سرلشکر سیدحسن فیروزآبادی، مشاور عالی نظامی فرمانده معظم کل قوا در گفت‌وگویی تفصیلی به بیان نقطه نظراتش پیرامون آمادگی دفاعی ایران در شب کودتای نظامی در ترکیه، خط قرمز بودن نزدیک شدن داعش تا 40 کیلومتری مرزهای ایران و تفکیک مسوولیت ستادکل و قرارگاه خاتم به دستور مقام معظم رهبری پرداخت. به گزارش خبرگزاری تسنیم، سرلشکر فیروزآبادی که تا تیر ماه سال جاری به‌عنوان رئیس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران خدمت می‌کرد در اواخر دوره خدمتش با مساله کودتای ترکیه مواجه شد.
او در پاسخ به این سوال که در آن شب با توجه به اینکه ترکیه همسایه شمالی ایران است و کودتا در آن کشور، می‌توانست بخش‌های شمال غربی ایران را نیز تحت تاثیر قرار دهد و در آن شرایط احتمالی وضعیت نیروهای مسلح به چه صورت بود، گفت که روش جاری در ستادکل نیروهای مسلح این است که به‌محض اینکه در هر مرزی تنشی ایجاد شود، بلافاصله از قرارگاه خاتم به ستادهای ارتش، سپاه و ناجا و همچنین به فرماندهان منطقه وضعیت «هوشیاری» اعلام می‌شود. مشاور عالی نظامی فرمانده معظم کل قوا با بیان اینکه در سیستم تحت امر فرماندهی کل قوا دو شبکه وجود دارد، افزود: «یک شبکه ستادی که شامل ستادهای کل نیروهاست که سیستم ستادی در سلسله مراتب فرماندهی نیست بلکه ستادها برای فرمانده کار می‌کنند و کار اداری و آمادگی را در نیروها انجام می‌دهند.»
او در ادامه گفت: «فرماندهی نیروهای مسلح تحت امر فرمانده کل قواست. در زمان حضرت امام هم ما قرارگاه خاتم را داشتیم. من خودم جانشین رئیس دولت در قرارگاه خاتم بودم، مثلا برای پدافند هوایی، قرارگاه پدافند هوایی داشتیم و آقای دکتر روحانی فرمانده قرارگاه پدافند هوایی بودند و من عضو آن پدافند بودم و کارهای پدافند غیرعامل هم انجام می‌دادیم.» سرلشکر فیروزآبادی با اشاره به اینکه قرارگاه، قرارگاه فرماندهی است، ادامه داد: «سلسله مراتب فرماندهی می‌آید به فرمانده خاتم دستور می‌دهد. در شرایطی که سپاه و ارتش عمل کنند به فرماندهان ارتش و سپاه و ناجا (نیروی انتظامی) دستور می‌دهد.»
تفکیک مسوولیت ستاد کل و قرارگاه خاتم
رئیس پیشین ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران در ادامه با اشاره به اینکه در زمان خدمت ایشان، مسوولیت ستادکل و قرارگاه خاتم هر دو با او بود، تاکید کرد: «اکنون فرمانده معظم کل قوا تصمیم گرفتند مسوولیت‌های این دو را از هم جدا کنند و براساس این تدبیر، آقای باقری رئیس ستادکل نیروهای مسلح و آقای رشید فرمانده قرارگاه خاتم شدند که در زمان جنگ و بحران فرمانده قرارگاه خاتم اولی‌تر است اما در زمان عادی رئیس ستادکل نیروهای مسلح، ارشد نظامی در کشور است.» سرلشکر فیروزآبادی افزود: «قرارگاه خاتم بحث فرماندهی بحران و جنگ را به‌عهده دارد. در زمان بنده مسوولیت هر دو با من بود، یعنی هم رئیس ستادکل نیروهای مسلح بودم و هم جانشین فرمانده کل قوا در قرارگاه خاتم یا به‌عبارتی فرمانده قرارگاه خاتم بودم. چون یک نفر نمی‌تواند چندجور دستور بدهد، بنابراین با عنوان رئیس ستادکل، دستورات را ابلاغ می‌کردم، منتها دستورات مربوط به قرارگاه به قرارگاه و دستورات مربوط به ستاد، به ستادکل ابلاغ می‌شد، یعنی کار هر دو جدا بود. اما الان مسوولان این دو، دو اسم دارند؛ ستادکل، کارهای ستادکل که مسوولیتش با سردار باقری است و قرارگاه هم کارهای قرارگاهی که مسوولیتش با سردار رشید است. آقا تصمیم گرفتند این کار را انجام دهند و رئیس و فرمانده را جدا کنند، بنابراین سردار باقری شد رئیس ستادکل نیروهای مسلح و سردار رشید هم فرمانده قرارگاه خاتم.»
