«طرح» فروش آب آشامیدنی بسته‌بندی یارانه‌ای

آب لوله‌کشی، غیرشرب می‌شود

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای تهران اعلام کرد: وزارت نیرو در حال بررسی طرحی است که با عملیاتی‌شدن آن آب لوله‌کشی غیرشرب می‌شود و در ازای آن دولت برای آب‌های آشامیدنی بسته‌بندی یارانه پرداخت خواهد کرد.  خسرو ارتقایی در جمع خبرنگاران تاکید کرد: این طرح هنوز در حال بررسی است و تا اجرا فاصله زیادی دارد. اما در صورت اجرایی‌شدن این گفته ارتقایی باید مردم آب موردنیاز برای آشامیدن و پخت‌وپز را خریداری کنند و اگرچه در این طرح پیش‌بینی شده است که آب‌های بسته‌بندی آشامیدنی با یارانه دولتی به بازار عرضه شود اما مشخص نیست که این محصولات نیز به سرنوشت شیر یارانه‌ای مبتلا خواهد شد یا خیر.

به‌گفته مسوولان وزارت نیرو قیمت تمام‌شده یک مترمکعب آب شرب در ایران بر اساس محاسبات دفتری حدود 900تومان است. این رقم البته قیمت واقعی نبوده چراکه بخشی از هزینه‌ها را دولت پرداخت می‌کند. هزینه‌کرد این رقم سبب شده است دولت به فکر کاهش هزینه‌ها بیفتد.  هرچند این طرح علاوه بر کاهش هزینه‌های دولت، می‌تواند بخشی از آب‌هایی که هم‌اکنون امکان ورود به بخش شرب را ندارد به این بخش وارد کند. وزارت نیرو برای اجرایی‌شدن این طرح به مشخص‌شدن نتایج طرح پایلوت که در مشهد عملیاتی می‌شود نیاز دارد تا پس از آزمون و خطاها و رسیدن به ماحصل تصمیماتشان برای کل کشور سیاستگذاری کنند.  دولت البته برای هر شهر برنامه‌ای مخصوص شهر مورد نظر خواهد داشت. به عبارت دیگر ممکن است در برخی از شهرها آب آشامیدنی از طریق بسته‌بندی به مردم عرضه شود و جای دیگر ایستگاه‌های برداشت آب احداث شود. بنابراین طرح‌ها در شهر‌های مختلف بنا بر ویژگی‌های آن شهر متفاوت خواهد بود.در حال حاضر مطالعات جداسازی آب شرب از غیرشرب در مشهد به پایان رسیده و این طرح قابل اجرا در این شهر است. با عملیاتی‌شدن و مشخص‌شدن نتایج می‌توان انتظار داشت که اجرایی‌شدن این طرح در دیگر شهر‌ها نیز عن قریب به وقوع بپیوندد.

هم‌اکنون بیش از 517 شهر از کشور در مرحله تنش آبی هستند. تهران نیز از جمله شهرهایی است که به‌دلیل مصرف بالا در شرایطی نزدیک به جیره‌بندی قرار دارد. میزان مصرف روزانه شهر تهران 36/3 مترمکعب در ثانیه است که این به معنای این است که در هر لحظه چهار برابر دِبی لحظه‌ای رودخانه کرج در تهران آب مصرف می‌شود. هم‌اکنون حدود 40 درصد آب تهران از چاه‌ها و کمتر از 60 درصد از سدها تامین می‌شود. هم‌اکنون در سد امیرکبیر 140 میلیون مترمکعب آب وجود دارد در حالی که این رقم در سال گذشته در همین روز 181میلیون مترمکعب بود. در سد لتیان نیز 68میلیون مترمکعب پشت سد ذخیره شده، در حالی که این رقم در روز مشابه سال گذشته 66میلیون مترمکعب بود و در سد لار نیز 73میلیون مترمکعب آب پشت سد داریم در حالی که این رقم همین موقع در سال گذشته 128میلیون مترمکعب بود. آب موجود در سد طالقان هم‌اکنون 209میلیون مترمکعب آب است در حالی که این رقم در روز مشابه سال گذشته 258میلیون مترمکعب بود و در سد ماملو در حال حاضر 104میلیون مترمکعب آب ذخیره ‌شده در حالی که این رقم در سال گذشته همین موقع 125میلیون مترمکعب بود و در مجموع هم‌اکنون در سدهای استان تهران 594میلیون مترمکعب آب ذخیره شده وجود دارد در حالی که در همین موقع در سال گذشته 759میلیون مترمکعب آب پشت سدهای تهران ذخیره شده بود.

