«فدریکا موگرینی»، با صدور بیانیه‌ای از الحاق جمهوری اسلامی ایران به سازمان جهانی تجارت حمایت کرد. این اقدام مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، پس از آن انجام شد که هیأت اقتصادی و گمرکی این اتحادیه پس از سفر به تهران و دیدار و گفت‌وگو با برخی از مسئولان اقتصادی کشورمان، به اروپا بازگشت.
بیانیه حمایتی اتحادیه اروپا برای الحاق ایران در سازمان جهانی تجارت، در حالی صادر می‌شود که ایران از حدود 20 سال پیش متقاضی عضویت در این سازمان بوده و اتحادیه اروپا نیز اغلب از همراهان آمریکا در مخالفت صریح با این عضویت بوده است.
هیأت اقتصادی و گمرکی اتحادیه اروپا که برای بررسی راه‌های توسعه همکاری‌های اقتصادی و آغاز همکاری‌های گمرکی به ایران سفر کرده بود، به سرپرستی «اریک مامر»، مدیر اداره رقابت‌پذیری اتحادیه اروپا و 9 نفر از مدیران اقتصادی این اتحادیه، ازجمله خوزه لوئیس فرناندز رانز، مدیر گمرک و مالیات اتحادیه اروپا (TAXUD)، با مسئولان سازمان توسعه تجارت، سازمان سرمایه‌گذاری، بانک مرکزی و سازمان گمرک جمهوری اسلامی ایران ملاقات کرد. به نظر می‌رسد در جریان این سفر، نوعی اعتمادسازی از سوی ایران درباره مسائل اقتصادی ایجاد شده که نشانه‌های آن در بیانیه موگرینی بازتاب یافته است. به گزارش روابط‌عمومی گمرک ایران، در ملاقات این هیأت با مسئولان سازمان گمرک ایران، مدیر اداره رقابت‌پذیری اتحادیه اروپا از آمادگی برای گسترش همکاری‌ها بین ایران و اتحادیه اروپا در تمام زمینه‌ها ازجمله امور گمرکی، خبر داده است. طبق گفته «مامر»، سفر هیأت اتحادیه اروپا در ادامه دیدار ماه آوریل فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی این اتحادیه و هیأت هفت‌نفره همراه او از تهران انجام شده است.
حمایت از ایران برای حضور در جمع‌های تأثیرگذار
حدود 20 سال می‌شود كه ایران خواهان عضويت در سازمان جهاني تجارت است و چندسالی هم به عنوان عضو ناظر در جلسات این سازمان شرکت می‌کند اما همیشه مخالفت‌هایی برای عضویت ایران در این سازمان وجود داشته و این خواسته محقق نشده است.
رئیس سابق اتاق بازرگانی تهران، بیانیه موگرینی، مبنی بر حمایت از الحاق ایران به سازمان جهانی تجارت آن‌هم پس از بازگشت هیأت اقتصادی اروپا از ایران را نشانه آمادگی جامعه اروپایی برای به‌رسمیت‌شناختن حقوق حقه ایران عنوان کرد. تصور محمدرضا بهزادیان این است که بعد از اقدام ارزشمند دولت یازدهم و تلاش‌های محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان، در به‌سامان‌رساندن توافق هسته‌ای، جامعه بین‌الملل، به‌ویژه اتحادیه اروپا، آمادگی لازم را برای پذیرفتن ایران در جمع‌های تأثیرگذار بر اقتصاد جهانی پیدا کرده است تا جایی که حتی تمایل دارد در نقش حامی ظاهر شود و روند این کار را تسریع کند.
