جدال لفظی قطر با کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس برسر برخی از مسائل منطقه از جمله روابط دیپلماتیک با ایران باعث شد یکی از ثروتمندترین کشورهای جهان اسلام از سوی آنها تحریم شود و مرزهای آبی، هوایی و زمینی به روی این کشور که بیش از 15 میلیارد بشکه نفت خام و 7 هزار کیلومتر مکعب ذخیره گاز طبیعی دارد، بسته شود.این کشور که صنعتیترین اقتصاد را در بین کشورهای حاشیه خلیج فارس دارد این روزها با خروج برخی از سرمایهگذاران از کشورش مواجه شده است.
توقف تعامل بانکهای مصری، اماراتی و سعودی، توقف 4 بانک سریلانکایی از خرید ریال قطر، توقف پروازها، کاهش شدید شاخص بورس این کشور و کمبود مواد غذایی از عمده مشکلاتی است که این کشور با جمعیت حدود 2 میلیون و 600 هزار نفر با آن مواجه شده است. حال این کشور کوچک خلیج فارس تنها امیدش ایران است و میخواهد فرصتهای از دست رفته را با ایران احیا کند. حال بخشهای مختلف ایران در حال آماده کردن شرایط هستند تا قطر مسیر تجارت و مبادلات خود را تغییر دهد و بتواند مشتری دست به نقد برای خرید خدمات و کالا باشد. نخستین حوزهای که آماده همکاری شد آسمان ایران بود. قطر میخواهد تمام پروازهای خود را از آسمان ایران هدایت کند بدین جهت این کشور که سالانه حدود 165 هزار پرواز دارد از این پس میتواند از خدمات ترافیکی ایران استفاده کند.
اختصاص سه بندر ایران به انتقال مواد غذایی
در اختیار گذاشتن بنادر ایران برای انتقال مواد غذایی هم اتفاق دیگری بود که برای این کشور عربی رقم خورد. وزیر خارجه قطر هم گفته است: ایران موافقت کرده سه بندر خود را برای انتقال مواد غذایی به قطر اختصاص دهد. با بسته شدن مرزها، موضوع غذا هم برای این کشور ثروتمند اهمیت دو چندانی یافت. دو کشور بزرگ تأمینکننده غذایی قطر یعنی عربستان و امارات، صادرات خود را به این کشور قطع کردهاند. وقتی اعلام شد قطر هم دیگر با برخی از کشورهای عربی پیمان و برادری ندارد مردم این کشور به فروشگاهها رفتند تا برای مدتی ذخیرهسازی انجام دهند اما این مشکل آنها نیز با حمایت ایران رفع شد. قرار است تجار ایرانی در تأمین غذای این کشور بیشترین همکاری را داشته باشد.
استان فارس پایلوت تجارت ایران و قطر
در راستای اتفاقهایی که این روزها در مورد وضعیت قطر رخ داده است جمال رازقی، رئیس اتاق بازرگانی شیراز گفت:پس از بررسی و مذاکرات صورت گرفته، استان فارس به دلیل ظرفیتهایی که در تولید سبزیجات، موادغذایی و مصالح ساختمانی دارد، بهعنوان پایلوت تجاری ایران و قطر انتخاب شد. با تمام این اوصاف بوئینگ 747 کارگو هما نخستین محموله مواد غذایی از ایران را به قطر ارسال کرد. ناگفته نماند که کشور ترکیه هم برای تأمین مواد غذایی قطر اعلام آمادگی کرده است. در حالی که برخی از مسئولان قطر گفتهاند گندم وغلات تا 4هفته دارند اما وضعیت بازار این کشور متلاطم است و مردم نگران این هستند که محمولههای غذایی با سرعت نرسد.
وزیر خارجه آلمان هم در واکنش به اتفاقهای قطر اظهار داشت: قطع روابط و محاصره اقدامات ردشده هستند و ما نمیتوانیم آن را بپذیریم چرا که محاصره قطر تأثیراتی بر آلمان خواهد داشت.
موضوع انتقال گاز قطر به امارات هم داغ شده است
گزارشها حاکی است که باوجود اعلام اولیه امارات برای بستن مرزهای خود به روی قطر و قطع روابط اقتصادی، نیازهای انرژی این کشور باعث شده است که مواضع خود را مقداری تعدیل کند. خبرگزاری بلومبرگ مینویسد که نیمی از برق امارات از نیروگاههایی تولید میشود که سوخت آن از طریق گاز قطر تأمین میشود و با قطع صادرات گاز قطر، شهر دوبی به تاریکی فرو خواهد رفت. قطر روزانه ۵۶ میلیون متر مکعب گاز از طریق خط لوله دلفین با امارات صادر میکند که بخشی از آن نیز به عمان میرود. شرکت امریکایی اکسیدنتال پترولیوم و شرکت فرانسوی توتال روی هم رفته ۴۹ درصد در این خط لوله گازی سهم دارد.
کاهش شدید ارزش ریال قطر
این روزها ارزش ریال قطر به پایینترین سطح در مقابل دلار امریکا در یک سال اخیر رسیده و پیشبینی میشود که ارزش پول این کشور مجدداً کاهش بیشتری پیدا کند. بورس این کشور نیز چند روزی است که در مسیر کاهش قرار دارد. طبق این گزارش شاخص بورس قطر 7.3 درصد افت کرد تا بیش از هشت میلیارد دلار از ارزش خود را از دست بدهد. این افت در بورس قطر از اواخر سال 2009 که بازار جهانی دچار بحران مالی شد، بیسابقه بود. رویترز گزارش داده که قطر با ذخیره ارزی معادل 335 میلیار دلار و سود تجاری بالغ بر 2.7 میلیارد دلار در ماه آوریل و استفاده از بندرهای خود به جای مرز خاکی با عربستان، میتواند این بحران اقتصادی را پشت سر
بگذارد.
هیأت تجاری ایران در راه قطر
بر این اساس احمد صادقیان رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق ایران گفت: بخشهای مختلف وزارت صنعت، معدن و تجارت از جمله سازمان توسعه تجارت و معاونت صادرات این وزارتخانه در حال شکل دادن هیأتی متشکل از تولیدکنندگان کالاهای مختلف از جمله موادغذایی هستند تا هرچه زودتر آنها را برای بررسی بازار قطر و نیازهای این کشور و افزایش صادرات به این کشور اعزام کنند و در همین زمینه تماسهایی را با شرکتها و تولیدکنندگان مختلف برقرار کردهاند تا هرچه زودتر این هیأت به قطر سفر کند. این عضو هیأت نمایندگان اتاق تهران با اشاره به اینکه تحریم قطر از سوی کشورهای عربی و حضور در بازار این کشور میتواند فرصتی طلایی برای تولیدکنندگان کشورما باشد، اظهار کرد: دولت باید هرچه سریعتر مذاکرات، لابی گریها و برنامهریزیهای گسترده را برای حضور قوی شرکتهای ایرانی و محصولات داخلی در بازار قطر آغاز کند تا ما بتوانیم از این فرصت طلایی به بهترین شکل ممکن استفاده کنیم، این یک واقعیت است که اگر سریع عمل نکنیم این بازار را به رقبای دیگری همچون ترکیه که از همین حالا فعال شدهاند، واگذار خواهیم کرد، شما توجه داشته باشید که اگر محصولات ترکیهای در ویترینهای فروشگاههای قطری جا گرفتند و روی قفسهها چیده شدند ما دیگر شانس چندانی برای حضور در این بازار نخواهیم داشت و براحتی نمیتوانیم جایگزین آنها شویم.