در دنياي امروز دست اندركاران حمل و نقل در تلاش هستند تا بتوانند با نوسازي و تجهيز ناوگان خود سرعت آنها را بالا ببرند كه البته اين موضوع در بحث حمل و نقل هوايي نيز بيش از ساير بخش‌هاي ترابري اهميت دارد.
به گزارش ایران‌جیب به نقل از تعادل، همچنين در سال‌هاي اخير با افزايش ميزان تقاضاي حمل و نقل هوايي و نيز اهميت يافتن ارزش زمان سفر (VALUE OF TRAVEL TIME) براي افراد، دسترسي به حمل و نقل هوايي سريع و قابل تنظيم براي برخي متقاضيان آن به گونه‌يي كه فرد بتواند در كمترين زمان ممكن (حتي مطابق برنامه خويش) اما با پرداخت هزينه‌يي بيشتر به مقصد مورد نظر خود كه بعضا تحت سرويس شبكه‌هاي هوايي نيست برسد امري ضروري است. در همين خصوص بررسي و مطالعات صورت گرفته در خطوط هوايي امريكا نشان مي‌دهد كه تقاضاي سفر استفاده از تاكسي هوايي در برخي از مسيرهاي هوايي موجود (با وجود داشتن هزينه‌يي بيشتر براي استفاده‌كنندگان آن) وجود دارد و اكنون در مرحله اجرا است.
در كشور ما اما امروزه بحث خريد هواپيما و تجهيز ناوگان هوايي از يك طرف و استفاده بهينه از ظرفيت‌هاي آسمان كشور از سوي ديگر ذهن مديران هوايي را به خود جلب كرده است، در اين ميان موضوع تاكسي‌هاي هوايي (air taxi) به دليل جديد بودن و كارآيي بالاي مورد توجه قرار گرفته است. موضوع زمان براي متقاضيان
تاكسي‌هاي‌هوايي امري ضروري به نظر مي‌رسد. اينكه فرد بتواند در كمترين زمان ممكن (حتي مطابق برنامه خويش) ولي با پرداخت هزينه‌يي بيشتر به مقصد مورد نظر خود كه بعضا تحت سرويس شبكه‌هاي هوايي نيست برسد دليل اصلي شكل‌گيري تاكسي‌هاي هوايي است.
تاكسي هوايي چيست؟
ايرچارترها يا تاكسي‌هاي هوايي اصطلاحي كلي است كه براي همه نوع هواپيماهاي دربستي مورد استفاده قرار مي‌گيرد و عبارت است از استفاده از هواپيما در مسيرهاي بدون برنامه پروازي كه موجب صرفه‌جويي در هزينه و زمان شما مي‌شود.
به عنوان مثال، يك مشتري نياز به پروازي سريع و راحت دارد اما هيچ شركتي طبق برنامه پيش‌بيني شده قادر به ارائه سرويس هوايي در اين مسير نيست، در اين حالت بهترين روش تاكسي هوايي بوده كه در فرودگاه با حداقل تسهيلات مناسب مي‌تواند پروازهاي تاكسي هوايي را درخود جاي دهد. صرفه‌جويي در زمان، هزينه، استفاده از تسهيلات فرودگاهي مناسب و فرار از تشريفات فرودگاهي پروازهاي، امكان پرواز در مسيرهاي كوتاه، بين شهرستان‌هاي مختلف و...، استفاده در موقعيت‌هاي اورژانس، استفاده در موقعيت‌هاي پركاري و ذخيره كردن زمان، استفاده جهت تورهاي گردشگري و حمل آنها به هر نقطه گردشگري از جمله فوايد استفاده از ايرتاكسي‌ها هستند.
