مدیران عامل بانکهای دولتی و خصوصی ایران برای برقراری سریع تر روابط با بانکهای خارجی کوتاهی می کنند یا منتظر به ثمر نشستن دیپلماسی بانکی مدیران ارشد بانک مرکزی نشسته اند؟ پشت پرده روابط سرد بانکی ایران با دیگر کشورها چیست و چرا هنوز برخی کشورها حاضر به درک پیام برجام و برقراری رابطه کارگزاری بانکی با بانک های ایران نیستند؟
به گزارش ایران جیب به نقل از تابناک، هرچند پیش از این بانک های بزرگ اروپایی از ترس تحریم های احتمالی آمریکا حاضر به عادی سازی روابط بانکی با ایران نبودند، اما مروری بر دستکم مذاکرات چند روز اخیر به ویژه مذاکرات بین رئیس کل بانک مرکزی با وزیر نفت و گاز هند و یا مذاکرات محمود واعظی به نمایندگی از دولت ایران با مقامات اقتصادی ترکیه نشان می دهد که گویا برخی کشورهای همسایه و منطقه هم حاضر نیستند به راحتی سطح روابط بانکی خود با ایران را افزایش دهند و به روال قبل از تحریم ها برگردانند!
بانکداران بزرگ در حاشیه
برگرداندن سطح روابط بانکی با دیگر کشور اگرچه نیازمند مذاکرات و تحرک جدی دیپلماسی مدیران ارشد بانک مرکزی و در تعامل تنگاتنگ با وزارت خارجه است، اما این مهم نباید به بهانه ای برای حاشیه نشینی مدیران شبکه بانکی و به ویژه بانک های بزرگ دولتی و نیمه دولتی ایران تبدیل شود. چه اینکه بخش های بین الملل و مدیران ارشد بانک هایی چون بانک ملی ایران، بانک سپه، بانک تجارت و بانک ملت و دیگر بانک ها باید از حاشیه به متن آورده شوند و در مذاکرات دو جانبه با بانک های دیگر کشورها سطح کارگزاری بین بانکی و تنوع بخشیدن به خدمات مورد نیاز بازرگانان و فعالان اقتصادی افزایش دهند و از فرصت های بانکی پسابرجام نهایت استفاده را ببرند. البته این چالش جدی را نباید نادیده گرفت که بدنه مدیریتی امور بین الملل بانک ها و تیم مذاکره کننده آنها با بانکهای خارجی که در سالهای اعمال تحریم ها حاشیه نشین و یا تضعیف شده اند، هم باید تقویت شده و هر کدام از بانکها نقشه راهی روشن برای برقراری و عادی سازی روابط با بانکها و کارگزاری بانکهای خارجی تدوین و به اجرا گذارند. حتی انتظار می رود به همراه هر هیات اقتصادی ایرانی برجسته ترین و شناخته شده ترین کارشناسان و مدیران بانکی آگاه و خبره نسبت به پیچیدگی های روابط بین بانکی جهان در مذاکرات حضوری فعال و اثرگذار داشته باشند تا بتوان زودتر و سریع تر و البته دقیق تر موانع موجود را برداشت و بهانه را از دست دولت هایی که هنوز پیام برجام را و فرصت های پسابرجام را درک نکرده اند، گرفت.
سفر سیف به اروپا در سکوت خبری
ایرنا خبرگزاری رسمی دولت 17 فروردین ماه امسال خبر از سفر رئیس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به فرانکفورت آلمان و مذاکره با روسای بانک مرکزی اروپا و آلمان داد، اما ولی اله سیف به ایران برگشت بدون اینکه خبری از جزییات این مذاکرات و نتایج آن رسانه ای شود. خبری که تنها در رسانه های داخلی انعکاس پیدا کرد و حتی روابط عمومی بانک مرکزی واکنشی نسبت به آن نشان داد در حالی که بر اساس خبری که ایرنا به نقل از خبرنگار خود در برلین آلمان مخابره کرده بود، قرار بود تارئیس بانك مركزی ایران با سران بانكی اتحادیه اروپا و آلمان در چارچوب تلاش برای عادی‌سازی روابط بانكی با ایران بحث و گفت‌وگو کند.
