نزدیک به دو سال است که سازمان حمایت از تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان با در نظر گرفتن تمامی جوانب کار، نرخ شیر خام را 1440 تومان اعلام کرد اما از آن زمان تاکنون هیچ تولیدکننده‌ای شیر خام را به این قیمت نفروخته و هیچ کارخانه‌ای هم به این قیمت نخریده است. گرچه سازمان حمایت برای اجرای این مصوبه چند ابلاغیه هم صادر کرده اما هیچ‌کدام اجرا نشده است. صنایع لبنی دلیل اجرا نکردن مصوبه دولت را کاهش توان اقتصادی مردم اعلام می‌کنند، در حالی که تولیدکنندگان شیرخام خواستار اجرای سریع این مصوبه هستند و از دولت می‌خواهند با استفاده از ابزارهای قانونی خود کارخانه‌های لبنی را وادار به تمکین کنند.
حسین نعمتی، گاودار و تولیدکننده شیر خام می‌گوید: صنایع لبنی می‌خواهند با این کارها به ما تودهنی بزنند. اگر این وضع ادامه یابد، دامداران هم ساکت نمی‌مانند و لازم باشد شیرها را دور می‌ریزند، اما به صنایع نمی‌دهند.
کشش بازار و توان اقتصادی بهانه است
نعمتی در گفت‌وگو با «فرصت‌امروز»، با اشاره به سرپیچی صنایع لبنی از ابلاغیه سازمان حمایت می‌افزاید: کارخانه‌های لبنی در سال‌های اخیر به هر بهانه‌ای 5تا 10 درصد قیمت محصولات شان را بالا برده‌اند، در حالی که شیر خام را از دامدار زیر نرخ مصوب می‌خرند. وی که روزانه 6/5 تن شیر خام تولید و به کارخانه‌های لبنی می‌دهد، می‌افزاید: بهانه کارخانه‌های لبنی برای ارزان خریدن شیر خام، کشش بازار و کاهش توان اقتصادی مردم است. ما هم به این موضوع باور داریم اما پرسش من این است که افزایش قیمت 100 تا 200تومانی در محصول 5000 تومانی مانند ماست مگر چقدر تاثیرگذار است؟
ترفند صنایع لبنی برای خرید ارزان شیرخام
نعمتی تاکید می‌کند: 70 درصد از هزینه‌های دامداران مربوط به تهیه علوفه است و کارخانه‌ها هم به همین میزان باید برای شیرخام هزینه کنند. فاکتورهای دیگر مانند افزایش دستمزدها و حامل‌های انرژی و سایر هزینه‌ها برای هر دو گروه یکسان بوده حالا چگونه آنها باید افزایش قیمت 10 درصدی را برای خود لحاظ کنند و محصول را زیر قیمت بازار بخرند؟ این دامدار قزوینی می‌گوید: برخی از برندهای بزرگ لبنی در شهرستان‌ها ترفندهایی را به کار گرفته‌اند تا شیر را ارزان‌تر از قیمت کنونی بخرند. آنها برای اینکه مصوبه دولت را اجرا نکنند مردم را بهانه می‌کنند. این کار صنایع دور از انصاف و اجحاف در حق دامداران است.
قیمت 4 برابری شیر از تولید تا مصرف
نعمتی به فاصله چهار برابری قیمت شیر خام از دامداری تا مصرف‌کننده اشاره و تصریح می‌کند: کارخانه‌ها شیر خام را در بهترین حالت کیلوگرمی 1200 تومان می‌خرند و ماست را 5000 تومان می‌فروشند. مگر چه پروسه‌ای را برای تولید ماست به‌جز افزودن مقداری شیرخشک و بسته‌بندی طی می‌کنند که تا چهار برابر گران‌تر می‌فروشند. صنایع لبنی باید هزینه‌های تولیدشان را پایین بیاورند و مدیریت کنند.
صنایع لبنی عوام فریبی می‌کنند
احمد مقدسی، گاودار تهرانی با تولید روزانه 10 تن شیرخام، در گفت و گو با «فرصت امروز»، نسبت به اجرایی نشدن ابلاغیه سازمان حمایت مبنی بر افزایش قیمت شیرخام و لبنیات می‌گوید: برخی از کارخانه‌های لبنی که از پیش و به‌صورت چراغ خاموش قیمت محصولات‌شان را افزایش داده بودند و سهم دامداران را ندادند، حالا حاضر نیستند ابلاغیه اجرا شود. البته نمی‌توانند هم اجرا کنند چون سرخود قیمت‌ها را افزایش داده بودند.
