به تازگي رتبه‌بندي معتبر فوربس از 100 كسب‌وكار برتر در سال 2015 منتشر شد. اين رتبه‌بندي براساس ارزش «برند» شركت‌ها صورت گرفته است (اين ليست در پايان يادداشت آمده است) . در اين يادداشت تحليلي به بررسي ويژگي‌هاي 100 شركت برتر از دو منظر گروه كسب‌وكار و كشورهاي صاحب برند پرداخته شده است. قابل توجه اينكه ارزش برند اين 100 شركت، مجموعا بالغ بر 1709 ميليارد دلار برآورد شده است.
1- تحليل شركت‌هاي برتر از منظر گروه كسب‌وكار
دسته‌بندي صنايع به تفكيك گروه‌هاي صنعتي دوازده‌گانه زير صورت گرفته است:
1) خودروسازان
2) تكنولوژي (سخت‌افزاري)
3) تكنولوژي (نرم‌افزاري)
4) خدمات مالي
5) خرده‌فروشي
6) لجستيك
7) صنعت مد (پوشاك)
8) محصولات آرايشي-بهداشتي
9) محصولات خواروباري
10) سازندگان ماشين‌آلات صنعتي
11) صنعت رسانه (مديا)
12) ساير
از بين گروه‌هاي فوق: خودروسازان، صنعت مد، خدمات مالي، محصولات خواروباري و توليدكنندگان تكنولوژي (سخت‌افزار) هركدام با داشتن 13 شركت در بين 100 شركت برتر، بيشترين گروه‌هاي كسب‌وكاري به لحاظ تعداد هستند. تعداد شركت‌هاي هر گروه از كسب‌وكارهاي دوازده گانه در جدول 1 آمده است:
برندهاي با ماهيت تكنولوژي (نرم‌افزاري) داراي بالاترين رتبه‌ها هستند و برندهاي با ماهيت تكنولوژي (سخت‌افزاري) در رتبه بعدي برترين‌ها هستند.
به لحاظ ارزش برند، گروه كسب‌وكار "تكنولوژي (سخت‌افزاري)" با 420 ميليارد دلار ارزش برند (25درصد كل ارزش 100 شركت برتر) بيشترين سهم را در بين شركت‌هاي برتر دارند و گروه‌هاي "تكنولوژي (نرم‌افزاري)" و "محصولات خواروباري" به ترتيب با مجموع ارزش برند 230 و 205 ميليارد دلار در رتبه‌هاي دوم و سوم قرار گرفته‌اند.با درنظر گرفتن معيار متوسط ارزش يك برند، گروه كسب‌وكار "تكنولوژي (نرم‌افزاري)" با ارزش 3/38 ميليارد دلار به ازاي يك شركت، ارزشمندترين گروه كسب‌وكاري است و پس از آن گروه كسب‌وكار "تكنولوژي (سخت‌افزاري)" با ارزش 3/32 ميليارد دلار به ازاي يك شركت در رده دوم بين گروه‌هاي كسب‌وكاري قرار دارد. پس از اين دو گروه و با اختلافي فاحش، گروه كسب‌وكار "لجستيك" با ارزش 8/15 ميليارد دلار به ازاي يك شركت قرار مي‌گيرد.
ضمن اينكه برندهاي با ماهيت "تكنولوژي (نرم‌افزاري)" و "رسانه (مديا)" با كمترين ميانگين سني (عمر برند) به ترتيب برابر با 2/29 و 6/37 سال و برندهاي با ماهيت "سازندگان ماشين‌آلات صنعتي"، " ارائه‌دهندگان خدمات مالي" "محصولات آرايشي-بهداشتي" با بيشترين ميانگين سني به ترتيب برابر با 3/145، 2/107 و 3/105 سال جزو جوان‌ترين و پيرترين گروه‌هاي كسب‌وكاري بوده‌اند.
به‌طور مشخص، با مورد توجه قرار دادن كسب‌وكارهاي لجستيكي بايد گفت سه شركت لجستيكي در بين 100 برند برتر حضور دارند كه در جدول شماره 2 نشان داده شده است.
2- تحليل شركت‌هاي برتر از منظر كشورهاي محل شكل‌گيري فقط 14 كشور به عنوان محل شكل‌گيري 100شركت برتر 2015 (طبق رتبه‌بندي فوربس) بوده‌اند كه آمريكا با دربرگرفتن 58 شركت بيشترين سهم را در اين بين دارد. ساير كشورهاي منشأ برترين برندها در جدول 3 آمده است:
نكته قابل توجه در جدول فوق اينكه دومين اقتصاد برتر دنيا يعني چين هيچ جايگاهي در بين 100 شركت برتر ندارد.
كشور آمريكا در تمام گروه‌هاي كسب‌وكاري دوازده‌گانه فوق حضور دارد كه بيشترين آنها در ارائه‌دهندگان خدمات مالي (9برند)، شركت‌هاي توليدكننده سخت‌افزارهاي تكنولوژيك (8برند) و صنعت خرده‌فروشي (8 برند) است. ضمن اينكه پنج غول برتر رسانه‌اي دنيا و سه غول برتر لجستيكي دنيا متعلق به آمريكاست.اما صنعت خودروسازي تقريبا در احاطه آلمان (5 برند) و ژاپن (4 برند) است و آمريكا و كره‌جنوبي نيز با دو شركت برتر خودروسازي، دو كشور ديگر اين صنعت در بين برترين‌ها هستند.از بين 7 شركت برتر ژاپني، چهار تاي آن خودروسازي و سه تاي ديگر شركت‌هاي توليدكننده سخت‌افزارهاي تكنولوژيك هستند.
از 6 شركت توليدكننده نرم‌افزار و خدمات تكنولوژيكي، پنج‌تاي آن متعلق به آمريكا و يكي متعلق به آلمان است و از بين 6 شركت برتر آرايشي-بهداشتي، چهار تاي آن متعلق به آمريكا و دو‌تاي ديگر متعلق به فرانسه است. 8 برند برتر خرده‌فروشي آمريكايي هستند و تنها يك برند خرده‌فروشي برتر متعلق به كشور سوئد (IKEA) است.
3- پيوست: ليست 100 شركت برتر 2015 از نگاه مجله فوربس
مجتبی سليمانی