صمت- برخی کارشناسان، معتقدند مردم شناخت کافی از سرمایه‌گذاری در بورس ندارند و برای حضور مردم در بورس باید فرهنگ‌سازی شود.
اگرچه در چند سال اخیر، در این زمینه از راه‌های مختلف از جمله برگزاری دوره‌های آموزشی اقداماتی به وسیله سازمان بورس و اوراق بهادار شده یا شرکت بورس از طریق راه‌های ارتباطی از قبیل سایت اینترنتی سعی در رواج فرهنگ سرمایه‌گذاری بین مردم دارد، اما به نظر می‌رسد برای این منظور یکی از بهترین و در دسترس‌ترین راه‌های تبلیغاتی، استفاده از ابزارهای عمومی در دسترس‌تر، جذاب‌تر و پرمخاطب‌تر باشد. در این میان برخی کارشناسان معتقدند فرهنگ سرمایه‌گذاری از فرهنگ خرید سهام متفاوت است و باید ابزارهای کم‌ریسک‌تر و مطمئن‌تری برای سرمایه‌گذاری به مردم معرفی شود.
بازار شایعه داغ می‌شود
در این باره ابوالفضل شهرآبادی کارشناس ارشد بازارسرمایه نظری متفاوت‌تر دارد، او درباره حضور بیشتر افراد حقیقی نسبت به حقوقی‌ها معتقد است، سرمایه‌گذاری مستقیم به‌وسیله افراد حقیقی در بورس همیشه نتیجه خوبی به بار نمی‌آورد و ایده خوبی نیست، چراکه به طور معمول، حقیقی‌ها در بورس افرادی با دانش کم و تحلیل ضعیف هستند و زمانی که تعداد سرمایه‌گذاران حقیقی زیاد شود، بازار شایعه گرم می‌شود و عده‌ای به عنوان راهنما نقش پررنگ‌تری می‌گیرند و بقیه دنباله‌رو آنها می‌شوند. شهرآبادی افزود: این افراد به نوعی مجبور به پیروی هستند چون پول‌شان را آورده‌اند و حالا باید تصمیم بگیرند و تصمیم‌گیری هم بیشتر براساس خبر و شایعه است، چون تحلیل نمی‌دانند. هرچقدر تعداد سرمایه‌گذاران فردی و حقیقی مستقیم بیشتر شود، شایعه‌ها بیشتر تشدید می‌شود.او در پاسخ به صمت مبنی براینکه درحال‌حاضر هم بازار شایعه در فضاهای مجازی داغ است و عده‌ای از فضای ایجاد شده سوءاستفاده می‌کنند، گفت: فرهنگ سرمایه‌گذاری از فرهنگ سهام خریدن متفاوت است و آمار زیاد کدهای فعال سهامداری همیشه نشانه و معیاری برای رونق بازار نیست. کشور برزیل ۳۰۰ میلیون جمعیت دارد اما نصف جمعیت فعال سهامدار کشور، کد فعال سهامداری ندارد، درحالی که اگر همه جمعیت کشور سهام بخرد با یک شایعه، سهمی صف فروش و با شایعه‌ای دیگر صف خرید می‌شود و بازار را بهم می‌ریزند.
شهرآبادی تصریح کرد: اگر قصد داریم از افراد حقیقی، سرمایه‌گذار بسازیم، راهش این است که فرآیند سرمایه‌گذاری درست و صحیح را به آنها آموزش بدهیم؛ سرمایه‌گذاری غیرمستقیم یکی از آن راه‌ها است. به این معنی که مردم را به سمت نهادهای سرمایه‌گذاری مثل صندوق‌های سرمایه‌گذاری سوق دهیم. برای این منظور انواع صندوق‌ها می‌تواند پاسخگوی مردم باشد. او ادامه داد: هر فرد براساس نیاز و شناختی که از خود دارد می‌تواند در انواع صندوق‌ها سرمایه‌گذاری کند، فقط براساس اینکه ریسک‌پذیری بالا دارد یا نه، قدرت انتخاب دارد، به طوری که می‌تواند در صندوق‌های با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری کند که ریسک کمتری داشته یا در مواقعی بدون ریسک است. در این صورت افراد ریسک‌ها و دغدغه‌های خرید سهم و یا سرمایه‌گذاری در سهام یک شرکت را نخواهند داشت و با خیالی آسوده‌تر نسبت به سرمایه‌گذاری اقدام می‌کنند.
