هلیشات، کوآدکوپتر یا پهپاد، هرچه بود برای بار دوم در یک ماه اخیر واکنش پدافند هوایی در محدوده پروازممنوع تهران را برانگیخت تا پس از ٣٠ سال، باز هم صدای ضدهوایی در آسمان تهران شنیده شود؛ البته برای بار دوم. حوالی ساعت ١٦:٤٠ عصر روز گذشته، صدای شلیک ضدهوایی در تهران مانند شلیکهای ضدهوایی در اولین جمعه دیماه، بابت ورود یک شیء پرنده به محدوده پروازممنوع تهران شنیده شد. اینبار هم مثل دفعه قبل کاربران در توییتر خبر از صدای شلیک دادند؛ البته صدای شلیکهای روز گذشته در آسمان تهران، به مراتب طولانیتر از دفعه قبل بود و همچنین فراگیرتر؛ از میدان انقلاب و حوالی آن که مرکز شلیک ضدهوایی بود تا میدان فلسطین، خیابان فاطمی، خیابان شهید بهشتی، میدان آرژانتین و حوالی آن این صدا شنیده شد.
چند دقیقه بعد از شلیک ضدهوایی، ویدئوهایی در شبکههای اجتماعی منتشر میشد که صحنههای شلیک را بهوضوح نشان میداد. شلیکهایی که «علیاصغر ناصربخت»، معاون سیاسیانتظامی فرمانداری تهران در گفتوگو با «ایسنا» آنها را حاصل عمل پدافند «بیت» و «دانشگاه تهران» به شیء پرنده دانست؛ این شیء پرنده را برخی مقامات «کوآدکوپتر» خواندند و برخی «هلیشات». ساعتی بعد از این اتفاق سرپرست معاونت امنیتی و انتظامی استانداری تهران هم دراینباره گفت: «برخی شهروندان از فرود شیء پرنده روی بام یکی از خانهها در منطقه خیابان طالقانی خبر دادند». دقایقی بعد از صدای شلیکها، «ایلنا» به نقل از منابع آگاه خبر داد که شیء پرنده منهدم نشده و به سمت شرق تهران رفته است. شاید بابت همین بود که ماشینهای آتشنشانی هم حوالی شرق میدان انقلاب مانند میدان فردوسی تهران مستقر شدند. پس از آن هم خبرهایی در فضای مجازی منتشر شد که از پرواز جنگندههای نیروی هوایی بر فراز تهران حکایت میکرد؛ اما امیر «نصیرزاده»، معاون هماهنگکننده نیروی هوایی ارتش، گفت: «هیچ اقدامی درباره شلیک ضدهوایی تهران از سوی نیروی هوایی ارتش صورت نگرفته و نیروی هوایی، پروازی را دراینخصوص نداشته است».
پدافند دانشگاه تهران زد
معاون فرماندار تهران به «ایسنا» گفت: «پس از رؤیت این ریزپرنده، پدافند هوایی بیت و دانشگاه به سمت این شیء شلیک کردند و نهایتا پدافند هوایی دانشگاه این ریزپرنده را ساقط کرد». او در ادامه افزود: «هنوز معلوم نیست این ریزپرنده متعلق به کدام نهاد و سازمان بود که با پیداکردن لاشه آن تحقیقات آغاز میشود، اکنون تحقیقات در حال انجام است». ناصربخت در پایان در پاسخ به این پرسش که چند هلیشات در حال پرواز بود، گفت: «یک هلیشات بود که آن هم ساقط شد»؛ اما ساعتی بعد ناصربخت در گفتوگو با «ایرنا» خبر تکمیلی را گفت: «ریزپرنده ناشناس با شلیک پدافند هوایی از منطقه پروازی محدوده مرکزی شهر تهران خارج شده است».
یک مقام مسئول در قرارگاه پدافند هوایی خاتمالانبیا هم در گفتوگو با خبرگزاری «صداوسیما» این شیء پرنده را «کوآدکوپتر» معرفی کرد و گفت: این کوآدکوپتر در منطقه پروازممنوع اقدام به پرواز کرده که با اقدام سریع پدافند و توپهای ٢٣میلیمتری ضدهوایی منطقه را ترک کرده است». او افزود: «پدافند بهسرعت این پرنده را شناسایی میکند و تکلیف آن را معلوم خواهد کرد که از کجا پرواز کرده و با چه هدفی در منطقه پروازممنوع بوده است». این مقام مسئول در قرارگاه پدافند هوایی خاتمالانبیا ارتش با صراحت اعلام کرد: «هر شیء پرندهای در یک لحظه مورد شناسایی قرار میگیرد و با شدت با آن برخورد خواهد شد».
