همیشه ماههای پایانی سال بهانه مناسبی هستند تا با اغوای یک کلمه جادویی مثل حراج مدام از این فروشگاه به آن مغازه سر بزنیم و سرآخر هم با انبوهی از کیسههای کوچک و بزرگ خرید راهی خانه شویم.
بدون شک خریدهای اینچنینی در حراجهای پایان سال همیشه میتوانند علاوه بر مزایای اقتصادی برای خانواده یک حس خوب و خوشایند را هم در مشتری ایجاد کنند. پاییز که به پایان میرسد، به هرجای مراکز تجاری پایتخت که سر میزنیم با انبوهی از فروشگاهها مواجه میشویم که با عبارتهایی مانند «sale» یا فروش فوقالعاده، سعی دارند تا مشتریان بیشتری را به سمت مغازههایی خود جلب کنند، حراجهایی که آنقدر مشتری دارد که برخی از صاحبان مغازهها ماهها مانده به سال نو و آغاز عید برای به پا کردن آن تلاش میکنند و البته مشتریانی که زودتر برای خرید اقدام میکنند هم شانس بیشتری برای تهیه مایحتاج مطلوبتر دارند، زیرا خرید از حراجیهای پایتخت بسته به وضعیت مالی و توانایی مشتریان از یک فروشگاه با فروشگاه دیگر متفاوت است. برای درک این موضوع کافی است سری به مغازههایی که این روزها با کاغذهای حراج آذین شدهاند بزنید و پای درددل کسانی که به این حراجیها سر میزنند بنشینید و روایتهای متفاوت و گاهی اوقات عجیب را از زبان مردم بشنوید که با هیچ یک از قوانینی که برای حراج در دیگر کشورهای جهان مرسوم است مطابقت ندارد. گلایههایی از این جنس که اجناس حراج آن چیزی نیست که پیش از این در فروشگاهها موجود بوده و بیشتر اجناس آنها، تهماندههای انبارهایشان است که میخواهند با ترفند حراج، آنها را بفروشند.
موضوعی که به خودی خود یک معضل یا مشکل پیچیده به شمار نمیآید اما وقتی درصد حراج حراجیها از ۲۰ به ۵۰ و در نهایت به ۷۰ درصد میرسد باید با دیده شک و تردید به آن نگاه کرد! البته در این بین تکلیف فروشگاههایی که نشان(برند) هستند کاملا معلوم است و نباید انتظار داشت که این فروشگاهها در روزهای غیرحراج، مشتری چندانی داشته باشند. این فروشگاهها در مواقع عادی تخفیف ندارند و نمیشود با چانه زدن، قیمت اجناس آن را حتی هزار تومان هم کم کرد و در زمان حراج هم براساس درصدی که مشخص میکنند، تخفیف میدهند. مشتریانشان هم یا مرفهان شمال شهری هستند یا افرادی از طبقه متوسط که ترجیح میدهند لباس مارکدار بپوشند هرچند که آن را در حراج خریداری کرده باشند.
حراجهای کاذب برای جذب مشتری
موضوعی که از دید رییس اتاق اصناف ایران هم عجیب و تا حد زیادی غیرمنطقی است و سبب میشود تا وی در گفتوگو با صمت با انتقاد از نحوه برپایی اینگونه حراجها بگوید: براساس قانون حراج باید مطابق ضوابط صنفی و آییننامهای که به این منظور تهیه و تدوین شده، انجام شود. رییس اتاق اصناف ایران اظهار میکند: هر واحد صنفی که قصد حراج اجناس خود را دارد باید این امررا با نظارت اتحادیه و با توجه به نوع قیمتگذاری، زمان تعیین شده از سوی اتحادیه و با مجوزی که از سوی بازرسان اتحادیه در اختیارش قرار داده میشود انجام دهد. او اضافه میکند: نوع کالا و قیمت آن نیز پیش از برپایی حراج باید به رویت بازرسان اتحادیهها رسیده باشد اما متاسفانه در کشور ما هیچیک از حراجیهایی که برپا میشوند واقعی و با کسب اجازه از سوی اتحادیههای مربوط نیستند و به تبع نیز نمیتوان از چنین حراجیهایی انتظار داشت که کالاهایشان براساس ضوابط و با نظارت فروخته شود. امری که کاملا خلاف و غیرقانونی است. فاضلی تاکید میکند: درحالحاضر برپایی حراجهای بدون مجوز یکی از مواردی است که بهطور مکرر از سوی بازرسان اتاق اصناف گزارش میشود و موجب شده با واحدهای متخلف برخورد شود. رییس اتاق اصناف اشاعه اینگونه حراجها در سطح کشور را ناشی از گسترش فرهنگ دروغ میداند و میگوید: متاسفانه رواج این مشکل تنها ناشی از رکود در بازار نیست و نشان میدهد در این زمینه نیازمند فرهنگسازی بیشتری هستیم.