تعلل دولت هند در رفع تحریم ها
روابط بانکی ایران و هند هم هنوز عادی نیست و حتی دولت دهلی نو حاضر نشده به بانک های این کشور اعلام کند که تحریم های بانکی علیه ایران برداشته شده است. چه اینکه ولی الله سیف، رئیس کل بانک مرکزی روز شنبه همین هفته در دیدار با وزیر نفت و گاز هند از او درخواست کرده بود دولت این کشور به صورت رسمی، رفع تحریم‌ها علیه بانکهای ایران را به شبکه بانکی اعلام کند. سیف به درامندرا پرادان گفته که شرط تحقق اهداف تجاری و اقتصادی بین دو کشور در گروه آسان تر شدن روابط بانکی است و توافق برجام و قطعنامه شورای امنیت نیز به صورت شفاف دامنه مجاز فعالیت‌های بانکی را اعلام کرده است و بانکهای هندی براین اساس می توانند روابط خود را با بانک های ایران آغاز کنند. راستی چرا با گذشت بیش از 2 ماه از اجرای برجام دولت هند حاضر نیست به بانک های این کشور اعلام کند، دیگر بانک های ایران تحریم نیستند و می توانند روابط کارگزاری و همکاری های بین بانکی را به حالت عادی برگردانند؟
دبه بانکی ترکیه !
نشانه آشکار دیگر از کندی و سردی روابط بانکی بین ایران و کشورهای منطقه و همسایه را می تواند در مذاکرات اخیر تیم ایرانی به سرپرستی محمد واعظی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با مقامات اقتصادی دولت ترکیه جستجو کرد. البته واعظی در مقام رئیس کمیسیون مشترک همکاری های اقتصادی ایران و ترکیه مسئولیت این مذاکرات را به عهده داشته است ولیکن اظهارات حسین یعقوبی، مدیر امور بین الملل بانک مرکزی در جریان این مذاکرات هم نشان از «دبه» دولت و البته بانکهای ترکیه برای عادی سازی روابط بانکی با ایران دارد.
او با اشاره به مذاکرات هیات ایرانی و ترکیه ای گفته بود: تاكید براین است هزینه هایی كه در شرایط تحریم برخی بانكها نرخ های غیر متعارف را دریافت می كردند، دیگر قابل قبول نخواهد بود، از طرف دیگر در طول مذاكرات متوجه شدیم كه در نظام تركیه شناخت كافی از متن برجام و فرصتها و ظرفیت های آن نیست، یعنی هنوز هم نگرانی هایی هم دارند كه پایه و اساسی ندارد. اظهارنظر این مقام بانک مرکزی دستکم نشان از زیاده خواهی مقامات بانکی ترکیه می تواند داشته باشد و مقامات ترکیه هنوز اصرار دارند تا برای همکاری بیشتر و عادی سازی روابط بین بانکی، هزینه بیشتری از بانک های ایرانی بگیرند. جزییات بیشتر از اختلاف نظر بین هیات ایران و ترکیه در اظهارنظر یعقوبی روشن است آنجا که او می گوید: در مذاكرات از مخاطبان خود پرسیده است كه ابهامات آنها چیست؟ كه البته دیدیم كه از برجام اطلاعی ندارند. لذا برجام را تشریح كردیم كه در متن برجام تصریح دارد كه هیچ محدودیت و مانعی برای كار با تعامل بانكی با ایران وجود ندارد. در شرایط پسا تحریم حتی بانكهای بزرگ دنیا حتی بانكهای تراز اول دنیا هم ارتباطاتی را با ایران شروع كرده اند.