یک سال پس از اجرای برجام، رونق جایگزین رکود مزمن و نفس‌گیر اقتصادی در ایران شده است. این خبری است که توسط صندوق بین‌المللی پول منتشر شده است. اما تمدید و گسترش تحریم‌ها می‌تواند مشکل‌ساز شود.
خبرگزاری آسوشیتدپرس از دبی گزارش می‌دهد که اقتصاد ایران از خمودگی ناشی از تحریم‌های مالی و اقتصادی خارج شده است. علت خروج ایران از رکود سنگین حاکم بر اقتصاد کشور رفع تحریم‌ها و اجرای برجام عنوان شده است. صندوق بین‌المللی پول روز سه‌شنبه 28 فوریه (10 اسفند) گزارشی پیرامون وضعیت مالی و اقتصادی ایران منتشر کرد. بر اساس این گزارش، در صورتی که تحریم‌ها توسط آمریکا تمدید شود یا گسترش یابد، مشکلات جدیدی برای بانک‌های داخلی کشور به وجود خواهد آمد.
رشد چشمگیر اقتصادی
مطابق گزارش منتشر شده از سوی صندوق بین‌المللی پول، رشد تولید ناخالص ملی ایران در سال گذشته بالغ بر ۷،۴ درصد بوده است. طبق برآورد این موسسه، رشد چشمگیر اقتصادی ایران بیش و پیش از هر عامل دیگر، معلول عرضه نفت ایران به بازارهای جهانی بوده است. بر اساس همین گزارش، نرخ تورم در ایران تک رقمی شده است.
پس از محاسبه نرخ تورم و تاثیر آن بر میزان رشد تولید ناخالص ملی، میزان رشد تصحیح شده اقتصادی ایران در سال گذشته ۴،۵ درصد اعلام شده است. اما باید یادآور شد که بخش قابل ملاحظه رشد تولید ناخالص ملی ایران در سال گذشته ناشی از ورود "دلارهای نفتی" به ایران بوده و رشد اقتصاد غیر نفتی ایران در سال گذشته نازل‌تر از یک در صد بوده است. همین گزارش می‌افزاید که تاثیرات ناشی از رونق اقتصادی ایران بر زندگی مردم کشور بسیار کم رنگ بوده است.
نگرانی‌های جدید
خبر رونق اقتصادی ایران و افزایش تولید ناخالص ملی در زمانی منتشر می‌شود که سخن از تغییر رویکرد آمریکا در قبال ایران در میان است. شماری از کشورهای منطقه، از جمله عربستان سعودی و اسرائیل، خواستار تشدید فشار علیه ایران شده‌اند. با آنکه دولت ترامپ هنوز دقیقا سیاست خود را نسبت به جمهوری اسلامی اعلام نکرده است، اما چه در کارزار انتخاباتی و چه پس از شروع کار، دونالد ترامپ از تشدید تحریم‌ها علیه ایران سخن گفته است. پیش‌بینی می‌شود که اجرایی شدن چنین سیاستی توسط دولت او تاثیرات مخربی بر اقتصاد ایران خواهد داشت.
جعفر مجرد، یکی از مدیران اجرایی صندوق بین‌المللی پول، در ضمیمه گزارش این نهاد نوشته است: «رفع تحریم‌ها و برنامه گسترده اصلاحات دولت ایران زمینه‌های بهره‌برداری کامل از مزایای اقتصادی را فراهم آورده است.»
این مدیر اجرایی صندوق بین‌المللی پول از احتمال تمدید تحریم‌های آمریکا و تاثیرات مخرب آن بر اقتصاد ایران گفته و عنوان کرده است که وضعیت نامعلوم ناشی از این شرایط مانع از ورود بانک‌های جهانی به بازار ایران شده و از این رو، زمینه لازم برای سرمایه‌گذاری کلان در اقتصاد ایران فراهم نشده و همین امر بازرگانی با ایران را دشوار ساخته است.
زیان‌های ناشی از تحریم‌ها
گزارش صندوق بین‌المللی پول حاکی از آن است که ایران در اثر تحریم و عدم امکان صدور نفت از سال ۲۰۱۱ تا به امروز ۱۸۵ میلیارد دلار کمتر درآمد ارزی داشته است. از آن گذشته، سقوط بهای نفت خام در بازارهای جهانی از یکصد دلار به ۳۰ دلار برای هر بشکه در ژانویه سال ۲۰۱۶ منجر به کاهش ۱۶۵ میلیارد دلاری درآمد ارزی ایران شده است.
به‌رغم افزایش بهای نفت خام در بازارهای جهانی، ایران قادر نخواهد بود با نفت بشکه‌‌ای ۵۰ دلار نیازهای ارزی خود را تامین کند و محتاج سرمایه‌گذاری خارجی خواهد بود.