يوكيو آمانو، مديركل آژانس بينالمللي انرژي اتمي چهارشنبه شب هفته گذشته با انتشار تازهترين گزارش فصلياش در مورد ايران تاييد كرد كه فرآيند برچيده شدن سانتريفيوژها در دو سايت نطنز و فردو آغاز شده و فعاليتهاي هستهيي ايران بدون هيچ انحرافي از مقاصد صلحآميز تحت نظارت آژانس بينالمللي انرژي اتمي ادامه دارد.
در بند پاياني متن كامل گزارش آژانس به عنوان خلاصه آمده است: درحالي كه آژانس به فعاليتهاي راستيآزمايي درخصوص عدم انحراف مواد هستهيي اعلام شده در تاسيسات هستهيي و مكانهاي خارج از تاسيسات هستهيي اعلام شده از سوي ايران كه تحت موافقتنامه پادمان هستند، ادامه ميدهد، آژانس در وضعيتي قرار ندارد كه اطمينان موثقي درباره فقدان فعاليتها و مواد هستهيي اعلام نشده در ايران ارائه دهد بنابراين نميتواند نتيجهگيري كند كه تمامي مواد هستهيي در ايران در فعاليتهاي صلحآميز هستند.
مديركل در تاريخ 20سپتامبر 2015ميلادي با حسن روحاني رييسجمهور، علياكبر صالحي معاون رييسجمهور و محمدجواد ظريف وزير امور خارجه درخصوص اجراي نقشه راه ديدار و گفتوگو كرد. آنان همچنين درخصوص موضوعات مربوط به اجراي تعهدات هستهيي برنامه جامع اقدام مشترك (برجام) از سوي ايران تبادل نظر كردند. در تاريخ 20سپتامبر 2015 ميلادي مديركل و معاون وي در امور پادمان از مكان خاص مورد نظر آژانس در سايت پارچين بازديد كردند.نمونهبرداري محيطي طي روزهاي منتهي به اين بازديد صورت گرفت. فعاليتهاي مقرر در نقشه راه براي دوره منتهي به 15اكتبر 2015ميلادي طبق برنامه تكميل شدهاند. مديركل تا تاريخ 15دسامبر 2015 ارزيابي نهايي درخصوص حل و فصل اين موضوعات همچنانكه در ضميمه گزارش نوامبر 2011 آمده است (GOV/2011/65) جهت اقدام شوراي حكام را ارائه خواهد كرد. ايران به اطلاع آژانس رساند كه از روز اجراي برجام به طور موقت پروتكل الحاقي را در مورد موافقتنامه پادمان خود اعمال خواهد كرد.
راه براي اجراي كامل برجام هموار شده است
علياكبر صالحي، رييس سازمان انرژي اتمي نيز از تكميل امضاهاي سند بازطراحي و مدرنسازي راكتور تحقيقاتي اراك خبر داد و گفت: اكنون راه براي اجراي كامل برجام هموار شده است.
به گزارش ايرنا، صالحي روز پنجشنبه اظهار كرد: همه وزيران خارجه 6 كشور طرف مذاكره ازجمله فرانسه و نيز مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا سند بازطراحي و مدرنسازي رآكتور تحقيقاتي آب سنگين اراك را امضا كردهاند و از اين پس اين سند رسميت دارد. براساس برنامه جامع اقدام مشترك (برجام) قرار بر اين بود كه طرف مقابل ما نسبت به همكاري در بازطراحي رآكتور تحقيقاتي اراك تضمين دهد كه اكنون اين كار انجام شده است.
وي تاكيد كرد: با توجه به اينكه اين سند به امضاي 6 كشور به نمايندگي از 6 دولت و نيز اتحاديه اروپا رسيده داراي اعتبار بالاي سياسي، حقوقي و بينالمللي است. در اين سند آنها اعلام كردهاند در طراحي، تامين تجهيزات و مراحل مختلف كار با جمهوري اسلامي ايران همكاري خواهند داشت.
صالحي درباره زمان اجراي اين سند گفت: شروع كار ما در مورد رآكتور اراك دو شرط داشت؛ يكي صدور قطعنامه شوراي حكام بر اساس بند 14برجام؛ با رويكرد بسته شدن پرونده مسائل گذشته و ديگري ارائه تضمينهاي لازم از طرف مقابل نسبت به اجراي تعهدات.