پرواز براساس تقاضا
پرواز براساس تقاضا، اصلي‌ترين و برجسته‌ترين ويژگي اين سيستم است. به عبارت ساده‌تر در اين سيستم، پروازها بر طبق تقاضاي كاربران انجام مي‌شوند. اين ويژگي، سيستم را براي جابه‌جايي مسافرين بسيار ايده‌آل مي‌كند؛ زيرا متقاضي مي‌تواند با طيّ كمترين تشريفات اداري به شركت ارائهدهنده خدمات تاكسي هوايي رجوع و با پرداخت بهاي مورد نياز، پروازي را در زمان دلخواه و از مبدأ به مقصد مطلوب درخواست كند. پرواز مورد نظر در ساعت مقرر، بدون اينكه به انتظار طولاني در سالن ترمينال فرودگاه براي چك كردن بليت صدور كارت پرواز و تحويل بار نياز باشد، به سرعت انجام شده و مسافر را از كوتاه‌ترين مسير به مقصد نهايي خواهد رساند.
از طرف ديگر، براين اساس، شركت‌هاي فعال در اين صنعت، پروازهاي خالي و بدون صرفه اقتصادي نخواهند داشت.
شايد سادهترين مثال، همين تاكسي‌هاي دربست در برابر اتوبوسهاي ساعتي است. شركت‌هاي هوايي بزرگ در حكم اتوبوسهاي بزرگي هستند كه بايد سر ساعت در ايستگاه حاضر شوند تا مسافر در صورت تمايل سوار آن شود. اين اتوبوسها حتي بدون مسافر نيز موظف به خدماترسانياند. اين نكته (تقاضامحوري)، مهم‌ترين وجه تمايز بين صنعت تاكسي‌هاي هوايي از ديگر زيرشاخه‌هاي صنعت هوايي است.
استفاده از پرنده‌هاي كوچك فوق‌سبك
پرنده‌هاي فعال در سيستم تاكسي هوايي، هواپيماهاي كوچك و كم‌ظرفيت و معمولاً مجهز به موتورهاي جت و سيستم‌هاي خودكار پرواز هستند. علت استفاده از پرنده‌هاي كوچك به همان قاعده تقاضامحوري ايرتاكسي برمي‌گردد تا – البته بسته به ميزان ظرفيت هواپيما – چنان‌چه حتي دو مسافر براي پرواز حاضر باشند، پرنده پرواز كند و اين پرواز براي طرفين توجيه اقتصادي داشته باشد.
مزيت ديگر استفاده از هواپيماهاي كوچك، قابليت برخاست و فرود در فرودگاه‌هاي كوچك و كم‌امكانات – كه توسط شركت‌هاي هواپيمايي بزرگ مورد استفاده قرار نمي‌گيرند - است كه به اين ترتيب قدرت انتخاب مشتري و مسافران را براي رسيدن به مقصد يا پرواز از مبدأ بيشتر مي‌كند و به اين ترتيب، از مسافرت‌هاي واسط جلوگيري مي‌كند.
سرعت بالاي تاكسي‌هاي هوايي
بهره‌گيري از موتورهاي جت و وزن كم سبب مي‌شود كه اين هواپيماها از سرعت مناسبي برخوردار بوده و بتوانند در مسيرهاي طولاني، صرفه‌جويي در زمان را به عنوان يكي از مزاياي برجسته تاكسي هوايي، به وجود آورند.
پرسنل كم و ارتقاي بهره‌وري
هواپيماهاي كوچك و با ظرفيت پايين، پرسنل كم‌تري نياز دارند (عموماً يك و در مواردي دو نفر براي هر پرواز به صورت مستقيم)، سوخت به مراتب كم‌تري مصرف مي‌كنند و... كه اين نكات به ارتقاي بهره‌وري و كاهش هزينه‌هاي پرواز، كمك شاياني مي‌كند. اين ويژگي‌ها، دقيقاً منطبق بر نيازها و اقتضائات صنعت تاكسي‌هاي هوايي است.
مصرف سوخت كم‌تر
مصرف سوخت در هواپيما، تابع چندمتغيره‌يي است كه مهم‌ترين موارد آن عبارت است از وزن هواپيما، نوع موتور و توان توليدي، ابعاد هواپيما و...
