یک مدیرعامل سابق بانک با بیان اینکه تفکیک درآمد و سود بانک‌ها به مشاع و غیرمشاع نقطه انحراف بانک‌ها از ماهیت واسطه‌گری وجوه به بنگاه‌داری شد، گفت: برای بازگشت ماهیت بانک به واسطه‌گری وجوه، باید تفکیک سود به مشاع و غیرمشاع حذف شود.
یک مدیرعامل سابق بانک در گفت‌وگویی با اشاره به ساختار مالی وخیم سیستم بانکی و پرداخت سود بیش از سود عملیاتی بانک به سپرده‌گذاران که عملیات بانکی را دچار عارضه ربوی کرده است، اظهارداشت: دقیقا از زمانی که بانک مرکزی (سال 1382) بانک‌ها را مکلف به تفکیک درآمدها به مشاع و غیرمشاع کرد، بانک دیگر از حالت واسطه وجوه و وکیل سپرده‌گذار خارج شد به طوری که هم وکیل بود و هم موکل.
وی با بیان اینکه از وقتی این تفکیک در شناسایی سود به وجود آمد بانک‌ها با چنین وضعیتی مواجه شدند، افزود: با این تفکیک سود، بانک به یک بنگاه‌دار تبدیل شد که در نهایت موجب متضرر شدن کل اقتصاد کشور شد.
منشا سود در بانکداری بدون ربا سپرده‌گذار است
این مدیرعامل سابق بانک با بیان اینکه شناسایی سود مشاع و غیرمشاع بسیار سخت و غیرممکن است، گفت: با چه تحلیلی می‌توان گفت درآمد ناشی از صدور ضمانت‌نامه یا گشایش اعتبار اسنادی متعلق به بانک است و نه سپرده‌گذار؟ وقتی منشاء سود در بانک، سپرده است باید کل درآمد _ منهای حق‌الوکاله_ به سپرده‌گذار داده شود.
تفکیک سود موجب شد دارایی سهامداران بانک‌ها از کل مردم ایران بیشتر شود
وی ادامه داد: با تفکیک سود به مشاع و غیرمشاع، بانک و سهامداران آن سود ویژه‌ای که منشاء آن سپرده‌گذار بود به دست آوردند و هم‌اکنون کار به جایی رسیده که دارایی سهامداران بانک‌ها از کل مردم ایران بیشتر است.
این مدیرعامل سابق بانکی تصریح کرد: اگر رشد دارایی‌های بانک‌های خصوصی را از ابتدای تاسیس تاکنون بررسی کنید، می‌بینید که در عرض چند سال دارایی این بانک‌ها چند برابر شده است.
بالا ماندن نرخ سود هم یکی از نتایج تفکیک سود به مشاع و غیرمشاع است
وی با طرح این سوال چرا باید در بانک برای دو گروه باید سود شناسایی و منجر به افزایش نرخ سود تسهیلات اعطایی شود، اظهارداشت: وقتی بانک مجبور می‌شود به دو گروه سود بدهد، مجبور است از استفاده کنندگان تسهیلات سود بیشتر بگیرد و از طرف دیگر سپرده‌گذار با مشاهده سود دریافتی بانک از تسهیلات‌گیرنده، سود بیشتر مطالبه می‌کند.
این مدیر سابق بانکی ادامه داد: بانک در این گیر و دار وقتی می‌بیند باید از سود خود به نفع سپرده‌گذار بگذرد، برای تامین سود سهامداران به سمت بنگاه‌داری و خرید و فروش ملک می‌رود تا بتواند سود حاصله را بین سهامداران تقسیم کند.
ماهیت بانک باید به واسطه‌گری وجوه بازگردد/ سود سهامدار فقط از محل حق‌الوکاله
وی یکی از راهکارهای اصلی برای پایان دادن به نرخ‌های سود بالا را عدم تفکیک سود و درآمد به مشاع و غیرمشاع دانست و گفت: در چنین شرایطی بانک مطابق ماهیت تعریف شده در قانون بانکداری بدون ربا تنها واسطه وجوه و وکیل سپرده‌گذار خواهد شد.
وی ادامه داد: اگر بانک دوباره به ماهیت واسطه وجوه بازگردد، می‌تواند سود حاصل از تسهیلات اعطایی در قالب عقود اسلامی را پس از کسر حق‌الوکاله به سپرده‌گذار و حق‌الوکاله را به سهامدار اختصاص دهد.