وي تاكيد كرد: نامه مقام معظم رهبري و قانون اقدام متقابل مصوب مجلس شوراي اسلامي در مورد برجام و شروطي كه در آن نامه و قانون مصوب مجلس آمده همواره مورد توجه سازمان بوده و براساس آن اقدامات خود را تنظيم ميكند.
رييس سازمان انرژي اتمي كشورمان افزود: همانطور كه طرف مقابل ما در مورد شوراي امنيت سازمان ملل اقدام به لغو قطعنامههاي قبلي كرد در اين مورد هم با توجه به توافق صورت گرفته با رويكرد بسته شدن پرونده موضوعات گذشته بايد قطعنامهيي در شوراي حكام صادر شود. همزمان مذاكرات در سطح تجاري با چين را آغاز كردهايم و اميدواريم تا بعد از 15دسامبر- 24 آذر- همه زمينههاي لازم براي اجراي كامل برجام فراهم شود.
صالحي در پاسخ به سوالي درباره گزارش آمانو از كاهش سانتريفيوژها در فردو و علت اجراي اين كار در ايران گفت: ما اجراي برجام را در دستور كار خود قرار دادهايم و آن بخش از اقدامات مربوط به برجام را كه بازگشتپذير و زمانبر است را بلافاصله بعد از ابلاغ قانون برجام شروع كردهايم. اميدواريم اين كار به نحوي پيش برود كه ما بعد از اعلام بسته شدن پرونده مسائل گذشته در شوراي حكام بتوانيم در كمترين مدت، تاريخ اجراي قطعي برجام را محقق كنيم.
وي در جواب به سوالي در ارزيابي گزارش تازه آژانس نيز گفت: گزارش تازه آژانس نسبتا خوب بود و اشاره داشت كه جمهوري اسلامي ايران تعهدات خود را انجام داده و هيچ انحرافي در برنامه هستهيي ايران ديده نميشود. اگر به اظهارات اخير آقاي آمانو در بروكسل و نيويورك نيز توجه كنيم به نظر ميرسد آژانس به تدريج در مسير درست خود قرار گرفته است. اميدواريم 24 آذر روز پايان پرداختن به مسائل گذشته ايران باشد. صالحي تاكيد كرد بايد بعد از آن تاريخ، اجراي برجام را محقق كنيم كه عملا اين موضوع بستگي به سرعت اقدامات ما دارد چراكه اروپا و امريكا دستورالعملهاي لازم درخصوص رفع تحريمها را صادر كردهاند.
از سوي ديگر بهروز كمالوندي، سخنگوي سازمان انرژي اتمي كشورمان با اشاره به آخرين وضع جمعآوري سانتريفيوژهاي غيرفعال در فردو و نطنز گفت: پس از جمعآوري سانتريفيوژهاي غيرفعال، نوبت 9100سانتريفيوژ فعال است كه بايد 2هزار سانتريفيوژ آن جمعآوري شود كه البته اين كار را گذاشتهايم براي 24 آذر و زماني كه مطمئن شديم پرونده هستهيي ايران براي هميشه بسته خواهد شد. وي همچنين از برگزاري نشست كارشناسي ايران و آژانس بينالمللي انرژي اتمي براي جمعبندي اقدامات در چارچوب نقشه راه در سهشنبه هفته آينده در وين خبر داد.
نزديك شدن زمان لغو تحريمها
در همين راستا خبرگزاري امريكايي بلومبرگ به استناد گزارش آژانس بينالمللي انرژي اتمي در زمينه تحقق تعهدات هستهيي جمهوري اسلامي، پيشبيني كرد تحريمهاي بانكي و نفتي ايران اوايل سال آينده ميلادي (2016) لغو شود.
اين خبرگزاري نوشت: براساس فرآيندي كه تاكنون صورت گرفته، ايران با ادامه خروج 162سانتريفيوژ در روز تا 22دي قادر خواهد بود كه تعهدات خود را در زمينه توافق هستهيي با قدرتهاي بزرگ جهان به صورت كامل عملي كند. بلومبرگ در ادامه خبري در اين باره افزود: توافق هستهيي 14جولاي تصريح كرده است كه ايران شمار سانتريفيوژهاي نصب شده خود را از حدود 19هزار دستگاه به 5 هزار و 60 عدد برساند. به محض تاييد ناظران آژانس بينالمللي انرژي اتمي مبني بر اينكه جمهوري اسلامي به تعهداتش عمل كرده است، تحريمهاي نفتي و بانكي لغو خواهد شد.