تعادل- در ادامه بحران اخير خاورميانه، تميم بن حمد آل‌ثاني، امير قطر دعوت رييس‌جمهوري امريكا براي سفر به اين كشور را رد كرده است. دوحه همچنين تاكيد كرده كه از سياست خارجي خود دست بر نمي‌دارد. در همين حال برخي تحليلگران با اشاره به استقرار پنج هزار نيروي نظامي تركيه‌يي در قطر معتقدند كه رجب طيب اردوغان با درك اين واقعيت كه پس از قطر نوبت به تركيه خواهد رسيد، تلاش دارد تا از تكرار اين سناريو پيش‌گيري كند.
به گزارش رويترز، تميم بن حمد آل‌ثاني، امير قطر اعلام كرده در شرايطي كه كشورش محاصره شده هيچ برنامه‌يي براي سفر به واشنگتن ندارد. محمد بن عبدالرحمان، وزير خارجه قطر نيز پيش‌تر گفته بود، در شرايطي كه روابط دوحه با رياض و ديگر كشورهاي عرب منطقه دچار يك بحران بزرگ ديپلماتيك است، دوحه هرگونه دخالت در سياست خارجي‌اش را رد مي‌كند.
وي از قول امير قطر گفته بود؛ عربستان سعودي و برخي ديگر از كشورهاي عربي براي اينكه بتوانند قطر را محاصره كنند بر خبرهاي دروغ و جعلي استناد كرده‌اند. وزير خارجه قطر به آسوشيتدپرس گفته كه كشورش در برابر اقدامات هدفمند و حتي محاصره اقتصادي مي‌تواند تا بي‌نهايت مقاومت كند. عبدالرحمان تاكيد كرده كه دوحه حاضر نيست براي حل اختلافات خود با كشورهاي عربي منطقه سياست خارجي‌اش را تغيير دهد و هرگز از سياست‌ها و موضع‌گيري‌هاي خارجي خود دست برنخواهد داشت.
قطر در شرايطي بر عدم تغيير سياست خارجي خود تاكيد كرده كه وزير خارجه بحرين در تازه‌ترين اظهارات ضدايراني، عدم حمايت از اخوان المسملين و قطع رابطه ديپلماتيك با ايران را يكي از پيش‌شرط‌هاي برقراري دوباره روابط ديپلماتيك كشورهاي عربي با دوحه اعلام كرده است. در همين حال شبكه العربيه گزارش داده كه عادل الجبير، وزير خارجه عربستان سعودي همزمان با تلاش براي تشديد تحريم‌ها عليه قطر براي گفت‌وگو با مقامات عماني جمعه وارد مسقط شده است.
اعزام مستشاران تركيه‌اي به قطر
در شرايطي كه عربستان به همراه متحدانش تلاش دارد تا قطر را بيش از پيش منزوي كند، رجب طيب اردوغان، رييس‌جمهوري تركيه لايحه‌يي را امضا كرده كه اجازه مي‌دهد اين كشور تا پنج هزار مستشار نظامي را به قطر اعزام كند. آنكارا و قطر در بيش از يك دهه گذشته و به‌ويژه پس از تحولات موسوم به بهار عربي، روابط نزديكي برقرار كرده‌اند. هر دو كشور با حمايت از اخوان‌المسلمين مواضع مشتركي درباره برخي مسائل منطقه‌يي از جمله درگيري‌هاي ليبي، تنش‌ها در مصر و تحولات سوريه دارند.
آناتولي گزارش داده كه اردوغان توافق گسترش همكاري‌هاي نظامي با قطر را كه پيش‌تر به تصويب پارلمان رسيده بود را امضا كرده است. بر اساس اين توافق، تركيه نيروهاي نظامي خود را در پايگاه نظامي خود در الريان مستقر مي‌كند و همچنين حق تاسيس پايگاه‌هاي نظامي ديگري در قطر را نيز خواهد داشت. طبق اين توافقنامه، تركيه 130مستشار نظامي متشكل از نيروهاي زميني ارتش به همراه زرهي را به قطر اعزام كرده كه اين رقم در آينده نزديك به 5 هزار نفر خواهد رسيد. قدير اوستون، مسوول انديشكده تحقيقاتي مستقر در واشنگتن نيز معتقد است كه با توجه به حضور پايگاه نظامي تركيه در قطر در حال حاضر، اين اقدام آنكارا بيشتر تلاشي براي اطمينان به دوحه است.
نخستين پايگاه نظامي تركيه در قطر با نام الريان در 2015 تاسيس شد. در توافق اخير دو كشور آمده كه نيروهاي نظامي تركيه براي آموزش نيروهاي قطري در اين پايگاه مستقر مي‌شوند اما در مواقع بحراني مي‌توانند به كمك دولت و ارتش قطر نيز بيايند. امير قطر نيز در حساب رسمي خود در توييتر به نيروهاي نظامي ترك خوشامد گفته است.
دلايل حمايت تركيه از قطر
المانيتور با اشاره به حمايت تركيه از قطر نوشته: در ميانه كارزار برخي كشورهاي عربي براي گوشمالي دادن قطر، اين تركيه است كه ساز مخالف سر داده است. حتي دونالد ترامپ، رييس‌جمهوري امريكا هم در ابتدا آشكارا از اين كازرار حمايت كرده بود حالا لحن آشتي‌جويانه‌تري نسبت به قطر در پيش گرفته و امير اين كشور را براي ميانجيگري به واشنگتن دعوت كرده كه البته قطر رد كرده است.
روابط تركيه و كشورهاي عربي تاريخچه پر فراز و نشيبي داشته است. تقريبا همه منتظر واكنش اردوغان در بحران قطر بودند. برخي ناظران فكر مي‌كردند، اردوغان كه پيش‌تر با برخي اظهارت ضدايراني خود موجبات خوشحالي برخي را در منطقه فراهم كرده بود، اين‌بار هم رويكردي مشابه در پيش بگيرد و گامي در جهت دلخوري سران كشورهاي عربي (عربستان، امارات و بحرين) برندارد. اما واقعيت اين است كه آنكارا به اين نتيجه رسيده كه پس از قطر نوبت به تركيه خواهد رسيد، چرا كه تركيه پس از قطر بزرگ‌ترين حامي اخوان المسلمين در خاورميانه است و مهم‌تر اينكه تمام دلايلي كه امروز عربستان و امريكا براي متهم كردن قطر استفاده مي‌كنند در آينده مي‌تواند به راحتي براي متهم كردن آنكارا استفاده شود. در اين ميان حمايت همه‌جانبه عبدالفتاح السيسي، رييس‌جمهوري مصر كه روزگاري دولت برآمده از اخوان را در مصر سرنگون كرده از تحريم‌هاي قطر جاي هيچ شكي براي اردوغان باقي نگذاشت.
شبكه الجزيره نيز در گزارشي با اشاره به دلايل حمايت تركيه از قطر نوشته است: تنها دو روز پس از اينكه برخي كشورهاي عربي رابطه خود را با قطر قطع كردند، تركيه اعلام كرد كه در جهت تقويت همكاري‌هاي نظامي خود با قطر مستشاراني را به اين كشور اعزام مي‌كند. تحليلگران تركيه‌يي مي‌گويند كه هدف از اين اقدام آنكارا تقويت موقعيت استراتژيك خود در منطقه است. كان كاساپوغلو، تحليلگر نظامي سابق تركيه‌يي مي‌گويد: «اين اقدام نشان مي‌دهد كه تركيه قصد ندارد از چشم‌انداز بلندمدت خود در منطقه دست بردارد.»