با توجه به این شرایط مدیرعامل آب منطقه‌ای تهران گفت: با افزایش 3/2 درصدی مصرف آب تهران و کاهش منابع آبی استان، سناریو نوبت‌بندی روی میز آب و فاضلاب است اما در فصل گرما با برنامه‌ریزی‌هایی که انجام شده امیدواریم سراغ این برنامه نرویم. ارتقایی اظهار کرد: امسال نسبت به سال‌های گذشته با گرمای زودرس مواجه شده‌ایم به‌طوری که دمای تهران از نیمه دوم اردیبهشت‌ماه افزایش چشمگیری داشته و دما در محل سدها متوسط بین سه تا چهار درجه افزایش داشته است.ارتقایی با بیان اینکه میزان آب‌های استان نیز 20درصد نسبت به سال گذشته کاهش داشته، گفت: از محل سدها 18درصد کمتر توانستیم آب شرب تامین کنیم و میزان کمتری نیز نسبت به قبل به کشاورزی آب بدهیم.

وی افزود: با انجام اقداماتی از پاییز سال قبل برای تامین مطلوب آب تابستان سال‌جاری برنامه‌ریزی کردیم و اقدام به انتقال آب از سد لار به سد لتیان کردیم به‌طوری که هم‌اکنون سد لتیان در وضعیت مطلوب‌تری نسبت به دیگر سدهای استان از نظر منابع آبی قرار دارد.مدیرعامل آب منطقه‌ای تهران اضافه کرد: در صورتی که مشکلات خشکسالی برای سومین سال متوالی از ابتدای مهرماه امسال ادامه داشته باشد و بارندگی کم باشد در نیمه‌دوم سال نیز با مشکل در تامین آب مواجه خواهیم شد.
 

برای خرید آب شرب چقدر باید هزینه کرد؟

هر ایرانی به صورت میانگین150 تا 152 لیتر آب را در مسیر مصرف خانگی استفاده می‌کند که با در نظر گرفتن شرایط منطقه‌ای، به طور میانگین تنها نزدیک به 5 تا 10 درصد از این آب تصفیه شده برای نوشیدن و پخت و پز استفاده می‌شود.

براین اساس اگر حداکثر مصرف آب شرب خانوارها یعنی همان 10 درصد در نظر گرفته شود، هر ایرانی نزدیک به 15 لیتر آب در روز را صرف نوشیدن و پخت و پز می‌کند. با توجه به این موارد می‌توان هزینه‌ خرید آب شرب را در جدول زیر مشاهده کنید:
 

البته این درحالی است که آب معدنی یا آب آشامیدنی به قیمت مصوب به دست مصرف کننده برسد، در غیر این صورت باید انتظار هزینه بیشتری را داشت.

نکته اینجاست که طبق برآوردهای وزارت نیرو، اگر هر خانواده 4 نفره در طول یک ماه 25 متر مکعب (هر روز حدود 800 لیتر) آب مصرف کند، نهایتا با قبض 7 هزار تومانی مواجه می شود. همین نشان می دهد جدا شدن آب شرب از آب بهداشتی در خانه ها تا چه حد هزینه خانوار را افزایش می دهد. یعنی ماهی 240 هزار تومان هزینه آب آشامیدنی هر فرد می شود، برای یک خانواده 4 نفره، حدود یک میلیون تومان در ماه. 

البته اگر دولت قیمت آب آشامیدنی و معدنی را کاهش ندهد.