2‌ درصد از جمعیت ایران را ثروتمندان تشکیل می‌دهند

یافته‌های آمار بانک‌مرکزی و مرکز آمار

 آمارها، فاصله میان فقیرترین و غنی‌ترین دهک‌های جامعه را به‌وضوح نشان می‌دهد. فاصله اولین دهک درآمدی با آخرین دهک درآمدی چیزی حدود سالی 40‌ میلیون‌تومان است. یعنی دهک اول که کم‌درآمد‌ترین گروه کشور محسوب می‌شود، به‌طور متوسط سالی چهارمیلیون‌ و 500‌ هزار تومان درآمد دارد و دهک دهم که پردرآمدترین گروه است، سالی 43 میلیون‌ و 580‌ هزار‌ تومان به‌دست می‌آورد. طبق گزارش مرکز آمار ایران، 66‌ درصد از خانواده‌های ایرانی در واحدهای زیر صدمتر زندگی می‌کنند که از این میزان 22‌ درصد واحدی کمتر از 60 متر دارند و در مقابل کمتر از یک‌درصد و حدود 0/27 در خانه‌های بزرگ‌تر از 500 متر زندگی می‌کنند. بانک‌مرکزی هم چندی پیش گزارشی را منتشر کرد که بر اساس آن گزارش، خانوارهای دهک دهم سالانه بیش از یک‌میلیون‌ و 402‌ هزار‌تومان و دهک اول 34‌ هزار‌تومان برای فست‌فود خرج می‌کنند. این گزارش نشان می‌دهد پولدارترین قشر کشور 41 برابر بیشتر از ضعیف‌ترین قشر برای رستوران و هتل هزینه می‌کند. همچنین گزارشی که خبرآنلاین منتشر کرده نشان می‌دهد دهک دهم درآمدی که ثروتمندترین اقشار ایران را در دل خود جای داده است، دو‌میلیون‌نفر جمعیت دارد. بر این اساس دودرصد از جمعیت ایران را ثروتمندان تشکیل می‌دهند.

تجمیع 25‌درصد خانوارهای فقیر در 4 استان

آمار ابتلای به فقر در کشور و تفاوت میان دهک‌های درآمدی موضوع جلسه کمیسیون راهبردی چشم‌انداز مجمع‌تشخیص‌مصلحت‌نظام هم بود. نشستی که در آن فرهاد نیلی آمارهایی از نرخ ابتلا به فقر در ایران را ارایه داد. به گزارش ایسنا، مرور آمار ابتلای به فقر در ایران را نشان می‌دهد که روند فقر نسبی طی دوره 1370 الی 1382 کاهشی و از 1383 تا 1385 افزایشی بوده است. همچنین بر اساس اظهارات نیلی و گزارشی که ارایه شد، 25‌درصد خانوارهای فقیر در چهار استان سیستان‌وبلوچستان، گلستان، خراسان‌شمالی و جنوبی قرار دارند و شاخص رفاه در این چهار استان از بقیه کشور پایین‌تر است. در مقابل، شاخص رفاه در تهران به نحو چشمگیری از کل کشور بیشتر است. اگرچه در این گزارش آمده است که استان تهران به‌عنوان مرفه‌ترین استان، از بیشترین شکاف رفاهی نیز برخوردار است.

وی با مقایسه نابرابری توزیع درآمد در کشورهای مصر، ایران، هند و آمریکا بیان کرد: فقرای ما تقریبا در سطح فقرای مصر زندگی می‌کنند و وضعیت آنها از هند خیلی بهتر است و البته با آمریکا خیلی فاصله دارند. از سوی دیگر نیلی با بیان اینکه فاصله رفاهی پردرآمدهای ایران و آمریکا خیلی زیاد نیست، افزود: تقریبا پردرآمدهای ایران و آمریکا از رفاه مساوی برخوردارند.وی با اشاره به وجود شش‌درصد افراد بسیاربرخوردار و شش‌درصد بسیارنابرخوردار در جامعه توصیه کرد: نظام تامین اجتماعی سخاوتمندانه پوشش فقیرترین فقیران و نظام مالیاتی سختگیرانه هدفگیری ثروتمندترین ثروتمندان را در دستور کار خود قرار دهند و مداخله دولت در توزیع درآمد بین 88‌درصد بقیه به حداقل برسد.

همچنین نیلی در بخش دیگری از گزارش خود اعلام کرد: نرخ ابتلا به فقر خانوار‌های روستایی طی دوره 86 - 1378 با کاهش مستمر، از 24/8 درصد به 22/5 درصد رسیده و سهم روستاییان در جمعیت فقیر، از بیش از 60‌درصد به کمتر از 55‌درصد کاهش یافته است. وی با اشاره به نتایج بررسی در زمینه فقر، نابرابری و رفاه در ایران، بیان کرد: طی دوره 86 - 1370، درآمد حاصل از مزد و حقوق‌بگیری، سالانه 4/3واحد‌درصد از درآمد حاصل از مشاغل آزاد، سریع‌تر رشد کرده است. در این تغییر آهنگ، نسبت درآمد حاصل از مزد و حقوق‌بگیری به درآمد حاصل از مشاغل آزاد از 57‌ درصد در سال1370 با رشد تدریجی، به 76‌درصد در سال 1385 رسیده است. از سوی دیگر نسبت مخارج خانوار‌های با سرپرست مرد نسبت به خانوار‌های با سرپرست زن از 158‌درصد در سال 1370 به 173‌ درصد در سال1386 رسیده و نسبت میانگین مخارج خانوارهای با سرپرست باسواد نسبت به بی‌سواد از 165 درصد در سال 1370 به 180‌درصد در سال1386 رسیده است. وی با بیان اینکه رفاه خانوار در ایران به مقدار زیادی وابسته به درآمد جاری سرپرست خانوار است، اظهار کرد: با ازدست‌رفتن درآمد جاری سرپرست، رفاه خانوار به مقدار زیادی کاهش یافته و خانوار حفاظ خود در مقابل فقر را از دست می‌دهد.

نیلی با تاکید بر اینکه کیفیت نابرابری درآمد به اندازه کمیت آن اهمیت دارد، به توضیح شاخص‌های بررسی‌شده در این پژوهش و تعریف فقر نسبی برحسب 60‌درصد درآمد میانه پرداخت و افزود: هرچند بنابر تعریف مطابق این شاخص همیشه‌ درصدی از مردم زیر خط فقر بوده‌اند اما فقر نسبی در هر دو جامعه روستایی و شهری رو به کاهش بوده است. مطابق این تحقیق، در تمامی سال‌های مورد بررسی، نرخ ابتلا به فقر در خانوارهای با سرپرست زن بیش از دوبرابر خانوارهای با سرپرست مرد بوده و سهم خانوارهای با سرپرست زن از جمعیت فقیر، از 9/9درصد در سال1370، به 12/3درصد در سال1386 رسیده است.