل از این نظر رتبه 119 را به‌دست آورده بود که به‌این ترتیب امسال 12 پله از این نظر صعود داشته است. تعداد رویه‌های لازم در این زمینه شش‌عدد، زمان لازم 77 روز و هزینه لازم 865.6 درصد درآمد سرانه برآورد شده است.
سقوط 11 پله‌ای در سهولت دریافت مجوز ساخت‌وساز
اما ایران از نظر دریافت مجوزهای ساختمانی در رده‌بندی جهانی 11 پله نزول داشته که نشان می‌دهد سازوکار دریافت مجوزهای ساختمانی در ایران طی یک‌سال گذشته سخت‌تر شده است. درحالی‌که ایران از این نظر در سال گذشته در رتبه 161 جهان قرار داشت در گزارش جدید بانک جهانی رتبه 172 را به دست آورده تعداد رویه‌های قانونی لازم برای کسب مجوزهای ساختمانی 15 عدد بوده است. مدت‌زمان اخذ مجوزهای ساختمانی نیز 318.5 روز بوده و میزان هزینه لازم در این زمینه نیز معادل 5.3 درصد ارزش خانه مربوطه برآورد شده است.
نزول 2پله‌ای در رده‌بندی سهولت ثبت دارایی‌ها
از نظر ثبت دارایی‌ها نیز رتبه جهانی ایران دوپله سقوط داشته است. در سال گذشته رتبه ایران از این نظر 159 بود اما طی سال‌جاری جایگاه ایران به 161 کاهش یافته است. ثبت دارایی‌ها در ایران بیش از 35 روز زمان می‌برد و هزینه ثبت دارایی‌ها نیز معادل 10.6 درصد ارزش دارایی بوده است. همچنین برای ثبت دارایی‌ها و اموال در ایران باید به 9سازمان و ارگان دولتی مراجعه کرد.
وام‌گرفتن سخت‌تر شد
رتبه جهانی ایران از نظر سهولت دریافت وام و مطلوبیت قوانین و مقررات مربوط به آن نیز پس‌رفت داشته است. درحالی‌که ایران از این نظر در سال گذشته در رتبه 86 قرار داشت و در سال‌جاری به جایگاه 89 تنزل یافته. شاخص‌هایی که بر پایه آنها این رتبه تعیین شده است عبارتند از شاخص قدرت حقوق قانونی که ایران در آن از 12 نمره دو را به‌دست آورده است؛ شاخص عمق اطلاعات اعتباری که نمره ایران از هشت‌نمره، هفت‌اعلام شده، همچنین میزان پوشش ثبت اعتبارات معادل 45 درصد بزرگسالان در ایران بوده‌است.
حمایت از سرمایه‌گذاران کمتر شد
از نظر حمایت از سرمایه‌گذاران، رتبه جهانی ایران طی یک‌سال گذشته 11 پله نزول داشته که نشان می‌دهد میزان حمایت از سرمایه‌گذاران در ایران در مقایسه با کشورهای دیگر افت شدید داشته است. در گزارش جدید بانک جهانی رتبه ایران از نظر حمایت از سرمایه‌گذاران 154 اعلام شده که نسبت به سال گذشته 11 پله نزول داشته است. ایران در سال گذشته رتبه 143 را از این نظر به خود اختصاص داده بود.
6 پله سقوط در پرداخت مالیات
در ایران افراد حقیقی و حقوقی باید 20نوع مالیات به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم بپردازند که نسبت به سال گذشته تغییری نداشته است. همچنین برای محاسبه و پرداخت مالیات در ایران بیش از 344 ساعت زمان لازم است. نرخ کلی مالیات در ایران در سطح 44.1 درصد سود برآورد شده است؛ این رقم در سال گذشته نیز 44.1 درصد اعلام شده بود. براساس این گزارش اگرچه نمره ایران از نظر شاخص‌های مالیاتی تغییری نکرده اما رتبه ایران از نظر پرداخت مالیات‌ها شش‌پله نزول کرده و به 124 رسیده است. رتبه ایران در سال گذشته از این نظر 118 بوده است.
رتبه 138 تعطیلی شرکت‌ها در جهان
براساس این گزارش رتبه ایران در زمینه ورشکستگی و پایان‌یافتن یک فعالیت تجاری یک‌پله نزول داشته و از 137 در سال گذشته به 138 در گزارش امسال رسیده است. زمان مربوط به تعطیلی یک کارگاه اقتصادی در ایران 4.5 سال اعلام شده؛ نرخ احیا و تجدید حیات اقتصادی نیز 19.5 درصد برآورد شده است.
