«هافینگتون پست» در گزارشی نوشت: جمهوری اسلامی ایران چندی پیش اعلام کرد برای معاملات خود ارز دیگری را غیر از دلار جایگزین خواهد کرد. ایران با توافق سایر کشورها قصد دارد در معاملات تجاری خود دیگر ارزهای بین المللی -- همچون یوآن چین، وون کره جنوبی، روبل روسیه، لیر ترکیه یا یورو – را جایگزین کند.
به تازگی «ظفر علی کرامتی،» معاون مدیر امور بین الملل بازاریابی نفت اظهار داشته برای دریافت وجه مطالبات نفتی می توان یورو را جایگزین دلار کرد. در این صورت مشتریان اروپایی مشکلی در پرداخت هزینه معاملات ندارند. از سوی دیگر، دو نفر از مقامات ایرانی در وزارت امور خارجه و وزارت صنایع با جایگزینی ارز دیگری غیر از دلار در معاملات خارجی، صادرات و واردات موافقت کرده اند. همچنین بانک مرکزی ایران در دوران تحریم‌ها سیاستی را اتخاذ کرده بود که بر اساس آن تجارت خارجی به یورو انجام شود.
دلایل این تصمیم‌های پولی ایران قابل توجه است. چرا علی رغم توافق هسته ای، ایران در تجارت خارجی از آمریکا دوری می کند؟ پیامد چنین اقدامی برای ایران چیست؟
در وهله اول، جمهوری اسلامی ایران هر تلاشی را بکار می بندد تا منافع و سیاستهای خارجی آمریکا را در منطقه خاورمیانه کنترل کند. ادامه این سیاست ایران تا حدودی موقعیت آمریکا را به عنوان یک قدرت جهانی در منطقه تضعیف می کند و چه بسا آن را از بین ببرد.
این وبسایت آمریکایی مدعی شد: مقامات ایرانی بر این باورند که یکی از عوامل نفوذ آمریکا در خاورمیانه، قدرت دلارهای نفتی این کشور است. دلار آمریکا در حال حاضر اولین ارز ذخیره جهان است که 60 درصد ذخایر ارزی جهان را تشکیل می دهد. از نظر ایران جایگزینی ارز دیگری غیر از دلار (مخصوصا) در معاملات نفتی، می تواند از قدرت دلار در این عرصه بکاهد.
در وهله دوم، هم اکنون زمان مناسبی است که ایران از دلار روی برگرداند. چرا که بخاطر توافق هسته ای، ایران هیچگاه حاضر به جنگ با آمریکا نمی شود و در راستای آن پرستیژ سیاست خارجی خود را به خطر نمی اندازد. از سوی دیگر، با توافق هسته ای، کشورهایی همچون روسیه، چین، هند و کشورهای اروپایی به بزرگترین بازار معاملات نفتی، صادرات و واردات ایران تبدیل شده اند.
در وهله سوم، ایران به طور قابل توجهی تلاش می کند تا وابستگی خود را به دلار آمریکا کاهش دهد. این بخاطر بی اعتمادی آژانس بین المللی انرژی اتمی و دولت آمریکا به ایران و احتمال تقلب ایران در اجرای مفاد توافقنامه است. نویسنده این گزارش بر این ادعاست، معاملات تجاری عجولانه رئیس جمهور ایران با کشورهای اروپایی و آسیایی پس از لغو تحریمهای بین المللی می تواند در این امر خلاصه شود که ایران تصمیمی برای تقلب در مفاد توافقنامه دارد. بنابراین، جایگزینی ارزهای دیگری مانند یوآن چین، روپیه هند، روبل روسیه و... نمی تواند مشکلی برای آینده تجاری ایران ایجاد کند.
در نهایت، هنوز برخی افراد و موسسات ایرانی در محدوده تحریمهای مالی آمریکا باقی مانده اند. بطوری که قادر به استفاده از نظام بانکی آمریکا نیستند. دولت ایران با جایگزینی ارز دیگری غیر از دلار، به راحتی می تواند از این اشخاص و موسسات حمایت کند و با ارزهای جایگزین کسب و کار آنها را رونق بخشد.
در انتهای این گزارش آمده است: علی رغم اجرای توافق میان ایران و سران 1+5، دشمنی عمیق آمریکا نسبت به ایران همچنان باقیست. سیاستهای آمریکا در راستای منافع ملی خود است و هیچگاه به اصول انقلابی ایران توجهی ندارد. سیاستهای آمریکا با منافع جمهوری اسلامی ایران نیز مغایرت دارد و این تا حد زیادی روابط دیپلماتیک ایران و آمریکا را کمرنگ می کند.