وی تاکید کرد: به طور معمول مدیریت صندوق‌ها و افرادی که در این صندوق‌ها مشغول فعالیت هستند، افرادی حرفه‌ای هستند که مورد تایید سازمان بورس هستند، به طوری که سازمان بورس در بیشتر موارد مدیریت این صندوق‌ها را کنترل می‌کند که به‌عنوان مثال یک مدیر در صندوق سرمایه‌گذاری چه مدارک و تحصیلاتی باید داشته باشد تا بتواند این مسئولیت را به‌عهده بگیرد. گاه سازمان بورس می‌تواند با برگزاری آزمون‌هایی از مدیران این صندوق‌ها، سطح دانش آنها را ارزیابی کرده و پیشنهاد دهد دوره‌های خاصی را سپری کرده و به دانش خود بیفزایند. این درحالی است که سازمان بورس نمی‌تواند یک فرد عادی را دراین‌باره رشد دهد. از نظر این استاد دانشگاه، بهترین روش سرمایه‌گذاری و حضور یک فرد در بورس همین صندوق‌ها است که زیر نظر بورس کنترل می‌شود. این روش کم‌خطرتر و کم‌ریسک‌تر است و فرار یکدفعه و یا حضور یکباره در بورس اتفاق نمی‌افتد. او معتقد است، فرهنگ‌سازی برای حضور مردم در بورس به این معنی است که مردم را از ترس یک سرمایه‌گذاری بد، به سمت یک سرمایه‌گذاری بدتر سوق ندهیم. بلکه دانش سرمایه‌گذاری را آموزش دهیم و بعد ابزارهای خوب و کم‌خطر و قابل کنترل مثل صندوق‌ها را به آنها معرفی کنیم.
بدون روانشناسی وارد بازار نشوید
محبوبه جعفری، مدیر آموزش شرکت بورس تهران، درباره جذب افراد به بورس و سرمایه‌گذاری در سهام و اینکه چرا سهم حقیقی‌ها در بورس کمتر از حقوقی‌ها است، به صمت گفت: ازجمله دلایل نقش کمتر افراد حقیقی در بورس نسبت به حقوقی‌ها، شناخت کمتر این افراد از بورس است که برای این منظور شرکت بورس با برگزاری کلاس‌های آموزشی برای مردم، آنها را با نحوه انجام معاملات در بورس آشنا می‌کند و مردم تصمیم می‌گیرند که وارد بورس شوند یا نه. در آن موقع تصمیم می‌گیرند جذب بازار سرمایه شده و ریسک‌های این بازار را بپذیرند.جعفری استفاده از سایت‌های اینترنتی آموزش بورس را فرصتی دانست که افراد علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری در بورس، می‌توانند از مباحث آموزشی مطرح شده در آن بهره لازم را ببرند.
او درباره عملکرد شرکت بورس درباره تبلیغات مستقیم از طریق رسانه‌های تصویری فراگیر، گفت: شرکت بورس دراین‌باره اقدام به ساخت انیمیشن‌های آموزشی کرده است که مردم با مراجعه به سایت این شرکت می‌توانند به این آموزش‌ها دسترسی یافته و با ساده‌ترین مباحث بورسی و آمادگی برای سرمایه‌گذاری و انواع روش‌های سرمایه‌گذاری آشنا می‌شوند.به گفته جعفری، حضور هرچه بیشتر مردم در بورس و سرمایه‌گذاری در سهم‌های مختلف می‌تواند به توسعه بازار کمک کرده و راهی برای افزایش بازدهی سرمایه‌های آنها باشد. او تاکید کرد: اگر مشارکت مردم در بورس و سرمایه‌گذاری در بورس با آگاهی و شناخت از مباحث روانشناسی بازار باشد، به طور قطع به بازدهی بیشتر کمک می‌کند.
وی پیشنهاد کرد: مردم بدون شناخت، وارد بازار نشوند.