روز گذشته برای چندمین بار طی ماه‌های اخیر بحث تغییر در تعطیلات آخر هفته ایران مطرح شد. طرح این موضوع که بنا به گفته اعضای کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی تهران به دولت ارائه می‌شود، نیازمند تصویب مجلس است. تغییر در تعطیلات در هفته‌های اخیر آن‌قدر اهمیت یافته است که حتی علی مطهری نایب‌رئیس مجلس به آن واکنش نشان داده و عنوان کرده است دولت باید آن را به صورت لایحه به مجلس تقدیم کند.
ارتباط با بازارهای جهانی و استفاده از ظرفیت‌های بیشتر این بازار، دلیل اصلی تلاش برای تغییر تعطیلات آخر هفته است. هم‌اکنون بسیاری از بانک‌ها و موسسات ایرانی، روزهای پنجشنبه و جمعه تعطیل هستند و بیشتر بازارهای جهانی روزهای شنبه و یکشنبه، و به این ترتیب برای انجام معاملات و داد و ستدها تقریبا چهار روز مفید هر هفته از دست می‌رود و همه اتفاقات باید در سه روز باقی مانده صورت بگیرد، اما با جا‌به‌جایی یکی از دو روز تعطیلی از پنجشنبه به شنبه، حداقل یک روز کاری مفید دیگر برای ارتباط با بازارهای جهانی ایجاد می‌شود. این طرح البته موافقان و مخالفانی هم دارد.
بی‌شک تجار و بازرگانان و شرکت‌ها و موسساتی که با بازارهای جهانی در ارتباط هستند، از این طرح به شدت استقبال کرده و می‌کنند، اما مخالفان این طرح هم برای خود استدلالاتی دارند. برخی بر این باورند با تغییر تعطیلی از پنجشنبه به شنبه، هرچند روی کاغذ دو روز تعطیلی داریم، اما عملا سه روز تعطیلی در کشور وجود دارد و به این ترتیب، ضرر این کار از سودش بیشتر است. عده‌ای دیگر با استناد به آداب دینی، روز پنجشنبه را روز زیارت اهل قبور می‌دانند و همین مساله را فضیلت تعطیلی پنجشنبه بر شنبه می‌دانند. طرح تعطیلی آخرهفته مدت‌هاست که از مطالبات فعالان کسب و کار، کارمندان و کارفرمایان است؛ طرحی که به اعتقاد کارشناسان میتواند اثرات مهمی در رشد بخش های مختلف اقتصاد اعم از گردشگری داشته باشد.
پنجشنبه یا شنبه؟
طرح تغییر تعطیلات به اشکال مختلف ارائه می‌شود؛ برخی به تعطیلی پنج شنبه‌ها در کنار جمعه‌ها و برخی دیگر به تعطیل کردن شنبه‌ها و جمعه‌ها اشاره می‌کنند. اما کدام پیشنهاد صحیح‌تر است؟ به باور غالب کارشناسان، تعطیلی پنج شنبه‌ها سبب می‌شود ارتباط کاری بخش‌های اقتصادی کشور به مدت چهار روز با دنیا قطع شود و این وضعیت هزینه‌های زیادی را به اقتصاد کشور تحمیل می‌کند. بدیهی است در شرایط کنونی که هدف‌گذاری‌های کلان توسعه کشور بر مبنای گسترش روابط با جهان خارج است، تغییر تعطیلات میتواند بسیار موثر واقع شود. گرچه تعطیلی دو روز در هفته ما را یک گام به جهانی‌شدن نزدیک می‌کند، اما در صورتی که این اتفاق با دلایلی که برای همگان روشن است واقع نشود و زیرساخت‌های فرهنگی و اجتماعی آن فراهم نباشد، تغییری ظاهری و صوری است که اجرای آن هزینه‌های زیادی را به دنبال دارد.
فعالان کسب و کار معتقدند تعطیلی دو روز آخر هفته زمانی معنا پیدا می‌کند و به عنوان یک ضرورت مطرح می‌شود که شاخص‌های اقتصادی ما را ارتقا دهد و باعث رشد و توسعه پایدار شود. در صورتی که این اتفاق، ظاهری و صوری باشد و به رشد و توسعه پایدار اقتصادی ایران منجر نشود، به دلیل کاهش روزهای مفید کاری در هفته مانعی برای روند رو به جلوی تحول اقتصادی کشور به شمار می‌رود. از سوی دیگر همان طور که اشاره شد موافقان طرح ساماندهی تعطیلات معطوف به تعطیلی دو روز آخر هفته، دلایلی را برای تاکید بر لزوم پیگیری و اجرای این طرح بر می‌شمرند که کاهش ترافیک و آلودگی هوا، توزیع سفرهای داخلی و نیز کاهش مصرف انرژی از آن دسته اند.
در واقع افزایش اوقات فراغت بازده کاری کارکنان را افزایش داده و نه تنها هزینه‌های ظاهری یک روز تعطیلی بیشتر را جبران می‌کند، بلکه در مجموع با کاهش استهلاک ایجاد شده در محیط‌های کاری و کاهش مصرف انرژی، ارزش افزوده بیشتری را نصیب اقتصاد کشور می‌کند. این در حالی است که در صورت تعطیل شدن پنجشنبه به جای شنبه، علاوه بر اینکه در عمل چندان اثر مثبتی را برای رشد و توسعه اقتصادی کشور شاهد نیستیم که با ایجاد وقفه یک روزه دیگر در ارتباط با تعاملات جهانی، هزینه‌های هنگفتی را نیز متحمل می‌شویم. به همین دلایل، روز گذشته برای چندمین بار طی ماه‌های اخیر بحث تغییر در تعطیلات آخر هفته ایران مطرح شد. باید توجه داشت که اگر مقدمات این طرح هم مانند بسیاری از طرح های گذشته فراهم نشود، نه تنها موجب پیشرفت اقتصادی نمی‌شود، بلکه مشکلاتی نیز به وجود می‌آورد.
طرح تغییر تعطیلات به دولت رفت
روز گذشته معاون وزیر صنعت از ارائه پیشنهاد طرح تغییر تعطیلات آخرهفته به منظور افزایش تعاملات تجاری ایران با دنیا خبرداد و گفت: تجارت محروم از چهار روز کاری است و در سه روز دیگر هم اختلاف افق وجود دارد. به گزارش مهر، ولی ا... افخمی‌راد اظهار داشت: به دلیل اینکه تعطیلات آخر هفته در ایران را روزهای پنجشنبه و جمعه تشکیل می‌دهند و سایر کشورهای دنیا نیز شنبه و یکشنبه را تعطیل هستند، عملا در امر تجارت خارجی، چهار روز در هفته را بدون داشتن کوچک‌ترین فرصتی برای کار با دنیا سپری می‌کنیم که بر این اساس ضرر و زیانی که متوجه صادرکنندگان و تجار کشور است، آمارهای تجارت خارجی را نیز دچار مشکل می‌کند. معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت افزود: حتی در سه روز باقیمانده از هفته نیز که به صورت کامل، فرصت کار کردن با اروپایی‌ها وجود دارد، به دلیل اختلاف افق، برخی ساعات را از دست می‌دهیم و نمی‌توانیم با خارجی‌ها تماسی داشته باشیم، بنابراین در طرحی که وزارت صنعت، معدن و تجارت به دولت ارائه کرده است، درخواست کردیم تا تغییر تعطیلات صورت گیرد و به تجارت خارجی کشور کمک کند.
* آرمان- حجت صالحی