با وجود ممنوعیت تبلیغ کالای خارجی در صداوسیما، مجیدرضا حریری، نایبرییس اتاق مشترک ایران و چین، از تبلیغ برنجهای غیرایرانی با نام و نشان ایرانی خبر میدهد. موضوعی که جمیل علیزاده شایق، رییس انجمن برنج ایران،
نیز با اشاره به آن میگوید: درحالحاضر تشخیص کالای ایرانی از خارجی دشوار شده، چراکه برنجهای غیرایرانی را در کیسههای برنج ایرانی به مردم میفروشند. چندی پیش سیفی، مدیر امور آگهی بازرگانی صدا و سیما، درباره تبلیغات کالاهای خارجی در صداوسیما با وجود ممنوعیت، به تسنیم گفته بود: تبلیغ کالاهای خارجی در صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران ممنوع است اما خیلی از کالاهای خارجی که در صدا و سیما اجازه تبلیغ پیدا میکنند کالاهای داخلی با نام خارجی هستند. این در حالی است که نایبرییس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین درباره این موضوع به صمت میگوید: در آگاهی بازرگانی تلویزیون دیده میشود که برنجهای وارداتی با نام برنج ایرانی تبلیغ میشوند و این موضوع تشخیص کالای ایرانی از غیرایرانی را دشوار کرده است. نایبرییس اتاق مشترک ایران و چین میگوید: اگرچه تبلیغات کالای خارجی در تلویزیون ممنوع اعلام شده اما باز هم دیده میشود که کالاهای غیرایرانی در تلویزیون تبلیغ میشود. البته به اعتقاد من تبلیغ کالای خارجی در صداوسیما ایرادی ندارد اما اگر قانونی در این زمینه گذاشته میشود باید برای تمامی محصولات باشد و اینطور نباشد که برخی از کالاها را بهدلیل غیرایرانی بودن تبلیغ نکنند و برخی دیگر از این قانون مستثنا باشند.
مجیدرضا حریری میافزاید: نشان(برند)هایی که در تلویزیون تبلیغ میشود یا بستهبندی ایرانی ندارند یا اینکه بخش کوچکی از فعالیت آنها مربوط به نشان(برند) ایرانی میشود؛ یعنی اگر در سطح بازارهای بینالمللی جستوجو کنید برنج ایرانی با این نام و نشان را کمتر و به ندرت میتوانید پیدا کنید. او ادامه میدهد: البته من قصد ندارم که بگویم این کار صحیح است یا نیست اما مسئله این است که اجرای بخشنامهها باید ضروری باشد تا کسی نتواند به اصطلاح آنها را دور بزند. وی بیان میکند: این ادعا را که برخی تاجران ایرانی و واردکنندگان برنج تمایل به افزایش قیمت برنج هندی دارند رد میکنم چراکه منفعت هر تاجری در این است که کالا را ارزانتر بخرد تا بتواند آن را در فضای رقابتی و با قیمت پایین به فروش برساند. نایبرییس اتاق مشترک ایران و چین به این نکته اشاره میکند که متاسفانه در طول چند سال گذشته سود برخی واسطهها در واردات برنج از هند همواره سبب افزایش قیمت بوده است. به گفته حریری مرغوبیت کالای وارداتی یکی از مواردی است که نباید به سادگی از آن گذشت و آن را نادیده گرفت؛ البته باید گفت که ذائقه ایرانی نیز درست یا غلط در طول سالها به برنج هندی عادت کرده و نمیتوان با ذائقه مصرفکننده بازی کرد. در واقع مصرفکننده ذائقه خود را با محصولات تطبیق میدهد.
نایبرییس اتاق مشترک ایران و چین میافزاید: در صورتی که مردم توان خرید برنج ایرانی را نداشته باشند باید برنج جایگزین را در سبد مصرفی خود قرار دهند که در بسیاری از موارد این برنج هندی است که جایگزین برنج ایرانی در سبد مصرفی خانوار میشود. او ادامه میدهد: موضوع مهم این است که نهادههای تولید در کشور ما گران است و این امر باعث میشود که قیمت تمامشده کالای تولیدی در کشور در مقایسه با کالاهای وارداتی بیشتر شود و تولیدکنندگان داخلی توان رقابت با تولیدکنندگان خارجی را نداشته باشند اما این مشکل ماست و ارتباطی به تولیدکنندگان خارجی ندارد. به گفته حریری در هندوستان بهترین برنج تولید شده با قیمت هر کیلو یک دلار به فروش میرسد، این در حالی است که بهترین برنج تولید داخل با قیمت حدود کیلویی ۳ دلار در ایران عرضه میشود. البته این فقط درباره برنج صدق نمیکند و در همه حوزهها و تولید تمامی کالاها وجود دارد. بنابراین اگر روزی واردات در کشور ما آزاد شود تولیدکننده ما توانایی رقابت با تولیدات و کالاهای خارجی را نخواهد داشت و به همین دلیل است که بسیاری از تولیدکنندگان کشور از واردات هراس دارند. وی تصریح میکند: قیمت انرژی و دستمزد نیروی کار در کشور ما ارزان است اما با این حال تولیدات چه برنج و چه هر محصول دیگری در کشور ما گران تمام میشود و این باعث میشود که محصول در بازار نیز با قیمت بالا به مصرفکنندگان فروخته شود. اما مسئله به همین سادگی هم حل نمیشود چون فضای کسبوکار در کشور ما مناسب نیست و لازم است فضا با توجه به قانون به سمت بهبود مستمر پیش برود که البته این اتفاق نمیافتد.
