کشور ما در بین مدارهای 25 تا 40 درجه عرض شمالی قرار دارد؛ یعنی در منطقه‌ای واقع شده که به لحاظ دریافت انرژی خورشیدی در بین نقاط جهان در بالاترین رده‌ها است.
به گزارش ایران‌جیب به نقل از گسترش‌صنعت، میزان تابش انرژی خورشیدی در ایران بین ۸۰۰ تا ۲۲۰۰ کیلووات ساعت بر مترمربع برآورد شده که البته بالاتر از میزان متوسط جهانی است تا جایی که در ایران به طور میانگین سالانه بیش از ۲۸۰ روز آفتابی گزارش شده که بسیار قابل توجه است. این میزان از نور خورشید در شهرهای واقع در مرکز فلات ایران همچون یزد، کرمان، سمنان و اصفهان بیشتر قابل لمس است. از این‌رو، همواره بر استفاده از این منبع خدادادی تاکید می‌شود؛ منبعی که می‌تواند جایگزین سوخت‌های فسیلی برای تولید برق باشد تا هوای آلوده کمتری را نیز شاهد باشیم. همچنین بهره‌گیری از این ظرفیت خدادادی می‌تواند شبکه برق را غنی‌تر کند تا جایی که در کنار مصارف خانگی دیگر برای صنایع نیز محدودیت مصرف وجود نداشته باشد.
البته مهم‌ترین موضوع در زمینه بهره‌گیری از انرژی‌های تجدیدپذیر تلاش برای سرمایه‌گذاری و جذب سرمایه‌گذاران است. به ویژه اینکه سرمایه‌گذاران خارجی تمایل بسیاری برای فعالیت در این بخش دارند. اما موضوع مهم در این زمینه نقش پژوهش‌های فناور و استفاده از رویکردهای نوآور در تولید برق است. مشابه بسیاری از کشورها که سرمایه‌گذاری فناورانه‌ای روی انرژی‌های پاک می‌کنند و نتیجه نیز می‌گیرند. از این‌رو، اگر شرکت‌های فناور یا سرمایه‌گذاران توانمند در این بخش جذب شوند، بهتر می‌توان از این منبع خدادادی بهره‌مند شد. البته گفته می‌شود که سرمایه‌گذاری در انرژی خورشیدی که در مدت ۱۲سال مستهلک می‌شود، توجیه‌پذیرنیست.
بنابراین، اگر نگاه نوآوری در این صنعت باشد به‌طور قطع این چالش نیز برطرف می‌شود. به عنوان نمونه، امروزه مزرعه‌ها و نیروگاه‌های خورشیدی در بسیاری از کشورها به‌صورت پیشرفته درآمده‌اند. مانند بزرگترین نیروگاه خورشیدی شناور جهان که در شهر هواینان چین شروع به تولید برق کرده است. شرکت سان‌گرو که تولیدکننده برتر سیستم‌های مبدل فتوولتائیک در جهان است اعلام کرده که نیروگاه شناور خورشیدی به شبکه برق کشور وصل شده و درحال‌حاضر می‌تواند انرژی خورشیدی خانه‌های این منطقه را تامین کند. این تشکیلات ۴۰ مگاواتی، عنوان بزرگترین نیروگاه شناور جهان را که پیش از این دراختیار مزرعه‌های خورشیدی شناور در هند و استرالیا بود از آن خود کرد.
سازوکار آن نیز به این شکل است که با قرار دادن صفحات خورشیدی روی آب و حرکت هوای خنک‌کننده از روی صفحات ریسک داغ شدن بیش از حد پنل‌ها و کم کارآیی ناشی از آن به حداقل می‌رسد. پنل‌ها به یک مبدل مرکزی و جعبه تقسیم وصل شده‌اند و در برابر رطوبت بالا و پاشش آب مقاوم‌اند. جالب اینکه این نیروگاه شناور خورشیدی در جنوب استان انهویی چین قرار گرفته است؛ ناحیه‌ای که به داشتن زمین‌های غنی از زغال‌سنگ مشهور است. با این حال، از آنجا که این منطقه به علت آب‌وهوای بارانی درحال‌حاضر سیل زده است و با آبی به عمق ۴ تا ۱۰ متر پوشیده شده است دولت چین توانست با بهینه‌سازی این منطقه آن را به منبعی برای تولید انرژی‌های تجدیدپذیر تبدیل کند.