وی اظهار می‌کند: سازمان حمایت در حال حسابرسی است و از بهار 93 هر کارخانه‌ای که قیمت محصولاتش را افزایش داده باشد به تعزیرات می‌رود و باید سهم دامداران را بدهد. حالا که کار به اینجا کشیده شده، صنایع عوام‌فریبی می‌کنند و به بهانه کشش بازار، جنگ‌روانی راه انداخته‌اند. مقدسی تاکید می‌کند: دولت باید در این زمینه از ابزارهایی که قانون در اختیارش گذاشته به موقع استفاده و صنایع را مجبور به تمکین از قانون کند. در غیر‌این صورت وضع همین‌گونه ادامه می‌یابد و راه برای قانون گریزی صنایع لبنی بازتر می‌شود.
خرید تضمینی تنها راهکار حل مناقشه
سعید سلطانی سروستانی، دیگر گاودار و تولیدکننده شیر خام، تنها راهکار را برای برون رفت از این چالش اجرای قانون بهره‌وری می‌داند و می‌افزاید: در این قانون تکلیف مشخص است و دولت باید سیاست خرید تضمینی شیر را اجرا کند. درست است که دولت از نظر منابع و نقدینگی مشکل دارد اما باید کاری کند تا دامداران از گردونه تولید خارج نشوند و گاوهای شیری هم به کشتارگاه فرستاده نشوند.
سلطانی می‌گوید: بهترین کار ممکن در چنین شرایطی اجرای قانون است. دولت باید بررسی کند که اگر منابعی برای خرید تضمینی شیر تامین کند بهتر است یا مانند 35 سال پیش شیر، پنیر، کره و سایر محصولات لبنی را وارد کند؟ به هر روی دولت باید مانند سایر محصولات، شیر را هم در چنین حالتی که قیمت‌ها زیر نرخ مصوب خریداری می‌شود، در فهرست خرید تضمینی قرار دهد.
سکوت دامداران نشانه رضایت نیست
این گاودار نمونه تصریح می‌کند: از سال 93 که مصوبه 1440 تومانی قیمت شیرخام ابلاغ شد و اجرا نشد، دودش تنها به چشم دامداران رفته است. دامداران در بن‌بست قرار گرفته و نمی‌توانند به این وضعیت ادامه بدهند. ما با موجودات زنده و یک محصول فساد‌پذیر سر و کار داریم و هر قیمتی که از ما بخرند مجبوریم بفروشیم. این سکوت گاوداران علامت رضایت نیست.
سازمان حمایت با صنایع متخلف برخورد کند
محمدرضا ملاصالحی مدیرکل مرکز اصلاح‌نژاد معاونت امور دام وزارت جهادکشاورزی معتقد است که سازمان حمایت از تولید کنندگان و مصرف کنندگان باید با صنایع لبنیات متخلف برخورد کند. او افزود: طبق مصوبه جدید سازمان حمایت از تولیدکنندگان و مصرف کنندگان مبنی بر افزایش 6 درصدی شیر و فرآورده‌های لبنی، باید برای هرکیلوگرم شیرخام 100 تومان به قیمت شیرخام دامداران اضافه شود. انتظار می‌رود سازمان حمایت از تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان در احقاق حق دامداران از ابلاغیه خود دفاع و با صنایع لبنی متخلف به‌طور جدی برخورد کند.
ملاصالحی با قدردانی از ابلاغیه اخیر سازمان حمایت از تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان در حمایت از دامداران افزود: در حالی افزایش 6 درصدی قیمت خرید شیرخام اجرا نشده که طبق مصوبه ستاد تنظیم بازار، قیمت خرید تضمینی هرکیلوگرم شیرخام از دامداران 1440 تومان بود که از یک‌سال و نیم گذشته تاکنون اجرا نشده و دامداران زیان سنگینی از این بابت متحمل شده‌اند. وی گفت: با ابلاغیه جدید افزایش 100 تومانی قیمت خرید شیرخام از دامداران، سازمان حمایت به دنبال جبران بخشی از زیان دامداران است تا روند تولید بهبود و استمرار یابد.