قانون جدید مالیات های مستقیم از ابتدای امسال اجرایی می شود. یکی از مهمترین تغییرات قانون جدید مربوط به مالیات بر ارث است. در قانون جدید مالیات بر ارث هم نرخ ها تغییر کرده، هم نحوه محاسبه و هم زمان ارائه مالیات. جداول زیر شرایط و نرخ های مالیات بر ارث و تغییرات آن نسبت به قانون قبلی را نشان می دهد. طبق گفته رئیس سازمان امور مالیاتی قانون جدید از ابتدای امسال اجرایی می شود.
طبقات وراث چیست؟
طبق قانون (ماده 18) وراث بر حسب نسبت خانوادگی به سه طبقه تقسیم می شوند که نرخ ها و شرایط مالیات برای هر طبقه متفاوت است. این طبقات به شرح زیر است:
وراث طبقه اول که عبارتند از: پدر، مادر، زن، شوهر، اولاد و اولاد اولاد.
وراث طبقه دوم که عبارتند از: اجداد، برادر، خواهر و اولاد آنها.
وراث طبقه سوم که عبارتند از: عمو، عمه، دایی، خاله و اولاد آنها.
شرایط اخذ مالیات بر ارث:
در رابطه با شرایط اخذ مالیات در قانون جدید سید کامل تقوی نژاد مهمترین تغییر را سهولت فرآیند دانست. وی با بیان اینکه قانون جدید مالیات‌های مستقیم تغییرات بنیادینی داشته است، گفت: یکی از عمده‌ترین تغییرات قانون مالیات‌ها در بخش مالیات بر ارث می‌باشد که به منظور تکریم مودیان محترم مالیاتی و سهولت فرآیند دریافت مالیات صورت گرفته است. به گزارش پایگاه سازمان امور مالیاتی کشور وی با اشاره به اینکه در قانون سابق محاسبه مالیات بر مبنای زمان فوت متوفی بوده است که این مبنا مشکلات بسیاری ایجاد می‌کرد، افزود: با توجه به اصلاحیه اخیر قانون تا زمانی که وراث نسبت به انتقال ماترک به خود یا دیگران اقدام نکنند مالیاتی وصول نخواهد شد. بنابراین اموال و دارایی‌های متوفی با توجه به نوع و ماهیتشان صرفاً در زمان تحویل یا انتقال حسب مقررات ماده 17 قانون مشمول مالیات می‌باشد.
نرخ مالیات بر ارث در قانون قبلی از 5 تا 65 درصد
در قانون قبلی مالیات بر ارث نرخ مالیات در بازه 5 تا 65 درصد تعیین می شد. این نرخ براساس ارزش دارایی و طبقه وراث تغییر می‌کرد. جزئیات قانون قبل را می توان در جدول زیر مشاهده کرد.
نرخ مالیات در قانون جدید 2 تا 40 درصد
آنگونه که از ظاهر نرخ‌های مقرر در ماده 17 قانون جدید به دست می آید نرخ های مالیات وراث طبقه اول کاهش اساسی داشته است و همچنین نرخ‌های طبقه دوم و سوم به ترتیب معادل 2 و 4 برابر نرخ وراث طبقه اول می‌باشد که مجموعا نسبت به قانون قبل کاهش یافته است. در قانون جدید نرخ مالیات بر اساس نوع موروثه تغییر می کند:
نرخ ها برای ایرانیان مقیم خارج مشابه است. فقط در حالتی که اموال در خارج از ایران واقع باشد پس از کسر مالیات های کشور مبدا، مالیات در داخل با نرخ 25 درصد محاسبه می شود.
اهداف کلی قانون جدید چیست؟
با نگاهی گذرا به قانون جدید می توان چند نکته مهم در مورد آن را دریافت:
1- نرخ های مالیات بر ارث به طور معناداری کاهش یافته است.
2- در قانون جدید بر خلاف گذشته نیازی نیست که همه دارایی‌های متوفی به صورت یکجا محاسبه و برای پرداخت مالیاتی آن اقدام شود بلکه ورثه می توانند نسبت به تعیین تکلیف بخشی از اموال و دارایی های متوفی تصمیم گرفته و مالیات متعلقه را پرداخت نمایند. این تسهیل در فرآیند مالیات برارث، موجب ایجاد رضایت در وراث شده و تمکین مالیاتی را در سطح جامعه افزایش می دهد.
3- زمان ارائه اظهارنامه به یک سال افزایش یافته است.
هرچند با نگاهی به ظاهر تغییرات به نظر می رسد با اجرای این قانون به طور کلی درآمد دولت از محل این نوع از مالیات کاهش یابد. موضوعی که با سیاست های مالیاتی دولت همراستا نیست. اماشاید سیاست دولت آن است که با تغییر قانون در راستای رضایتمندی بیشتر مودیان از انواع روش های فرار مالیاتی بکاهد و از این محل بر درآمدهای خود بیفزاید. علاوه بر آن ممکن است در ارزش گذار ی ماترک سخت گیری بیشتری انجام شده و با ارزشیابی واقعی با وجود کاهش نرخ های مالیاتی، درآمد حاصله افزایش یابد.
