در حالی آژانس بین‌المللی انرژی از کاهش صادرات نفت ایران در ماه میلادی گذشته خبر داده که شرکت ملی نفت ایران این موضوع را رد نکرده اما کاهش صادرات به چین و هند را تایید نکرده است.
میزان صادرات نفت ایران که در پی تحریم‌ها محدود شده است اکنون روزانه حدود یک میلیون بشکه است و مسئولان وزارت نفت امیدوارند با به نتیجه رسیدن مذاکرات طی یک ماه آینده میزان صادرات نفت ایران افزایش یابد.بر این اساس اگر چه چین و هند از بزرگترین خریداران نفت ایران به شمار می‌روند اما طی روزهای اخیر آژانس بین‌المللی انرژی در گزارش ماهیانه خود از بازار نفت اعلام کرده، چین پس از افزایش حجم ذخایر استراتژیک خود، واردات نفت از ایران را طی دو ماه، 36 درصد کاهش داده و به 510 هزار بشکه در روز رسانده است.به علاوه گزارش آژانس حاکی از آن است که خرید هند از ایران در مدت زمان مشابه ٢٩ درصد کاهش یافته و به 141 هزار بشکه در روز رسیده است.بنا به گزارش آژانس، صادرات نفت خام ایران در ماه ژوئن با 26 درصد کاهش نسبت به ماه قبل به روزانه یک میلیون و 80 هزار بشکه در روز رسیده است.
اما سید محسن قمصری، مدیر امور بین الملل شرکت ملی نفت در واکنش به این خبر، با بیان این‌که چین و هند خریداران عمده نفت ایران هستند، گفته است که کاهش مقطعی صادرات نفت به این کشورها طبیعی است، در واقع صادرات نفت خام در دوره‌هایی کاهش یا افزایش دارد که این نوسان صادرات، کاهش محسوب نمی‌شود؛ چرا که ممکن است پالایشگاه طرف قرارداد به دلایل فنی در یک ماه دریافت نفت خام خود را کاهش دهد اما به‌طور کل متوسط دریافت نفت را طبق قرارداد رعایت می‌کند.قمصری درباره قرارداد فروش نفت با این کشورها تصریح کرد: بخشی از قرارداد با آنها یکساله و بخشی هم چند ساله است، قرارداد با این کشورها سالانه تمدید می‌شود ولی تفاهم بلندمدت با این کشورها وجود دارد که براساس آن تفاهم قرارداد تمدید می‌شود.وی درباره میزان صادرات نفت ایران اظهار کرد: بر اساس سهمیه‌ای که به شرکت‌های خریدار ما اعلام شده است، قاعدتا باید در همان حد صادرات داشته باشیم و هم اکنون همان کار را می‌کنیم. قراردادهای رسمی و بلندمدتی که صحبت شد، در حد همان سهمیه است و بیش از آن قطعا نیست.
هند به دنبال بازگشت به خط لوله صلح
از سوي ديگر در پی گشایش‌های اخیر در روابط ایران و غرب، هند برای تامین تقاضای انرژی این کشور به دنبال بازگشت به پروژه خط لوله گاز ایران- پاکستان است.به گزارش روزنامه ایندیاتایمز، مقامات دولت هند می‌گویند خط لوله گاز ایران و پاکستان و هند می‌تواند پس از لغو تحریم‌ها علیه ایران مجددا احیا شود.این پروژه در سال 2008 از سوی هند بنا به دلایلی نظیر ساختار پروژه، دوره تحویل گاز، قیمت و امنیت خط لوله کنار گذاشته شد اما مقام هندی گفت: ایران مایل به صادرات و هند نیازمند انرژی است و این پروژه می‌تواند احیا شود.وزارت نفت هند استراتژی را برای کاهش تدریجی وابستگی خود به انرژی وارداتی از کشورهای ناآرام منطقه حاشیه خلیج فارس و واردات گاز طبیعی از روسیه، ایران و کشورهای مشترک المنافع تهیه کرده است.
وزارت نفت هند درحال کار روی تنوع بخشیدن به تامین نفت خود به ویژه پس از ناآرامی‌های سیاسی در عراق به عنوان بزرگترین تامین کننده نفت خام این کشور پس از عربستان سعودی است. هند متعهد شد که حدود 19 میلیون تن نفت خام از عراق وارد کند و نگران وضعیت این منطقه است.هند پس از واردات نفت از ونزوئلا به عنوان یکی از تامین کنندگان اصلی خود خارج از خلیج فارس قصد دارد از کانادا نیز نفت وارد کند.مقام هندی آگاه گفت: کشورهای تولیدکننده نفت در آفریقا نیز مایل به صادرات نفت به هند در بلندمدت هستند و پالایشگاه‌های هندی در حال گفت‌وگو با آنها هستند. ناآرامی‌هایی در سوریه، عراق و دیگر کشورهای تولیدکننده نفت در خاورمیانه وجود داشته است. ما نمی‌توانیم تمام تخم‌مرغ‌های خود را در یک سبد بگذاریم.هند بیش از 80 درصد نفت مورد نیاز خود را وارد می‌کند و پالایشگاه‌های این کشور بیش از 222 میلیون تن نفت خام را در سال 2013-2014 پالایش کرده‌اند. تولید داخلی نفت خام درهند در این دوره حدود 38 میلیون تن بوده است.مقامات وزارت نفت هند می‌گویند، این کشور برای ارتقای امنیت انرژی باید از هرگونه وابستگی شدید به نفت خودداری کرده و به فرصت‌هایی برای واردات گاز طبیعی از تمام مناطق ممکن اقدام کند.یک مقام دولت هند گفت: روسیه یکی از این تامین کنندگان احتمالی است. ممکن است ما از این کشور به صورت مایع یا از طریق خط لوله گاز طبیعی وارد کنیم. استراتژی این مساله در حال تهیه است.
هند روابط گرمی با روسیه دارد که دومین تولیدکننده بزرگ گاز طبیعی جهان و سومین تولیدکننده نفت خام جهان است. براساس اعلام اداره اطلاعات انرژی آمریکا درآمدهای نفت و گاز 50 درصد بودجه روسیه را تامین می‌کند.وزارت نفت هند در گزارشات اخیر خود به نخست وزیر این کشور همچنین یک برنامه جدید برای مدیریت قراردادهای میادین نفتی ارائه داده است.در سیستم کنونی پیمانکار هزینه‌ها را قبل از تقسیم سود با دولت می پردازد اما در سیستم پیشنهادی دو طرف درآمدها را از روز شروع تولید تقسیم می‌کنند. این مساله در دولت هند تحت بررسی است.مقامات می‌گویند روش جدید باید دخالت دولت در امور میادین نفتی را به حداقل رسانده و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی را ارتقا دهد تا به تولید بیشتر و امنیت انرژی بهتر منجر شود.