بالاترین مقام نظامی کشور
او در ادامه در پاسخ به این پرسش که با توجه به اینکه مسوولان ستادکل و قرارگاه خاتم از هم جدا شد‌ه‌اند و با در نظر گرفتن مسوولیت‌های مهم قرارگاه خاتم، هم‌اکنون بالاترین مقام نظامی کشور کیست، تاکید کرد: «این را فرمانده معظم کل قوا تعیین می‌کنند. در شرایط عادی رئیس ستادکل اولی‌تر است ولی در شرایط جنگ و بحرانی و اجرای عملیات نظامی فرمانده قرارگاه خاتم. الان در ساختار جدید اینها هم‌ردیف تعریف شده و با یک خط‌چین به هم وصل شدند، چون ستاد الان در قرارگاه خاتم هم هست، چرا که اولویت‌ها را قرارگاه خاتم تعیین می‌کند و ستاد باید از نظر اداری و آمادگی در نیروها این اولویت‌ها را دنبال کند.» این مقام نظامی کشور افزود: «بنابراین این دو، همتراز هم هستند و با خط‌چین به هم وصل شدند و اقتضائات زمانی تعیین می‌کند که چه‌کسی ارشد است. الان ارشد نیروهای مسلح، رئیس ستادکل نیروهای مسلح آقای سرلشکر باقری است.»
شب کودتای ترکیه
سرلشکر فیروزآبادی در بخش دیگری از سخنانش به تشریح فضای کشور در شب کودتای نافرجام نظامی در ترکیه پرداخت و با بیان اینکه به نیروها اعلام هوشیاری شده و مراقبت‌هایی نیز صورت گرفته بود، ادامه داد: «منتهی ما تهدیدی از آن جانب احساس نمی‌کردیم. خطری که وجود داشت این بود که ممکن بود یکی از آن جنگنده‌ها مسیرش را اشتباهی به‌سمت ایران سوق دهد یا به‌سمت کشورمان فرار کند، یا مثلا یگانی وقتی ببیند سلسله‌مراتب فرماندهی‌اش مختل شده دست به اقدام ناخواسته بزند، اینها خطراتی بودند که ممکن بود در صورت بی‌دقتی، متوجه کشورمان شود. نباید می‌گفتیم «دعوا آنجاست (ترکیه) و به ما چه ربطی دارد.» خیر، این‌گونه نبوده و نیست. بنابراین یگان‌های مستقر در مرز و یگان‌های پشتیبان در آن شرایط در حال هوشیاری بودند که بتوانند مراقبت کنند.» رئیس پیشین ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به این سوال که آیا اعلام هوشیاری در منطقه شمال غرب کشور وجود داشت، گفت: «اعلام هوشیاری در بیشتر مناطق کشور بود. حاشیه دفاعی با حاشیه مرزی فرق می‌کند، حتی باید تا خانقین و سومار هم مراقبت می‌شد. کودتای ترکیه تهدیدی برای ما از نظر نظامی نداشت، بلکه اقدامات در جهت جلوگیری از انتقال حوادث ناخواسته به‌سمت ایران بود و ممکن بود رخ بدهد.»
مرزهای ترکیه را امن می‌دانیم
همچنین سرلشکر فیروزآبادی در پاسخ به پرسش خبرنگار تسنیم که از او پرسید آیا با هدف اینکه خطری از جانب ترکیه و کودتا به داخل کشور و مرزها نیاید، برای فرامرزها هم پیش‌بینی خاصی کرده بودید، تاکید کرد: «ما برای فرامرزهایمان در ترکیه نه چیزی پیش‌بینی کردیم و نه می‌کنیم. ما مرزهای ترکیه را امن می‌دانیم و مسائل مربوط به آن در سطح امنیتی تنظیم می‌شود، حتی زمانی که بین ترکیه و کردها جنگی شروع می‌شود، هیچ‌وقت در داخل خاک ترکیه کاری انجام ندادیم؛ فقط مراقبت کردیم تا از آن سمت داخل کشورمان چیزی نیاید. ما امنیت مردم خودمان را درنظر می‌گیریم نه اینکه در داخل ترکیه کاری کنیم.»
تهدیدات ایذایی داخل ترکیه
از سوی دیگر مشاور عالی نظامی فرمانده معظم کل قوا با بیان اینکه ترکیه در داخل، سیستم مقتدری دارد، افزود: «ما تنها از داخل ترکیه تهدیدات ایذایی داریم، آن هم از طریق گروهک‌ها. البته این تهدیدات فعلا خاموش هستند. هر وقت ترکیه هم فعال شود که آنجا را امن کند، برای ما هم امن می‌شود، ولی وقتی آن منطقه از دست ترکیه خارج می‌شود گروهک‌های مشابه از این فرصت استفاده می‌کنند و اقدامات ایذایی انجام می‌دهند که آن‌وقت ما فعال می‌شویم و در مرزها جلوی آنها را می‌گیریم.» سرلشکر فیروزآبادی همچنین این تحلیل را که احتمال داشت در شب کودتا، رجب طیب اردوغان ترکیه را ترک کند و به ایران بیاید یا اینکه اگر کودتا آنجا پیروز شد او به‌سمت ایران فرار کند، به همین دلیل جنگنده‌های ایرانی آن شب تا صبح عملیات پرواز در آسمان داشتند، تکذیب کرد و آن را مغایر با واقعیات دانست.
