شهرنشینی در ترکیه نیز همچون دیگر کشورهای جهان، در حال افزایش است. مهاجرت به شهرها و زندگی در آپارتمانهای حداکثر صد مترمربعی، حالا بخشی از فرهنگ این مردم شده است خانههایی که از محدوده قیمتی 30 هزار دلار شروع شده و به بیش از صد هزار دلار هم میرسند و در برابر بسیاری از روستاییان تازهوارد به شهرها، خودنمایی میکنند.
بیش از 65 درصد از ساکنان شهرهای کوچک ترکیه، مالک خانههای خود بوده و به دلیل قیمت نسبتا پایین مسکن، قادر به خریدند و فقط 35 درصد از آنها اجارهنشین هستند اما بیش از نیمی از ترکیههایی که در شهرهای بزرگ زندگی میکنند، قادر به خرید نبوده و اجارهنشینی را ترجیح میدهند. متوسط اجارهبها در شهرهای بزرگ این کشور، 513 دلار در ماه است؛ مبلغی که برای تعداد زیادی از افراد اجارهنشین چندان هم بهصرفه نبوده و حسرت خرید خانه را در دل بسیاری از آنها گذاشته و شاید یکی از علل مهمی که ترکیهایها را از خرید مسکن ناتوان کرده، خدمات مالی و وامهایی است که بازپرداخت آنها هزینههای بیشتری را در مقایسه با آلمان، فرانسه و دیگر کشورهای اروپایی دارد.
در ترکیه وام مسکن عموما از طریق تعدادی از بانکها و از طریق وثیقه ملک خریداریشده اعطا میشود. معمولا مبلغ وام حداکثر 50درصد بهای ملک و مدت بازپرداخت آن 10 سال با بهره هشت تا 10 درصد است؛ به اینترتیب مجموع کل سود و بدهیهای فرد نباید بیش از 35 درصد درآمد خالص فرد باشد که این قانون در انگلیس هم وجود دارد و در ضمن برای دریافت وام مسکن در ترکیه باید منبع درآمد ثابت داشت.
در برخی از بانکهای ترکیه، شرایط خاصی برای اعطای وام در نظر طراحی شده است. در این نوع بانکها، دو نوع وام مسکن ارائه میشود؛ «وام مسکن معوق» و «اجاره به خود مالکین». در این دو روش، افراد متقاضی نیازی به سپردههای اولیه بزرگ ندارند. در «وام مسکن معوق»، بانک، ملک را خریده و با قیمت بالاتر دوباره آن را به مالک قبلی میفروشد؛ خریدار نیز باید 20 درصد از هزینه خانه را در ابتدا پرداخت کرده و مابقی آن را هر ماه به صورت قسطی پرداخت کند.
در روش «اجاره به مالکین»، بانک، ملک را خریده و سپس آن را به مالک قبلی اجاره میدهد. افراد باید مبلغ اقساط را هر ماه پرداخت کنند و پس از اتمام بدهی خود به بانک میتوانند مالک خانهای باشند که از بانک اجاره کرده بودند اما علاوهبر دو روش ذکرشده که فقط از سوی برخی از بانکهای این کشور فراهم میشوند، بانکهای محلی نیز میتوانند در تأمین مالی خریداران، خدمات مالی خوبی را ارائه دهند اما اینبار با شرایط کمی سختتر افراد متقاضی وام مسکن از این بانکهای خصوصی باید به زبان ترکیه مسلط باشند، در غیراینصورت استفاده از وامهای ارائهشده از سوی این بانکها تقریبا غیرممکن خواهد بود. یکی از تسهیلات این بانکها برای خریداران دیگر کشورها، ارائه شعبههایی در کشورهای اروپایی است؛ متقاضیان اروپایی برای خرید مسکن و استفاده از وامهای بانکهای خصوصی ترکیه میتوانند با مراجعه به شعبههای بانکهای ترکیه در کشور خودشان، با چندین کارشناس مشورت کرده و بهراحتی از وامهای ارائهشده آنها استفاده کنند. «آیسبانک»، یکی از همین انواع است؛ این بانک در آلمان، هلند، فرانسه و سوئیس نیز شعبه دارد و افراد متقاضی را در تأمین مالی برای خرید مسکن در ترکیه یاری میکند.
منبع: سایت بانک مرکزی ترکیه