آرمان- معاون دفتر مدیریت مصرف توانیر از موافقت برخی استانداران با پیشنهاد صنعت برق نسبت به تغییر ساعت کاری دستگاه‌های دولتی خبر داد. مصرف این روزهای شبکه برق ایران در مقایسه با سال‌های گذشته رشد بالاتری داشته است. مقایسه میزان مصرف در دو هفته گذشته نسبت به مدت مشابه سال قبل نشان از افزایش بیش از هفت‌درصدی رشد مصرف برق و افزایش اوج مصرف برق دارد. آمارها نشان می‌دهد فروش انرژی برق در سال 95 با رشدی معادل شش‌درصد نسبت به سال قبل، به حدود 241 میلیارد کیلووات ساعت بالغ شده است که این رقم نشان می‌دهد بیش از 50 درصد این مقدار در بخش‌های خانگی، عمومی و تجاری استفاده می‌شود.
با افزایش سه‌درصدی مشترکین بخش ساختمان در سال ۹۵، رشد مصرف برق در این بخش نسبت به سال پیش از آن به پنج‌درصد رسید. همچنین آمارها نشان می‌دهد حدود ۳۰درصد از انرژی مصرف شده در ساختمان‌ها، برای سرمایش و تهویه مطبوع به‌کار می‌رود. اهمیت این میزان مصرف انرژی وقتی دوچندان می‌شود که در سال‌های اخیر، شاهد هستیم در فصل تابستان، زمان پیک نیاز برق تغییر یافته و به ساعاتی که نیاز سرمایشی در آن بالا است، جابه‌جا شده است. با ادامه افزایش این روند در مصرف برق سیستم‌های سرمایشی در کشور نیازمند احداث نیروگاه‌های جدیدی هستیم که تنها مصارف این تجهیزات در اوج بار را پوشش دهند که امری بسیار هزینه‌بر (یک‌هزار تا یک‌هزار و 500 دلار برای تولید هر کیلووات) خواهد بود. از آنجا که سیاست‌های ابلاغی اقتصاد مقاومتی، تاکید فراوانی بر مقابله با ضربه‌پذیری درآمد حاصله از نفت و گاز از طریق افزایش صادرات نفت و گاز و برق دارد، استفاده از تجربه کشورهای توسعه‌یافته در زمینه مدیریت تقاضا می‌تواند روشنای راه سخت حرکت به سمت پیشرفت باشد.
کاهش مصرف برق مشترکان بخش عمومی
اکنون برای کاهش مصرف برق در بخش عمومی، برخی استانداران با تغییر ساعت کاری دستگاه‌های دولتی موافقت کرده‌اند. به گزارش وزارت نیرو، معاون دفتر مدیریت مصرف توانیر با بیان اینکه در این خصوص از طریق هماهنگی صورت گرفته با شرکت‌های زیرمجموعه توانیر، مذاکره با استانداران به ویژه در مناطق گرمسیر آغاز شد، افزود: تاکنون استانداران در پنج استان کشور با این پیشنهاد موافقت کرده‌اند. وی گفت تاکنون استانداران در استان‌های خوزستان، ایلام، قم، بوشهر و کرمان(اجرا در منطقه جنوب کرمان) با این پیشنهاد موافقت کرده‌اند. به گفته احمدی یزدی، در این طرح ساعت کاری یک ساعت زودتر آغاز و در پایان نیز یک ساعت زودتر از زمان همیشگی به پایان می‌رسد. وی تاثیر این حرکت را در پیک بار هر استان متفاوت ارزیابی کرد و گفت: میزان این تاثیر بستگی به تعداد دستگاه‌های اداری مستقر در هر استان متفاوت است و به‌طور مثال اجرای این طرح باعث کاهش پیک بار خوزستان به میزان ۲۵۰ مگاوات در اوج مصرف می‌شود.