تبلیغ صریح کالای خارجی
رییس انجمن برنج ایران با بیان اینکه تب تبلیغ کالای خارجی زمانی صداوسیما را هم فراگرفته بود، میگوید: حق تبلیغ کالاهای خارجی در صداوسیما وجود ندارد. جمیل علیزاده شایق در گفتوگو با صمت ادامه میدهد: میخواهم مثالی عینی بزنم. در بزرگراه مدرس روی یک تابلوی بزرگ تبلیغ یک چای خارجی انجام شده که در آن تبلیغ نوشته شده است: صددرصد خارجی. میخواهم بگویم که به صراحت و روی تابلوهایی به آن بزرگی به تبلیغ کالای خارجی پرداخته میشود پس چطور میتوان ادعا کرد که تبلیغ کالای خارجی ممنوع است؟
وی بیان میکند: درحالحاضر تشخیص کالای ایرانی از خارجی دشوار شده است. چون برخی نشان(برند)ها ادعا میکنند که هم برنج داخلی را میفروشند و هم برنج وارداتی را. البته زمانی هم که از آنها بپرسید چرا برنج وارداتی را به نام برنج ایرانی تبلیغ میکنید میگویند برنج ایرانی را تبلیغ میکنیم و در تبلیغات خود نامی از برنج وارداتی نمیبریم اما باید بگویم که همه اینها بازی است. به گفته او در فصل برداشت، برنج ایرانی را جلوی چشم مردم خریداری میکنند و مردم هم تصور میکنند که برنج ایرانی خریداری شده، بنابراین به این مسئله اعتماد میکنند که برنج درون کیسهها ایرانی است و این در حالی است که تنها ۱۰۰ کیلو یا مقداری ناچیز برنج ایرانی بوده و بقیه برنج وارداتی است. از اینرو نمیتوان این مسئله را حل کرد. رییس انجمن برنج ایران تصریح میکند: برنج وارداتی ضربهای به تولید داخلی به شمار میرود. علیزاده شایق ادامه میدهد: سال گذشته زمانی که موضوع برنجهای آلوده مطرح شد انجمن نتوانست سکوت کند و با کمک وزارت جهاد کشاورزی به حل این مسئله روی آورد. در آن زمان، وقتی که کیسههای برنج که با نام برنج ایرانی به مردم فروخته میشد را باز میکردید آلودگیهای درون برنج دیده میشد و ما توانستیم این موضوع را ثابت کنیم که درون کیسههای برنج ایرانی، برنج وارداتی گنجانده شده است. به گفته او البته در این زمینه قرار شد زمانی که برنج خارجی وارد کشور شد از موسسه استاندارد و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گواهی سلامت بگیرد و از سوی دیگر مشخص شود که آنچه درون کیسه است با همانی که روی کیسه درج میشود یکی است و به نوعی با هم مطابقت داشته باشند. رییس انجمن برنج ایران تصریح کرد: این موضوع نظارت جدی میخواهد که البته نظارت بر برنجهای وارداتی کاملا کمرنگ شده است.
در پایان
این موضوع تنها درباره برنجهای وارداتی صدق نمیکند بهطوریکه مدتی پیش نیز محمدرضا دیانی، رییس انجمن تولیدکنندگان صنایع لوازم خانگی، نیز با انتقاد از تبلیغ نشان(برند)های خارجی در صداوسیما و سطح شهر به ایسنا گفته بود: درحالحاضر این نشان(برند)های خارجی تنها بهدلیل اینکه مونتاژ قطعات را در ایران انجام میدهند حق تبلیغ در تلویزیون را دارند و این امر، شرایط نابرابری را برای کالاهای تولید داخل در مقایسه با کالای خارجی ایجاد کرده است.