او تصریح می‌کند که طبیعتا حضور ایران در سازمان جهانی تجارت و اجتماعاتی از این دست، نیازمند عزم طرف دوم، یعنی دولت و حاکمیت جمهوری اسلامی ایران نیز هست و بدون این عزم، حتی حمایت‌ها نیز راهگشا نخواهند بود. بهزادیان می‌گوید متأسفانه بسیاری مواقع، در روابط اقتصادی وزراتخانه‌های اقتصادی و حتی فعالان اقتصادی بخش خصوصی با همتایان خارجی، این همت و عزم دیده نمی‌شود و همین مسئله کار را برای بهره‌برداری از چنین حمایت‌هایی سخت می‌کند.
تلاش برای بریدن از جامعه جهانی در دولت‌های نهم و دهم
به گفته او، با وجود اینکه از زمان روی‌کار‌آمدن دولت اصلاحات، بحث پیوستن ایران به سازمان جهانی تجارت شروع شد و ما حتی توانستیم به عنوان عضو ناظر در جلسات این سازمان وارد شویم، اما کسانی که در ابتدای این بحث در دولت‌های هفتم و هشتم مسئولیت این کار را بر عهده داشتند، عملا درگیر مباحث کلامی بودند و کمتر مهلت انجام کارهای عملی را پیدا کردند. رئیس سابق اتاق بازرگانی تهران می‌افزاید: دولت‌های نهم و دهم هم که کلا با این مبانی بیگانه بودند و تلاشی اگر داشتند برای بریدن از جامعه جهانی بود نه پیوستن به آن؛ اما حالا زمان پیوستن ما به نظام تعرفه‌های جهانی رسیده است؛ گرچه متأسفانه به نظر می‌رسد نه در دولت و حاکمیت، نه در بخش خصوصی اقتصاد و نه حتی در اتاق بازرگانی، عزمي جدی برای مبارزه با مسائلی که زمینه‌ساز این الحاق قلمداد می‌شوند، وجود ندارد. بهزادیان ادامه می‌دهد: نفس الحاق به سازمان جهانی تجارت، نیازمند شفاف‌سازی در اقتصاد و جلوگیری از رانت است اما اقتصاد ما به‌قدری غیرشفاف است و در گوشه‌و‌کنار آن اختیار به دست رانت‌دارها افتاده که عملا امکان الحاق را از بین می‌برد و در دولت و حاکمیت هم هنوز پذیرش ریسک برخورد با این رانت‌ها و نبود شفافیت‌ها دیده نمی‌شود تا زمینه الحاق را فراهم کند.
اروپا در موافقت با ایران پنهان‌کاری نمی‌کند
بهزادیان با اشاره به سابقه مخالفت جدی آمریکا با پیوستن ایران به سازمان جهانی، می‌گوید: در گذشته اروپا نیز کم‌وبیش با مخالفت آمریکا همراهی می‌کرد اما اکنون به نظر می‌رسد جامعه اروپایی به موافق صددرصدی حضور ایران تبدیل شده است و در این کار پنهان‌کاری هم نمی‌کند. او معتقد است زمان پیوستن ایران به سازمان جهانی تجارت فرا رسیده است و علت حمایت‌ها و موافقتی که با حضور ما می‌شود نیز این است که قدرت‌های جهانی می‌دانند وقت توسعه و پیشرفت اقتصاد ایران فرا رسیده و اگر اقتصاد ایران ساخته شود، با توجه به اثرگذاری این کشور، می‌تواند به شکوفایی و توسعه دیگر کشورهای منطقه نیز کمک کند.
قبول سهم ایران در تجارت جهانی
رئیس خانه اقتصاد ایران نیز بیانیه مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا در حمایت از الحاق ایران به سازمان جهانی تجارت را یکی از ثمرات برجام می‌داند و تصریح می‌کند: این بیانیه یعنی جامعه بین‌الملل قبول کرده است که ایران می‌تواند سهم خود را در تجارت جهانی و بلوک‌های اقتصادی جهان داشته باشد. ابرهیم جمیلی، می‌گوید: بیانیه اتحادیه اروپا می‌تواند متضمن این معنا نیز باشد که این اتحادیه، دقیقا پیشنهاددهنده ورود ما به سازمان جهانی تجارت است و اگر آمریکا تاکنون به‌صراحت مخالفت می‌کرد و دیگران هم کم‌وبیش با او موافق بودند، حالا دیگر نمی‌تواند با آن صراحت مخالفت کند چراکه شرکای آمریکا طالب حضور ایران هستند.