از محدوده دور شد
دقایقی بعد امیر سرتیپ «الهامی»، معاون عملیات پدافند هوایی خاتمالانبیا، به گفتوگوی تلفنی با یکی از بخشهای خبری شبکه خبر پرداخت و درباره شلیک پدافند توضیحاتی داد. او در ابتدای سخنانش صدای شلیکها را صدای امنیت کامل خواند و گفت: «این تیراندازی موضوع نگرانکنندهای نیست و به مردم اطمینان خاطر میدهم که صدای شنیدهشده صدای هوشیاری و آمادگی و امنیت کامل است». او افزود: «یک فروند هلیشات بدون سرنشین وارد منطقه پروازممنوع در مناطق مرکزی تهران شد که پدافند هوایی طبق معمول وظیفه خود را انجام داد و اقدام لازم انجام شد». معاون عملیات پدافند هوایی خاتمالانبیا گفت: «بعد از رگبار این پرنده بلافاصله از محدوده دور شد و چون لازم است امنیت مناطق مسکونی لحاظ شود و با توجه به خروج آن پرنده از منطقه پروازممنوع همکاران من از ادامه تیراندازی دست کشیدند». امیر «الهامی» با بیان اینکه تیراندازی خاتمه پیدا کرده و مورد نگرانکنندهای وجود ندارد، گفت: «آنچه رؤیت کردیم تهدید خاصی به حساب نمیآمد و آنچه مردم شنیدند اطمینان خاطر آنها در این مورد است که برادرانشان و فرزندانشان در پدافند هوایی کاملا هوشیار هستند». اما درحالیکه اظهارات مقامات درباره سقوط یا خروج شیء پرنده از محدوده متفاوت است، یک منبع آگاه در ارتش به «باشگاه خبرنگاران» گفت: «هنوز این موضوع که پهپاد ساقط شده است یا به دلیل تیراندازی مجبور به فرود شده، در دست بررسی است». او افزود: «اینبار نیز مانند دفعه قبل، در محدوده حر، یک شیء ناشناس در محدوده پروازممنوع شروع به پرواز کرد که طبق ضوابط نیروهای مسلح مورد هدف قرار گرفت». این منبع آگاه تصریح کرد: «اینکه هویت این پرنده متعلق به چه کس یا سازمانی بوده، هنوز مشخص نشده و موضوع در دست پیگیری است».
در بام خانهای فرود آمده
ساعتی بعد، «محسن نسجهمدانی» سرپرست معاونت امنیتی و انتظامی استانداری تهران به «ایلنا»، گفت: «یک شیء پرنده پهپاد یا هلیشات یا هر اسمی که بر آن میگذارند، چون بدون مجوز در آسمان (منطقه پروازممنوع) به حرکت درآمده، به سمت آن تیراندازی شده و پس از آن خودش را از مسیر تیراندازی خارج کرده است».
او با اشاره به اینکه شهروندان در تماسهایی که داشتند، اعلام کردند پهپاد در یکی از پشتبامهای خیابان طالقانی فرود آمده است، گفت: «چون ناشناس است نمیتوانیم اظهارنظر کنیم که چیست؛ اما پیشبینی میکنیم این شیء پرنده برای افراد محقق، دانشجو یا مستندساز باشد و جای هیچ نگرانی نیست».
گمانهزني استانداري
سرپرست معاونت امنیتی و انتظامی استانداری تهران با اشاره به اینکه چون خبر اعلامشده در رابطه با فرود پهپاد در پشتبام، گزارشهای مردمی است باید تحقیق صورت گیرد، افزود: «درحالحاضر عوامل آتشنشانی در حال فعالیت هستند که به این پهپاد دسترسی پیدا کنند و هنوز قطعیتی در این رابطه وجود ندارد». همدانی با تأکید بر اینکه رادارهای پدافند هوایی کاملا هوشیار هستند و همه چیز را رصد میکنند، بیان کرد: «درحالحاضر این دستگاه بهوفور پیدا میشود و چون پروژه جدیدی است، مردم دوست دارند که از آن استفاده کنند اما این اطلاعات را ندارند که برای بهپروازدرآمدن، نیاز به مجوز دارد». او افزود: «اتفاقاتی که قبلا افتاده، از همیندست بوده بنابراین عطف به ماسبق میکنیم و میگوییم که این پرنده مربوط به مستندسازان یا محققان بوده، الان هم همین پیشبینی را میکنیم و خارج از این هیچ حدس و گمانی نداریم».
دفعه قبل
این دومینبار در یک ماه اخیر است که پدافند هوایی در تهران فعال میشود؛ سوم دیماه جاری هم یک کوآدکوپتر وارد محدوده پروازممنوع تهران شد که در نتیجه آن پدافند هوایی عمل کرد و گفته شد که شیء پرنده منهدم شده است. روابطعمومی قرارگاه پدافند هوایی خاتمالانبیا(ص) ارتش در بیانیهای اعلام کرد: «پس از بررسیهای بهعملآمده این پرنده یک فروند «کوآدکوپتر» بود که معمولا برای مصارف فیلمبرداری و عکاسی مورد استفاده قرار گرفته و در پرواز فوق نیز در جهت ساخت یک مستند مورد استفاده قرار گرفته بود». دفعه قبل بحثی هم پیش آمد که برخی مقامات گفتند شیء پرنده متعلق به صداوسیما بوده ولی صداوسیما تعلق این شیء به خود را رد کرده بود؛ اما اینبار تا لحظه تنظیم این گزارش، خبری قطعی از هدایتکننده و مسئول این شیء پرنده منتشر نشدهاست.