سفري با دستوركار گسترش همكاريهاي اقتصادي. كوليندا گرابار كيتاروويچ، نخستين زن و جوانترين فردي است كه تا به امروز در تاريخ كرواسي به مقام رياستجمهوري رسيده است. رييسجمهور 48 ساله كرواسي، در سالهاي جواني مسووليتهاي بزرگي را برعهده داشته است. او در ٣٥ سالگي وزير امور خارجه كرواسي شد و سه سال عهدهدار اين مسووليت بود و پس از آن، به عنوان سفير كرواسي در امريكا منصوب و يك سال بعد هم به عنوان دستيار آندرس راسموسن، دبيركل وقت ناتو انتخاب شد و در آن سمت نقشآفرين بود. كيتاروويچ در سال ٢٠١٥ به عنوان نامزد محافظهكار حزب مخالف اتحاديه دمكراتيك كرواسي در انتخاباتي بسيار فشرده و نزديك به ٩/٥٨درصد واجدين شرايط در آن شركت داشتند، به رياستجمهوري اين كشور انتخاب شد. او عصر امروز براي ديداري سه روزه، در صدر يك هيات بزرگ تجاري و اقتصادي، همراه با ٥٠ شركت كروات وارد تهران ميشود تا از صبح فردا ديدارها و رايزنيها خود را با مسوولان ايراني آغاز كند.
از دوره اصلاحات تا تجديد ديدار
كرواتها كشور جواني دارند و از منطقهاي ميآيند كه در دهههاي گذشته ناآراميهاي بسياري به خود ديده است. آنها در سال ١٩٩١ ميلادي از يوگسلاوي جدا شده و اعلام استقلال كردند. پس از اين اعلام استقلال، درگيريهاي خونين بسياري ميان كرواتها و صربها صورت گرفت كه طي آن، صد هزار نفر كشته و مجروح شدند و نتيجه آن، آواره شدن ميليونها انسانها بود. با اين حال، روابط ايران و كرواسي، روابطي قديمي است.
نخستين گامها براي توسعه روابط ميان تهران و زاگرب، در دولت اصلاحات برداشته شد و نتيجه آن سفر اين بود كه «استيپان مسيچ» رييسجمهوري سابق اين كشور در سال ٢٠٠١ به ايران بود. ١٢سال پيش نيز رييسجمهور وقت ايران در پاسخ به اين سفر به زاگرب رفت و با مقامات عالي اين كشور ديدار كرد.
با اين حال و پس از آن سفر، روابط تهران و زاگرب نيز به مانند روابط ايران با ديگر كشورهاي اروپايي شد. كاهش رفت و آمدها و تبادل هياتها ادامه داشت تا آنكه حسن روحاني در سال ٩٢ رييسجمهور ايران شد و همين مساله باعث شد تا بار ديگر، بارقه گسترش روابط ميان ايران و كرواسي شروع به درخشيدن كند. در سال ٩٢ و پس از دستيابي به توافق ژنو، هياتي تجاري از كرواسي به تهران آمد تا نخستين رايزنيها را با ايران آغاز كند. اين ديدار در سال ٩٣ نيز تكرار شد اما نخسين گام جدي براي احياي روابط ميان ايران و كرواسي با سفر معاون اول نخستوزير و وزير امور خارجه كرواسي به تهران برداشته شد. وسنا پوسيچ، در نخستين روزهاي بهمن ٩٣ به تهران آمد تا زمينهساز گسترش روابط دو كشور باشد. او در آن سفر، با محمدجواد ظريف، وزير امور خارجه ايران، حسن روحاني، رييسجمهوري ايران و ديگر مقامات عالي ايراني ديدار كرد. اين ديدار البته در حاشيه هفتادمين مجمع عمومي سازمان ملل متحد در سال ٩٤ نيز تكرار شد و او بار ديگر با محمدجواد ظريف ديدار كرد و دو وزير درخصوص روابط دوجانبه و مسائل مورد علاقه به رايزني پرداختند.
در نهايت نيز طرفين بر ادامه گفتوگوها، ارتقاي روابط دوجانبه در زمينههاي مختلف اقتصادي، فرهنگي، توريسم، دارو، حملونقل و افزايش ارتباطات پارلماني و همچنين حمايت دو كشور ايران و كرواسي از يكديگر در محافل بينالمللي تاكيد كردند. تبادل هياتهاي سياسي و تجاري و دعوت از يكديگر براي انجام سفر به كشورهاي متبوع نيز در اين ديدار مطرح شد و مورد استقبال طرفين قرار گرفت. مهر ماه سال گذشته هم رييس پارلمان كرواسي به همراه معاون اتاق بازرگاني آن كشور به اتاق ايران آمد و در گفتوگو با رييس اتاق ايران انرژي، پتروشيمي، تجهيزات پزشكي و فناوري اطلاعات را از زمينههاي مشترك همكاري عنوان كرد.
اميد به توسعه روابط با سفر خانم رييسجمهور
صادرات ايران به كرواسي در سال ٢٠١٥ با ٦١درصد كاهش نسبت به سال ٢٠١٣ به ٧٣٨ هزار دلار و واردات كرواسي به ايران در سال ٢٠١٣ با ٢٦درصد كاهش به ٦٥٥/٣ هزار دلار رسيده است. مهمترين كالاهاي صادراتي ايران به كرواسي ميوه و خشكبار، محصولات دامي، مواد پلاستيكي هستند و ايران بيشتر از همه محصولات دارويي، ماشينآلات، تجهيزات برقي و خودرو از كرواسي وارد ميكند.
با اين حال به نظر ميرسد سفر كيتاروويچ زمينهساز توسعه روابط ميان تهران و زاگرب خواهد بود. در اين راستا، يك هيات اقتصادي كه در صدر آن توميسلاو پاننيچ وزير اقتصاد، داركو هوروات وزير شركتها و اصناف، لوكا بوريلووچ رييس اتاق اقتصادي و ليوبو يوريچيچ مشاور اقتصادي رييسجمهوري قرار دارند، روز گذشته وارد تهران شدند تا يك روز قبل از ورود رييسجمهورشان، رايزنيهايشان را در تهران آغاز كنند. بر اساس برنامهاي كه اعلام شده است، روز چهارشنبه ٢٩ ارديبهشت ماه همايش اقتصادي و بازرگاني بين هياتهاي اقتصادي كرواسي و ايران در محل اتاق بازرگاني كشورمان در تهران برگزار ميشود. با اين حال، همكاري در عرصه انرژي و انتقال گاز از مهمترين موضوعات مورد رايزني در اين سفر عنوان شده است. در اين باره روزنامه «توتال كروشيا نيوز TOTal Croatia news» درباره سفر كيتارويچ به تهران نوشت: كرواسي به دنبال توسعه همكاري تجاري با ايران است. به نوشته اين روزنامه، انتظار ميرود سفر رييسجمهور كرواسي به همراه هيات بزرگي از تجار به رياست اتاق بازرگاني كرواسي موفقيتآميز باشد و به همكاري قويتر اقتصادي بين دو كشور منجر شود.