وی هدف از این اقدام را کاهش پیک بار روزانه برق عنوان کرد و افزود: همه‌ساله در صنعت برق سرمایه‌گذاری‌های بسیاری صرفا برای پاسخگویی به پیک بار در کمتر از ۳۰۰ ساعت صورت می‌گیرد و این درحالی است که در بقیه ساعت‌های سال چنین ظرفیتی مورد نیاز نیست. برپایه این گزارش، مصرف‌کنندگان اداری کشور جزو مشترکان عمومی طبقه بندی می‌شوند. در مجموع مشترکان بخش عمومی 8/9درصد از مجموع مصرف برق کشور را به خود اختصاص می‌دهند. طبق آخرین آمار شدت مصرف انرژی الکترونیکی در کشور دو تا پنج برابر میانگین جهانی مصرف انرژی است که در مقایسه با کشور ژاپن این رقم ۱۰ برابر می‌شود. بر اساس آمار متاسفانه در ایران در بخش خانگی سه برابر متوسط جهانی انرژی مصرف می‌شود، در حالی که آمار متوسط جهانی ۹۰۰ کیلووات ساعت در سال است، این رقم در کشور ما به دو‌هزار و ۷۰۰ کیلووات ساعت در سال می‌رسد. مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق تهران بزرگ چندی پیش گفت: سالیانه هفت‌میلیارد دلار هزینه سرمایه‌گذاری برای تامین پایدار برق در زمان اوج مصرف به منابع کشور تحمیل می‌شود.
کنترل تقاضا برای کاهش مصرف انرژی
انرژی یکی از مهم‌ترین نهادهای توسعه و عامل اصلی تولید به‌حساب آمده و از حیاتی‌ترین دغدغه‌های کشورهای جهان است؛ بشر برای ادامه روند توسعه نیازمند منابع در دسترس انرژی است. در کشور ما موضوعات مربوط به اقتصاد انرژی عموما محوریت مطالعات به سمت مدیریت عرضه و الزامات مربوط به آن بوده است و بخشی که کمتر از آن نامی به میان می‌آید، مدیریت سمت تقاضا است؛ درحالی که مدیریت سمت تقاضای انرژی در کشورهای توسعه‌یافته از مهم‌ترین عوامل پیشرفت صنعتی به شمار می‌آید. در کنار سیاست‌های قیمتی که منجر به تغییر رفتار خانوار می‌شود و این در تجربه هدفمندی یارانه‌ها خود را نشان داد، ضروری است اقدامات مکملی به منظور مدیریت تقاضای انرژی و بهینه‌سازی مصرف آن نیز انجام شود.
مواردی چون بهینه‌سازی در پوسته ساختمان، افزایش بهره‌وری سیستم‌های سرمایشی، وضع قوانین برای عدم واردات تجهیزات سرمایشی کم راندمان، فرهنگسازی و آموزش برای استفاده از سیستم سرمایشی بهینه با توجه به ساختمان و شرایط آب و هوایی و از جمله آنها می‌تواند در کاهش مصرف برق و کاهش هزینه‌های این صنعت بسیار موثر افتد. در بخش ساختمان‌ها به‌ویژه ساختمان‌های عمومی تنها رعایت نکاتی مانند انتخاب سیستم سرمایشی متناسب با اقلیم و توجه به برچسب انرژی در هنگام خرید تجهیزات سرمایشی و تنظیم دمای مناسب (۲۴ تا ۲۶ درجه سانتیگراد در رطوبت ۲۰درصد)، استفاده از تهویه طبیعی، نصب صحیح و سرویس و نگهداری به‌موقع در هنگام راه‌اندازی و بهره‌برداری فصلی، مجموعا بیش از ۳۰درصد مصرف و هزینه برق مصرفی را کاهش خواهد داد و مانع ایجاد خاموشی در ساعات اوج مصرف خواهد شد. در برنامه‌های تشویق محور که در ایران از 10 سال گذشته در حال اجراست با ابزارهای تشویقی و ایجاد انگیزه‌های اقتصادی برای مشترکان دیماندی از پتانسیل این مشترکان برای کنترل بار در 200 ساعت بحرانی اوج مصرف برق استفاده شده است.