كمك به رونق فرودگاه‌هاي غيراقتصادي
درحال حاضر فرودگاه‌هاي زيادي در كشور وجود دارند كه به علت كمبود تعداد مسافر، پرواز برنامه‌يي در آنها وجود ندارد. اين درحالي است كه اينگونه فرودگاه‌ها در تمامي طول سال فعال هستند و سالانه بودجه فراواني صرف نگه‌داري از آنها مي‌شود. همچنين منابع مالي زيادي نيز صرف ساخت و احداث اوليه اين فرودگاه‌ها شده است. ادامه اين روند تنها زيان مالي براي كشور به همراه خواهد داشت. اين‌جاست كه سيستم تاكسي هوايي مي‌تواند به مدد آيد؛ زيرا اين مشكلات در آن مطرح نيست. پرواز با تاكسي هوايي مي‌تواند طبق تقاضاي كاربر و با وجود شش و چهار يا حتي يك نفر مسافر انجام گيرد. لذا فعاليت هواپيماهاي سبك‌وزن در قالب تاكسي هوايي، مي‌تواند خلأ موجود در ناوگان هوايي كشور را تا حدود زيادي برطرف كرده و به رونق فرودگاه‌ها به خصوص فرودگاه‌هاي كوچك و نزديك نمودن آنها به مرز سوددهي مثمرثمر باشد.
تحقق سيستم هاب و اسپوك
همان‌گونه كه ذكر شد، هواپيماهاي سبك‌وزن و كوچك داراي قابليت پرواز و فرود در فرودگاه‌هاي كوچك و بسيار كوچك را برخوردارند. بسياري از ما داراي اين تجربه هستيم كه براي مسافرت از يك مبدأ به مقصد، مقصدهاي زيادي را به عنوان واسطه برگزيده‌ايم.
سيستم «hub and spoke»، يك سيستم حمل و نقل بين فرودگاه‌هاي بزرگ و اصلي و سپس ارتباط بين فرودگاه‌هاي كوچك نزديك به هواپيماهاي بزرگ و پهن‌پيكر است.
انعطاف‌‌پذيري بيشتر در مسافرت‌هاي هوايي
هواپيماي بزرگ و متوسط موجود در ناوگان هوايي كشور در بسياري از فرودگاه‌ها، به علت مشكلات فني و عملياتي (طول باند كوتاه؛ عدم وجود دستورالعمل‌‌هاي تقرب و خروجي؛ عدم وجود تجهيزات اطفاي حريق مورد نياز هواپيماهاي بزرگ) امكان انجام نشست و برخاست را ندارند. درحالي كه هواپيماهاي سبك‌وزن (مانند تاكسي هوايي) با ابعاد و وزن كم، قابليت كنترل بالا و... مي‌توانند در بسياري از فرودگاه‌هاي كوچك نشست و برخاست كرده و در نتيجه مسيرهاي متنوع‌تري را در اختيار كاربران قرار دهند.
تاسيس شركت‌هاي هوايي كوچك
از آنجايي كه هواپيماهاي مورد استفاده در تاكسي هوايي، كوچك هستند؛ در نتيجه قيمت آنها نسبت به هواپيماهاي بزرگ و متوسط بطور قابل ملاحظه‌يي كم‌تر است.
هزينه تعمير و نگه‌داري هواپيما و قطعات آن، بيمه، عوارض فرودگاهي، مصرف سوخت و... نيز نسبت به هواپيماهاي بزرگ و متوسط، پايين‌تر است. در كل مي‌توان شركت ارائهدهنده خدمات تاكسي هوايي را با سرمايه به مراتب كم‌تري نسبت به شركت‌هاي هواپيمايي بزرگ تاسيس نمود.
و در نهايت تكميل و تقويت شركت‌هاي هوايي بزرگ و خدمات هواپيماهاي پهن‌پيكر كه موجب مي‌شود تا شركت‌ها رقابتي شده و براي جذب مشتري بيشتر خدمات بهتري ارائه كنند.