راهگشای مشکلات حوزه بانکی
این عضو اتاق بازرگانی ایران معتقد است پشتیبانی قوی اتحادیه اروپا از ایران در حوزه‌های اقتصادی، می‌تواند راهگشای مشکلات ایران در حوزه ارتباطات بانکی و مبادلات پولی نیز باشد. جمیلی درباره اهمیت حمایت اتحادیه اروپا از ایران برای حضور در WTO تصریح می‌کند: ما با این حمایت‌ها می‌توانیم وارد سازمانی شویم که تجارت خارجی ما را تقویت می‌کند؛ علاوه بر این مصونیت‌هایی نیز برایمان ایجاد می‌کند همان‌گونه که اگر عضو بودیم، قطعا سازمان جهانی تجارت در مواجهه با تحریم‌هایی که علیه ایران وضع می‌شد، موضع‌گیری می‌کرد. او توصیه می‌کند: باید از این بیانیه استفاده کرده و تیم مذاکره‌کننده اقتصادی و سیاسی خود را برای پیگیری عضویت ایران در سازمان جهانی تجارت بفرستیم و در داخل نیز باید به توسعه زیرساخت‌های موردنیاز و روند زمینه‌سازی برای الحاق سرعت ببخشیم.
تأخیر به زیان ماست
رئیس خانه اقتصاد ایران با بیان اینکه ورود به WTO یک‌شبه و یک‌ماهه امکان‌پذیر نیست، هرگونه اتلاف زمانی و تأخیر در این الحاق را به زیان ایران قلمداد می‌کند. جمیلی می‌گوید: مخالفت اروپایی‌ها مانع بزرگی برای ورود ما بود که حالا برداشته شده؛ گرچه تاکنون در سایه مخالفت آمریکا، مخالفت دیگران چندان به چشم نمی‌آمد. او با بیان اینکه ایران باید در بلوک‌های اقتصادی دنیا جایگاه خود را کسب کند، اظهار می‌کند: جامعه جهانی نسبت به ایران ذهنیت منفی داشتند اما تجربه ثابت کرده است وقتی با طرف‌های ایرانی صحبت می‌کنند قانع شده و ذهنیت خود را اصلاح می‌کنند. به همین دلیل وقتی هیأت اقتصادی اروپایی با مسئولان ایرانی گفت‌وگو می‌کند، جانب‌داری از ایران تا حد حمایت برای الحاق را روا می‌بیند.
الحاق ایران نقطه مقابل خروج انگلیس
این عضو اتاق بازرگانی به جدایی انگلیس از اتحادیه اروپا و تبعات منفی اقتصادی آن برای اروپا و دیگر کشورها اشاره می‌کند و می‌گوید: پیوستن ایران به سازمان جهانی تجارت می‌تواند در مقیاسی جهانی، نقطه عکس جداشدن بریتانیا از اروپا باشد. به عبارتی ورود ما به جامعه جهانی نه‌تنها به زیان کسی نیست بلکه باعث منفعت کشورهای دیگر است. جمیلی با بیان اینکه تجارت جهانی زمانی منفعت دارد که همه در آن باشند، بیانیه حمایتی اروپا از الحاق ایران به سازمان تجارت جهانی را کاری قلمداد می‌کند که گرچه به نام ماست اما کام آنها را نیز برآورده می‌کند چراکه قدرت‌های بزرگ اقتصادی اروپا در توسعه روابط تجاری ایران ذی‌نفع هستند و این مهم با پیوستن ما به WTO محقق می‌شود.