حراج محصول رکود نیست
اما مهدی محمودی، مشاور رییس اتحادیه پوشاک در گفتوگو با نیز "روزنامه صمت" میگوید: حراج باید با مجوز اتحادیهها انجام شود وبرای این امر هم کافی است تا اعضا سری به سایت اتحادیه بزنند و فرمهای مربوط را پر کنند، اما متاسفانه وجود این رویهها نشان میدهد که این امر چندان از سوی برخی از اعضای اتحادیهها جدی گرفته نمیشود. وی ادامه میدهد: جغرافیای راهاندازی و فعالیت واحدهای صنفی با توجه به قانون نظام صنفی محدودیت دارد و تعداد بازرسان نیز برای نظارت این امرکافی نیست از سوی دیگر تعداد مغازهها و فروشگاههایی که زیر نظر اتحادیهای مانند پوشاک فعالیت میکنند بسیار زیاد است و همین امر هم مانع میشود تا اتحادیهها بتوانند نظارت کاملی بر این جریان داشته باشند. مشاور رییس اتحادیه پوشاک در ادامه وجود حراجهای اینچنینی در کشور را محصول مشکلات شخصی فعالان بازار عنوان میکند و توضیح میدهد: این امر کمتر متاثر از رکود است. زیرا رکود یک جریان به شمار میآید در حالی که حراج یک فعالیت مقطعی است و از مشکلاتی مانند کمبود نقدینگی صاحبان فروشگاهها ناشی میشود. در این شرایط فروشنده از سود خود میگذرد و برای حل مشکلات خود اقدام به حراج میکند.
سود کمتر، فروش بیشتر
او میگوید: اگرچه درک این موضوع که سود کمتر میتواند با فروش بیشتر جبران شود گاهی اوقات برای ما دور از ذهن به نظر میرسد، اما فروشندگانی که با این نوع حراجها آشنا هستند، به خوبی میدانند با کاهش سود دریافتی، تعداد مشتریها بیشتر میشود و دو طرف رضایت بیشتری خواهند داشت به همین دلیل ترجیح میدهند در مواقعی خاص سود کمتری دریافت کنند و فروش بیشتری داشته باشند. موضوعی که صحت آن را میتوان در خرید و فروش کالاهای مارکدار بیشتر به چشم دید؛ این نوع کالاها اغلب سود بسیاری برای فروشندگان دارند که گاهی میتوان از آن کاست و مشتریان بیشتری جذب کرد. در مقابل، فروشگاههای دیگری هم وجود دارند که کالاهای باقیمانده از فصل گذشته را به حراج میگذارند؛ این فروشگاهها میدانند چنین کالاهایی اگر بیشتر در مغازه بمانند، نهتنها سودی برای آنها نخواهند داشت بلکه ممکن است هزینهها را نیز افزایش دهند، بنابراین بهطور معمول در فصلهای حراج نباید انتظار خرید کالاها و اجناس جدید و آخرین مدل را داشت، بلکه کالاهای فصل گذشته است که در فصل جدید شامل حراج میشود.