به نظر می‌رسد در کشور ما نیز امکان چنین فناوری نوینی باشد. با این حال، پیام باقری، عضو هیات‌مدیره سندیکای برق ایران در این زمینه به گسترش صنعت گفت: هنوز در کشور ما از پنل‌های خورشیدی نسل‌های قدیمی استفاده می‌شود و نتوانسته‌ایم پنل‌های شناور یا دومنظوره داشته باشیم. وی افزود: هنوز مقدمات کار در این بخش‌ها فراهم نیست؛ هرچند تلاش می‌شود از فناوری‌های جدید در این صنعت استفاده شود به‌ویژه اینکه صنعت برق کشور ما در زمینه تامین تجهیزات خودکفاست و تنها برخی از اقلام صنعتی از کشورهایی همچون چین و اروپا وارد می‌شود. از این‌رو، باید ظرفیت‌سازی در این بخش بیشتر شود.
باقری معتقد است که باید عقب‌ماندگی فناورانه در استفاده از انرژی تجدیدپذیری همچون خورشید را جبران کنیم چراکه در برنامه ششم توسعه رویکرد افزایش ۱۰۰۰ مگاواتی در هر سال از منابع خورشیدی پیش‌بینی شده است. در این زمینه پیشنهاد می‌شود که بخش سرمایه‌گذاری را در این حوزه انرژی تقویت کنیم.وی بر این باور است که برق جزو صنایع «های‌تک» است که سرعت تغییرات در آن زیاد است. از این‌رو، باید در لبه فناوری حرکت کنیم.همچنین بخش‌های دانش‌بنیان در این صنعت باید تقویت شود. بدیهی است این رویکرد در سندیکای برق ایران مورد توجه قرار گرفته است.
در این راستا در سندیکای برق ایران کمیته تخصصی دانش‌بنیان شکل گرفته که با همراهی معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری نقش حمایتی موثری برای شرکت‌های دانش‌بنیان دارد. این روند همگام با دانش‌بنیان بودن و شدن بسیاری از شرکت‌ها است. شرکت‌هایی که در بازارهای بین‌المللی نقش موثری خواهند داشت. از آنجا که یکی از اهداف توسعه صنعت برق کشور، گسترش آن به فراتر از مرزهاست هر گونه قدم برای کمک به شرکت‌های دانش‌بنیان می‌تواند بیش از پیش مهم باشد.
به گزارش گسترش صنعت، امروز ۷۴هزار مگاوات ظرفیت نصب شده نیروگاهی داریم که کمتر از یک درصد این میزان مربوط به انرژی‌های تجدیدپذیر است. در حالی که از مجموع انرژی‌های تجدیدپذیر حدود ۱۰هزار مگاوات برق می‌توانیم تولید کنیم. با این همه ما با آن میزان فاصله زیادی داریم. هر چند این رویه برخلاف تعهداتی است که به کنوانسیون‌های بین‌المللی برای کاهش سوخت‌های فسیلی داده شده است. از این‌رو، باید توجه جدی به این بخش شود. بنابراین در مناطقی که آفتاب مناسبی دارد باید مزرعه‌ها یا نیروگاه‌های خورشیدی احداث شود.این مزرعه‌های ۱۰ یا ۲۰ مگاواتی می‌تواند کمک خوبی به شبکه سراسری برق و واحدهای صنعتی کنند چراکه در روزهای گرم سال که پیک مصرف برق بالا می‌رود اگر قرار باشد برق مورد نیاز همه واحدهای صنعتی از نیروگاه‌های حرارتی تامین شود و شبکه را به انرژی خورشیدی تجهیز نکنیم، چالش‌های جدی برای تامین برق صنایع به وجود می‌آید.
بنابراین، باید سرمایه‌گذاری‌های کلان برای ایجاد نیروگاه‌های خورشیدی شود و همچنین راه برای ورود جدی بخش خصوصی و شرکت‌های دانش‌بنیان در این بخش هموار شود.