وعده‌ سیف برای کاهش نرخ ارز تا چه حد جدی است؟

 این در حالی است که از امروز سنای آمریکا مجدداً فعالیت خود را آغاز کرد و با بازگشت سناتورها به «کاپیتال هیل» موضوع تحریم های ایران مجدداً در مرکز توجهات واقع خواهد شد. 

 امروز ولی الله سیف رئیس کل بانک مرکزی در حاشیه همایش بانکداری الکترونیک اعلام کرده است که : بازار ارز طی روزهای آینده روند باثبات بیشتری را به خود خواهد دید و حتی شاهد سیر نزولی در بازار آزاد خواهیم بود. وی اشاره کرده است: در آینده بعد از دیدن علائم رشد اقتصادی کاهش تدریجی نرخ دلار در بازار ادامه خواهد داشت. سیف همچنین با اشاره به توافق ژنو اعلام کرده: از ۲۰ ژانویه به بعد توافق ژنو علمیاتی می شود و گشایش ارزی صورت می گیرد. 

اما ولی الله سیف در حالی سخن از عملیاتی شدن توافقات از ۲۰ ژانویه میگوید که امروز یعنی ژانویه سنای آمریکا به فعالیت خود بعد از تعطیلات سال نو میلادی ادامه خواهد داد و با بازگشت سناتورهای آمریکایی به «کاپیتال هیل» مجدداً موضوع طرح تحریم های ایران در دستور کار سناتورهای ضد ایرانی در سنا قرار خواهد گرفت. طرحی که بر اساس آن دولت اوباما خق کاهش تحریم های ایران را نخواهد داشت مگر آنکه ایران با ۵ + ۱ به یک توافق بلند مدت دست یابد که مستلزم برچیده شدن تمامی زیرساختهای هسته ای ایران خواهد بود. هرچند باراک اوباما به صراحت اعلام کرده است که در صورت تصویب چنین طرحی در سنا آن را وتو خواهد کرد؛ و علیرغم آنکه بسیاری از سناتورهای آمریکایی به ویژه تعدادی از روسای کمیته های کلیدی سنا همچون کمیته بانکی به مخالفت با این طرح پرداخته اند؛ اما واقعیت آن است که رابرت منندز و مارک کرک؛ از طراحان این سند به شدت به دنبال تصویب آن در سنا هستند و با أغاز به کار سنا از امروز؛ مجدداً بحثها پیرامون این طرح بالا خواهد گرفت که خود میتواند منجر به ایجاد تاثیراتی در سیاست خارجی ایران و غرب و همچنین ایجاد تحولاتی در بازار داخلی کشور شود. 

از سوی دیگر در حالی ولی الله سیف سخن از گشایش ارزی تا دو هفته آینده گفته است که هنوز در خصوص میزان ارزی که قرار است از بابت توافقات ژنو راهی اقتصاد کشور شود – از آزاد سازی برخی از دارایی‌های بلوکه شده و همچنین بخشی از درآمد فروش نفت – حرف و حدیث بسیار است و ارقام متفاوتی در این باب مطرح شده است. از سوی دیگر موضوع نرخ ارز و کاهش یا افزایش آن بدون شک تنها تابعی از گشایشهای ارزی نیست و هرچند بخش اعظمی از نوسانات نرخ ارز به این موضوع وابسته است اما بخشی نیز تابع سیاستهایی دولت و به ویژه بانک مرکزی است. این امر را زمانی باید بهتر درک کرد که نرخ ارز در بودجه سال آینده را ملاک سنجش قرار داد. نرخ ۲۶۵۰ تومانی که مبنا و هدف دولت برای تک نرخی کردن ارز است و نگاهی به آن منظور مستتر در پس سخنان سیف را مشخص میسازد. 

به عبارتی دیگر درحالی که تا کنون ولی الله سیف به درستی از کاهش بی علت نرخ ارز انتقاد میکرد؛ اما اکنون خود وعده کاهش نرخ ارز را از حدود دو هفته دیگر میدهد تا فضا را برای حرکت آرام دولت و اقتصاد در راستای نرخ مبنای بودجه سال آینده فراهم کند. تک نرخی کردن ارز روی مرز ۲۶۵۰ تومان برای سیف و دولت حکم یک آزمون سخت در سال آینده را دارد که مردود شدن در آن میتواند هزینه‌های سنگین اقتصادی و سیاسی برای دولت روحانی در پی داشته باشد. لذا اکنون سیف هیچ ابایی از آن ندارد که خود وعده گشایش ارزی را برای سوق دادن بازار به سمت کاهش نرخ ارز بدهد و بر خلاف آنچه تاکنون عنوان میکرد اشاراتی صریح و هدف دار داشته باشد. به هر حال هرچند و بدون شک اجرایی شدن کامل مفاد توافق ژنو میتواند اثرات مثبتی چه به لحاظ روانی و چه به لحاظ عملیاتی در بازار و اقتصاد کشور داشته باشد اما شواهد و قراین موجود حاکی از آن است که برای پیش‌بینی در خصوص این اثرات و زمان آن‌ها نباید چندان عجله کرد.