مدتی است بحث ورود پول‌های کثیف به عرصه انتخابات از سوی برخی از مقام‌های کشور مطرح شده و بر ضرورت توجه به این امر تاکید می‌شود.
برای نخستین بار عبدالرضا رحمانی‌فضلی، وزیر کشور از ورود پول‌های کثیف به عرصه سیاست سخن به میان آورد و گفت: «ورود این پول‌ها به چرخه انتخاباتی متاسفانه باعث ایجاد شکاف، اعمال‌نظر و اعمال قدرت از سوی برخی افراد شده است؛ تا جایی که اگر دقت لازم را نداشته باشیم، ورود این پول‌ها توانایی آن را دارد که قدرت‌ها را نیز آلوده کند. »وزیر کشور در ادامه سخنانش با اشاره به اینکه وجود این پول‌های کثیف که در قالب فعالیت باندهای مافیایی در حوزه اقتصاد و سیاست کشورها وارد می‌شود، در همه دنیا وجود دارد، افزود: «جلوگیری از حضور پول‌های کثیف در عرصه اقتصادی و سیاسی کشور وظیفه مهم ستاد مبارزه با مواد مخدر است و باید تلاش کنیم تا جریانات مافیایی از ورود پول‌های کثیف در جریان قدرت، بازداشته شوند.»
حال در آستانه انتخابات اسفند رییس‌کل بانک مرکزی دیروز نیز از آغاز رصد این بانک برای جلوگیری از ورود پول‌های کثیف به انتخابات اسفند خبر داد و گفت: سیستم‌های ضدپولشویی نظام بانکی در حال پیگیری امور است. ولی‌الله سیف در گفت‌وگو با ایرنا، در پاسخ به این پرسش که بانک مرکزی چه اقداماتی برای جلوگیری از ورود پول‌های کثیف به انتخابات در دستور کار دارد، افزود: نظام بانکی کشور دارای سیستم‌های پیشرفته ضدپولشویی است و در همین رابطه اقدامات لازم در حال انجام است. وی اظهار کرد: در صورتی که موارد مشکوکی در زمینه ورود پول‌های کثیف به انتخابات مشاهده شود، به‌طور حتم با آن برخورد و پیگیری‌های لازم انجام می‌شود. به هر حال این موضوع در حالی از سوی بانک مرکزی قرار است مورد پیگیری قرار گیرد که کارشناسان و صاحبنظران، علت بروز احتمالی چنین رفتارهای غیرقانونی در عرصه‌های مختلف را در دلایل متعددی جست‌وجو می‌کنند و معتقدند چنین پیگیری‌هایی از سوی نهادهای نظارتی می‌تواند تا حد زیادی از وقوع احتمالی چنین تخلفاتی جلوگیری کند.
بی‌عدالتی، نتیجه ورود پول‌های کثیف به عرصه انتخابات
شاهین شایان‌آرانی از کارشناسان ارشد اقتصادی در این زمینه در گفت‌وگو با صمت با بیان اینکه بروز چنین رفتارهایی زمانی می‌تواند مخرب باشد که کمک‌های مالی به نامزدهای انتخاباتی در قالب قانون و به‌طور رسمی انجام نشود، گفت: به‌طور حتم افرادی که قرار است در پست‌های تصمیم‌گیری انتخاب شوند هزینه تبلیغاتی‌شان اگر در قالب ضوابط قوانین و شفاف نباشد به‌طورحتم این امر باعث بی‌عدالتی و نقض قانون خواهد شد. ضمن اینکه این افراد از منافعی برخوردار خواهند شد که در اصل نباید چنین شرایطی برایشان ایجاد شود. او با تاکید بر اینکه وقتی بحث مبارزه با پولشویی و برخورد با این‌گونه موارد مطرح می‌شود، نمی‌توان به‌طور قطع گفت که این احتمال صددرصد رخ می‌دهد یا این اتفاق رخ داده است، گفت: این اقدامات می‌تواند برای پیشگیری و برای به وجود نیامدن چنین مسائلی باشد، چراکه درصورت رخ‌دادن چنین اتفاق‌هایی، آثار مخرب آن بسیار زیاد خواهد بود.
به گفته او، اگر قرار است کمک‌های مالی‌ای در این زمینه‌ها شود باید به صورت شفاف، روشن و کنترل‌شده باشد تا این امر تبعات منفی به همراه نیاورد. وی به اقدامات بانک مرکزی در این زمینه اشاره کرد و گفت: بانک مرکزی اعلام کرده ورود پول‌های کثیف به عرصه انتخابات را رصد خواهد کرد، اما موضوعی که در این بین وجود دارد این است که ممکن است این کمک‌ها از طریق سیستم بانکی رخ ندهد و از راه‌های دیگری این تخلفات انجام شود که در این ارتباط لازم است تمامی نهادهای نظارتی وارد عمل شوند تا به منظور پیشگیری از وقوع این‌گونه تخلف‌ها، اقدامات و نظارت‌های لازم انجام شود. شایان‌آرانی بر این باور است که البته از نقش مهم بانک مرکزی در پیشگیری از این تخلفات نمی‌توان به راحتی گذشت، چراکه بخشی از پولشویی‌ها و تخلف‌های مالی، ممکن است از مجرای سیستم بانکی باشد که در این زمینه بانک مرکزی می‌تواند برای پیشگیری از این امر، برخوردهای لازم را انجام داده و سیاست کنترلی خود را افزایش دهد.
افزایش نظارت و کنترل‌ها
همچنین عباس ابونوری، کارشناس اقتصادی و استاد دانشگاه با بیان اینکه، ورود پول‌های کثیف به عرصه انتخابات و حتی در حوزه‌های اقتصادی موضوعی است که در همه جای دنیا وجود دارد و فقط مختص به ایران نیست اما این موضوع قابل پیگیری و کنترل است و نهادهای نظارتی می‌توانند با اقدامات کنترلی و نظارتی، از به وجود آمدن چنین تخلف‌هایی، جلوگیری کنند. کنترل‌هایی که باید در مسیر انتقال پول‌های کثیف انجام شود، باید زمانی باشد که این موضوع حاد نشده رخ دهد. چون دراین شرایط شناسایی و حذف آن، امر بسیار دشواری خواهد بود.
وی همچنین افزود: شورای نگهبان یا افرادی که در روند انتخابات، به مسئله تایید صلاحیت‌ها ورود می‌کنند، در صورتی که تا آخر فرآیند انتخابات، این روند را کنترل کنند، به‌طور حتم ضمن بررسی صلاحیت افراد، می‌توان از مسئله ورود پول‌های کثیف به‌صورت احتمالی در عرصه انتخابات، جلوگیری کرد و به‌طور قطع این موضوع دراین مرحله قابل شناسایی و کنترل خواهد بود. او به نقش نظارتی بانک مرکزی در این زمینه اشاره کرد و گفت: بانک مرکزی در این بین می‌تواند نسبت به جابه‌جایی این پول‌ها و نقل و انتقالات پول‌های کثیف اقدامات نظارتی و کنترلی و پیگری‌های لازم را انجام دهد. به عبارتی بانک مرکزی می‌تواند با کنترل‌هایی که دراین فرآیند انجام می‌دهد، بگوید که این پول‌ها کجا و بابت چه کاری هزینه شده است. به گفته ابونوری، نبود شفافیت مالی در سطوح مختلف می‌تواند این زمینه را ایجاد کند که این موضوع در عرصه انتخابات هم نمود پیدا کند که در این رابطه ضروری است دستگاه‌های ناظر قوی‌تر عمل کنند.