خط قرمز 40 کیلومتری ایران
در ادامه این گفت‌وگو مشاور عالی نظامی فرمانده معظم کل قوا به بیان موضوعاتی پیرامون نزدیک شدن داعش به 40 کیلومتری مرزهای ایران پرداخت. او درباره صحت و سقم مسائلی همچون نزدیک شدن داعش به نزدیکی مرزهای ایران و انجام نگرفتن هیچ حرکتی از سوی ایران و همچنین این مساله که رسانه‌های عربی مدعی شده بودند که ایران برای مقابله با داعش در عراق قرارگاه نظامی دارد، توضیح داد: «آن قرارگاه مربوط به قبل از بحث جلو آمدن تکفیری‌ها بود. قضیه آن نیز این بود که هر سیستم نظامی اطلاعات خارجی دارد. اطلاعات خارجی هم می‌رود در منطقه هدف اطلاعات جمع‌آوری می‌کند، حالا یا از زمین می‌رود یا از هوا یا از درون وسایل الکترونیکی ارتباطی می‌رود و اطلاعات زمین دشمن را جمع‌آوری می‌کند. ما الان چگونه می‌دانیم که داعشی‌ها چه‌کار می‌کنند، یا آمریکایی‌ها با داعش چه‌کار می‌کنند که مدام آن را افشا می‌کنیم؛ از طریق همین جمع‌آوری اطلاعات در مقصد.»او ادامه داد: «در ابتدا وقتی دستور (جمع‌آوری اطلاعات) صادر شد که اقداماتی را برای آمادگی در مرزها انجام دهند، ارتش و سپاه اقداماتی را در این راستا انجام دادند، بر این اساس کارهای اطلاعاتی مرزها انجام گرفته بود، نه اینکه بالگردی یا وسیله نظامی به آن سمت برود، این‌طور نبود. در حد همان ارتباط اطلاعاتی بود. برخی‌ها عنوان میکردند که ما دخالت کردیم، خیر، این‌طور نبود و اتفاقی نیفتاده بود.»
سرلشکر فیروزآبادی در این گفت‌وگو با اشاره به این موضوع که گفته شد در منطقه خانقین و نزدیک مرز ایران عناصری از داعش دیده شدند، توضیح داد: «آنها عملیاتی نبودند، آیا یک نفر را که به‌تنهایی به مرز 40کیلومتری بیاید، می‌زنند؟ آن چیزی را می‌زنند که یگان باشد، تجهیزات باشد، نفرات باشند نه نفر. ما داعش را در مرز 40کیلومتری زدیم، این را خودشان خوب می‌دانند، خیلی از کارهای ما رسانه‌ای نشده است، الان هم فهمیده‌اند که اگر مجددا این کار را انجام دهند، باز می‌زنیم.» این مقام نظامی تاکید کرد: «اینکه گفته شد در منطقه خانقین و نزدیک مرز ما عناصری از داعش دیده شدند آنها عملیاتی نبودند، بلکه عناصری از داعش بودند که درون قبیله‌ای که صدام از زمان قدیم از عرب‌های وابسته به خود به آن منطقه آورده بود، رفت و آمد میکردند که وقتی آمادگی این سمت مرزها را دیدند آن مساله حل شد و دیگر کسی جلو نیامد.» همچنین او در پاسخ به این سوال که آیا مواجهه‌ای با داعشی‌ها صورت گرفت یا خیر، گفت: «ببینید تکفیری‌ها در شمال عراق عقبه داشتند، تا نزدیکی‌های بغداد آمدند و از سه سمت شرق، غرب و شمال، بغداد را به محاصره درآوردند.
نقطه شرقی به‌سمت ایران بود. جاده‌ها و شهرهای شرق بغداد عقبه‌اش به 40کیلومتری ایران می‌رسید و آن تعبیر هم برای این بود که اگر داعش به 40کیلومتری مرز ایران رسید ما می‌زنیم و ما این کار را کردیم و آنها را آنجا زدیم، یعنی زمانی که آنها به هر نیتی وقتی به مرز نزدیک شدند ما روی مرز 40کیلومتری آنها را زدیم.» مشاور عالی نظامی فرمانده معظم کل قوا تاکید کرد که پس از آن داعشی‌ها فهمیدند مرز 40کیلومتری که ما تعیین کردیم جدی است و به‌قوت خود باقی است بنابراین هر وقت داعش از آن خط قرمز عبور کند ما می‌زنیم و این برای داعش هم ثابت شده است.